झिल्का लेखन अभियानको ३९ औँ शृङ्खला (चिन्ता विषयक) सम्पन्न भएको छ । झिल्का साहित्य समाज नेपालको आयोजनामा उक्त झिल्का लेखन कार्यक्रम सञ्चालन गरिएको थियोे ।
झिल्का कविता लेखनको यस विशेष अभियानमा पनि विगतका शृङ्खलाहरूमाझैँ सर्जकहरूको निकै उत्साहप्रद सहभागीता रहेकोे थियो । जसमा नेपाल, भारत, भुटान लगायत विश्वका विभिन्न देशमा छरिएर रहनुभएका नेपाली भाषा, साहित्यलाई निरन्तर माया गर्नुहुने ७५ जना झिल्काकारहरूको सहभागीता रहेकोे थियोे ।
झिल्का कविताको उन्नयन, विकास र प्रवर्द्धन गर्नका लागि समाजले विभिन्न क्रियाकलापहरू सञ्चालन गर्दै आएको छ । त्यसमध्ये झिल्का लेखन अभियान पनि एक भएको र नेपाली समुदायका चाडपर्व, उत्सव लगायत विभिन्न विशेष अवसरहरूमा निरन्तर सञ्चालन गरिने यसका परिकल्पनाकार/प्रवर्तक/प्रशिक्षक वसन्त अनुभवले बताउनुभयो ।
झिल्का कविता, नेपाली माटोमा उम्रिएको एक नवीनतम, लघुतम, प्रयोगवादी काव्य विधा हो । जसमा विम्ब, प्रतीक, अलङ्कारको प्रयोग गर्दै चोटिलो पाराले तीन हरफमा लेख्ने गरिन्छ । जसको पहिलो हरफले विषयवस्तुको उठान, दोस्रो हरफले विषयवस्तुको बिस्तार र तेस्रो अर्थात् अन्तिम हरफले भावलाई उत्कर्षमा पुर्याई समापन गर्ने गर्दछ । यसका प्रत्येक हरफमा तीन/तीन शब्दहरू हुने गर्दछन् । जम्माजम्मी नौ वटा शब्दमा एउटा झिल्का कविता पूरा हुने भएकोले यसलाई नौ शब्दको कविता पनि भन्ने गरिन्छ ।
झिल्का कविताका तीन हरफ मध्ये पहिलो र तेस्रो हरफमा अन्त्यानुप्रास हुनुपर्ने विधान छ भने दोस्रो हरफ स्वतन्त्र हुन्छ तर सकभर समध्वनीक नभएमा उत्तम मानिन्छ ।
सहभागी झिल्काकारहरूका चिन्ता विशेष उत्कृष्ट झिल्का कविताहरू-
१)
—————<•>—————
१.
नघटोस् जीवनको नुर
स्वास्थ्यको ख्याल राखौँ
भगाऔँ चिन्तालाई दूर !
२.
बाइबल, कुरान, गीतामा
मानवधर्ममा लगाऔँ मन
चिन्ताले लान्छ, चितामा !
-वसन्त अनुभव, दाङ
२)
—————<•>—————
चिन्ताले दुब्लाउँदै गएँ
रोगले कि शोकले
दोधार आफैँ भएँ ।
-सङ्गीता खरेल
काठमाडौँ
३)
—————<•>—————
नघटोस् कसैको आयु
स्वस्थ रहौँ सबै
स्वच्छ राखेर वायु !
-कविता गुरुङ
रोल्पा
४)
—————<•>—————
१.
तड्पियो मन मुटु
छोरो परदेश गयो
ज्यान खायो कुटुकुटु !
२.
आनन्द कहाँ खोज्नु
चिन्ताले सताको बेला
खुसी कसरी रोज्नु ?
-अम्बिका अधिकारी
झापा बिर्तामोड
५)
—————<•>—————
मीठाे बाेल्ने धेरै
छन् विश्वासघाती वरपर
जरो काट्छ्न् मेरै !
-सानु जाेशी
सुदुर पश्चिम दार्चुला
६)
—————<•>—————
१.
चिन्ता गरेर रोग
निम्त्याउनु हुन्छ मुर्खता
पर्छ अकस्मात् शोक !
२.
निस्की चिन्ताबाट झट्ट
हलुका हुनु राम्रो
नत्र परिन्छ चौपट्ट !
-मनोहरी पौडेल
गैडाकोट १
७)
—————<•>—————
१.
जिन्दगीमा चिन्ता नलेऊ
आत्मा सन्तुष्ट गर
आत्मा कसैलाई नदेऊ !
२.
चलन अनुसार चल्नुपर्छ
नबुझी कहिल्यै नबोल
उज्यालो हुँदै बल्नुपर्छ ।
-बेदु न्यौपाने
८)
—————<•>—————
१.
चिन्ता हो शत्रु
रातोदिन पालेर राख्दा
जीवन हुन्छ पत्रु ।
२.
चिन्ताको छैन उपचार
मर्ने जीवन सम्झदा
गर्नु हामीले बेकार !
-अर्जुन प्रसाद चौलागाई
हालः-अमेरिका,बोस्टन।
९)
—————<•>—————
नगर्नू चिन्ता भोलिको
कटेर जान्छ समय
सीमा राख्नु बोलीको ।
-पुष्पा राई, बादेल, खोटाङ
१०)
—————<•>—————
चिन्ताले पिरोलिएर नबसौँ
हुने कुरा मेटिँदैन
खाल्डोमा आफैँ नपसौँ !
-रमेश दियाली
शेल्पू सिटोंग, दार्जिलिङ
११)
—————<•>—————
सन्तोष हुन्न धनबाट
नगरौँ कहिले चिन्ता
खुसी हटाएर मनबाट !
-दीप गोले तामाङ – रौतहट
१२)
—————<•>—————
१.
आउँछ यसरी भोलि
याद गर मनमा
नगर नमीठो बोली !
२.
कति सफा वायु
मनको पीरलाई लाने
भयो छोटो आयु ।
-निमा छिरिङ भोटिया
जलढका कालेबुङ
१३)
—————<•>—————
१.
चिन्ताले पुर्याउँछ चितामा
मनन् गर्नुपर्छ सबैले
लेखिएको छ गीतामा !
२.
हुने हुनामी टर्दैन
व्यर्थमा चिन्ता नगर्नू
टाउको दुखाउनु पर्दैन ।
-अरुण कुमार भुजेल
गोरूबथान,कालेबुङ,भारत
१४)
—————<•>—————
१.
मनमा खुसी पालेर
जोगाउँदै थिएँ याद
हावामा दीप बालेर !
२)
समयको रोकिँदैन गति
किन दिइरहन्छ दु:ख
फसाएर चिन्तामा अति !
-होमप्रसाद नेउपाने
धरान, सुनसरी
१५)
—————<•>—————
चिन्ता लिनु हुँदैन
भन्छन् मान्छे सबै
रोगले शरीर छुँदैन !
-बुद्धिमान दनुवार ( सुरुङ्गेली कान्छो )
कनकाइ ४ झापा
१६)
—————<•>—————
जीवनको गरौँ सदुपयोग
नकारात्मक सोच्छ जसले
उसैलाई चिन्ताको रोग !
-प्रेम थापा “मन”बागलुङ
१७)
—————<•>—————
१.
चिन्ताले पुर्याउने चिता
हुनेहुनामी हुन्छ नै
खानु मज्जाले सीता !
२.
राम्राे कर्ममा जुट्नू
आएको समस्यालाई भुलेर
जीवनको आनन्द लुट्नू !
-प्रद्युम्न चालिसे
भक्तपुर कटुञ्जे
१८)
—————<•>—————
मनमा कुटुकुटु खान्छ
खबरदारी गरे मनको
कता भागेर जान्छ ।
-दुर्गा आचार्य
मोरङ
१९)
—————<•>—————
१.
चिन्ताले धेरै सतायो
बाटोमा साथी भेटेँ
बल्ल खुसी छायो ।
२.
चिन्ता गर्नु हुँदैन
भगवान्मा विश्वास गर्नू
छायाले कहिल्यै छुँदैन ।
-बिधुत गुरुङ, गोरुबथान
२०)
—————<•>—————
आउँछ दिन गनी
मेरो मनमा चिन्ता
लिन्न भन्दा पनि !
-हिरामाया श्रेष्ठ
२१)
—————<•>—————
कस्को मन रुँदैन
सबैलाई हुन्छ पीडा
चिन्ता लिनु हुँदैन ।
-सरिता सेढाई, धादिङ
२२)
—————<•>—————-
१.
नचाहिने विचार घटाऔँ
सकारात्मक राखी सोच
मनको चिन्ता हटाऔँ !
२.
आफैँ बुझाउँ मन
अरूले त जानाजानी
दुखाइ दिन्छन् कोट्याइकन !
-पशपती राई, खोटाङ
२३)
—————<•>—————
चिन्ताले स्वास्थ्य बिगार्ने
प्रभुको चिन्तन गरौँ
गर्छ यसैले सपार्ने !
-कार्की डिबी माकुम
सुनवल-४, नवलपरासी
२४)
—————<•>—————
१.
लाग्छ चिन्ता मलाई
कतै शङ्काको हुरीले
कोर्न सक्छ सलाइ !
२.
तिम्रो मायाले गलायो
प्रियतम नजाऊ छोडी
हृदय मेरो जलायो !
-विवश पारदर्शी
झापा
२५)
—————<•>—————
चिन्ताले शरीर गलाउँछ
मन स्वच्छ राखौँ
आशाको दियो पलाउँछ ।
-भुपेन्द्र राना मगर
धादिङ
२६)
—————<•>—————
१.
चिन्ताले छोएको पल
आखाँमा आँसु छल्किने
जीवन लाग्ने खलखल ।
२.
चिन्ताले ज्यान सुकाउने
वसन्त ऋतुको बेलामा
मनमा उदासी छाउने ।
-सीमा कार्की समर्पण
मेलचोक पर्सा
२७)
—————<•>—————
जुकाझैँ पो ! टाँसिन्छ
चिन्ताले जीवन मान्छेको
रोग शोकमा भाँसिन्छ ।
-रुना कर्माचार्य दाहाल
चितवन
२८)
—————<•>—————
नलिउँ चिन्ता कसैले
बिताउँ जीवन हाँसेर
हाँसी, खुसी सबैले !
-नागेन्द्रप्रसाद यादव
२९)
—————<•>—————
१.
चिन्ता नलिनू मनमा
मानसिक विश्राम लिनू
स्फूर्ती जगाई तनमा स्फूर्ति !
२.
चिन्ताको औषधी हुँदैन
छट्पटी बढ्छ मनमा
खुसीले ठ्याक्कै छुँदैन ।
-मोती योन्जन सुब्बा, दार्जिलिङ
३०)
—————<•>—————
देशको गति सम्झेर
चिन्ता लाग्छ मलाई
अनि बस्छु गम्केर !
-कमल थापा
३१)
—————<•>—————
१.
चिन्ता हो अभिशाप
चितामा पुर्याउन सक्छ
गरौँ मनदेखि सखाप !
२.
हुँदैन चिन्ताको नाप
गलाउँदै लान्छ शरीर
मानेर हुन्न पश्चाताप !
-राज बहादुर बडुवाल
कनकासुन्दरी-५, जुम्ला
३२)
—————<•>—————
सकिन्छ खुसी हुन
त्याग्न सकेमा चिन्ता
स्वस्थ भइन्छ सुन !
-सुस्मिता अधिकारी ,काठमाणडौँ
३३)
—————<•>—————
कमजोर बनाउँछ चिन्ताले
भन्छन् पुर्याउँछ चितामा
समयमै मनबाट नफाले !
-अनिता भण्डारी, ताप्लेजुङ
३४)
—————<•>—————
भयो हरे छिन्नभिन्न
देशको हालत गिर्यो
चिन्ताले शान्ति दिन्न ।
-सन्तु खत्री
३५)
—————<•>—————
१.
छोरीलाई अनमाउँदा पीर
लागेको रुन्चे भतेरमा
पकाएर खुवाइयो खीर !
२.
जन्तीको थिएन ताँती
एकदमै कम आएर
हामीलाई भयो जाती !
-भगवती दवाडी
३६)
—————<•>—————
चिन्ताले खान्छ ज्यान
चिन्तामुक्त बनेर बसौँ
बचाउँ जीवनको शान !
-देवकृष्ण काफ्ले
३७)
—————<•>—————
१.
हाँसेर जीवन बिताऔँ
दुई दिनकाे जिन्दगीमा
सबैकाे भलाे चिताऔँ
२.
हटाइदिनु मनकाे मैलाे
अन्धकार भैदिन्छ आखिर
लक्ष्मीकाे आँगन दैलाे ।
– नाम केसर बाेहरा ( सङ्घर्ष )
सुदूरपश्चिम अछाम । हाल भारतबाट
३८)
—————<•>—————
नलिनू चिन्ता कहिले
दुःखकष्ट विपद परेमा
खुसी रहनु जहिले !
-समुन्द्रा शर्मा
३९)
—————<•>—————
१.
चिन्ताले मदिरा पिएँ
तिम्रो यादहरुमा
दिल खोली जिएँ ।
२.
चिन्ता शत्रु हाम्रो
नलिनु सधैँ मनमा
खुसी हुनु राम्रो !
-प्रेम शर्मा ” एकान्त प्रेमी ” कालेबुङ
४०)
—————<•>—————
१)
चिन्ता लिनु हुन्न
यसले पुर्याउँछ चितामा
धामीले पनि छुन्न ।
२.
हुने घटना हुन्छ
चिन्ता लिने नगर्नु
विधातालाई कस्ले छुन्छ ।
-शशीश्री आचार्य
बौद्ध कुमारीगाल काठमाडौँ
४१)
—————<•>—————
लिन्न भन्दा आइलाग्ने
रोग रहेछ चिन्ता
तन सुकाउन जाइलाग्ने !
✍️ विष्णु पंगेनी(पाण्डे )
वालिङ् -स्याङ्जा
४२)
—————<•>—————
१)
समस्या सबैमा आउँछ
समाधान हुन्छ बिस्तारै हुन्छ
खुसी आनन्द छाउँछ !
२.
दु:ख आउँछ जान्छ
पिर लिन हुँदैन
चिन्ताले जिउ खान्छ !
-उर्मिला के.शी., धनकुटा
४३)
—————<•>—————
आफूलाई निर्धो ठानी
चिन्ता नगरौँ हरदम
चिन्ताले गर्छ हानी !
-डम्बर थामी ‘अनुपम’
कालिन्चोक गा.पा. -६ , दोलखा
४४)
—————<•>—————
१.
पिर चिन्ताले छोड्दैन
दुःखी गरीब भएपछि
आफन्तले सम्बन्ध जोड्दैन ।
२.
बलेको आगो ताप्छन्
गाउँघर जताततै सबैले
धन सम्पत्ति नाँप्छन् ।
-कला ढकाल, झापा
४५)
—————<•>—————
१.
नलिए चिन्ता मनमा
कसरी बनिन्छ सफल
नगाडे र्याल धनमा ?
२.
चिन्ताले चिन्तनशील बनाउला
अनावश्यक चिन्ताले मान्छेलाई
फेरि चितामा पुर्याउला !
-सतीश पण्डित
भानु६ चुँदी तनहूँ । हाल चनपा ६ मातातीर्थ
४६)
—————<•>—————
१.
चिन्ताको रोग लागेर
पुग्दछ मान्छे चितामा
सक्दैन उम्किन भागेर !
२.
मनमा शान्ति पाउन
गरेमा सेवा दुखीको
पर्दैन मन्दिर धाउन !
✍️ पद्मा काश्यप पाण्डे, मोरङ
४७)
—————<•>—————
१.
नगर्नू चिन्ता बेकार
घट्छ जीउ चिन्ताले
मान्छ मनले हार !
२.
नलिनू धेरै चिन्ता
सफलता कहाँ मिल्छ
मिहिनेत नगरी हिँड्दा !
-खडक आर सि मिलन
छेडागाड नगरपालिका २ साल्मा जाजरकोट
४८)
—————<•>—————
चिन्ता राम्रो हुँदैन
चितामा पुर्याउला यसले
बसेमा टाढा छुँदैन ।
-सरस्वती श्रेष्ठ
(४९)
—————<•>—————
१.
चिन्ता भयानक रोग
आफैँमा उब्जिन्छ यो
हटाउनु उत्तम योग ।
२.
चिन्ताले आगो बल्छ
समालिन नसके मान्छे
मुटुदेखि सारा जल्छ ।
-चुडामणी देबकोटा, पुरानोनैकाप काठमाण्डौ
५०)
—————<•>—————
चिन्ता हो सलाइ
जीउँदै मार्न सक्छ
यसले भित्रभित्रै जलाई !
-दीपा समभाव
दुबेकोल खोटाङ्ग
५१)
—————<•>—————
१.
गुम्स्याएर राखेको कुरो
चिन्ता बन्न पुग्छ
राख्न हुँदैन अधुरो !
२.
त्याग चिन्ता पीर
सकिन्छ आँट गर्दा
मन हुन्छ स्थिर !
-अच्युत घिमिरे
सर्पाङ, भुटान🇧🇹
५२)
—————<•>—————
१.
व्याख्या गरौँ यसको
नेतृत्वमा बस्नेहरूले नै
चिन्ता गर्दैनन् देशको ।
२.
खुसीको रङ्ग छरौँ
सहजै जिउन जिन्दगी
चिन्ता कम गरौँ !
-भोज विवश मगर
गैंडाकोट -३ नवलपरासी पूर्व
५३)
—————<•>—————
चिन्ताले चितामा पुर्याउँछ
नसोच्नू अरू केही
झन् जीवन तुर्याउँछ ।
-अनुग्रह राना मगर ‘पुष्प’
पाँचखपन न. पा. ६ संखुवासभा ।
५४)
—————<•>—————
१.
चिन्ताले जिन्दगी बन्दैन
समस्या बुझे पनि
कसैले बिचरा भन्दैन !
२
जब चिन्तामा पर्छ
मानसिक सन्तुलन गुमाई
देहत्याग नै गर्छ ।
-राज कुमार राजभण्डारी खाेटाङे
मध्यपुर ठिमी ५ संगम काेलाेनी राधे राधे भक्तपुर ।
५५)
—————<•>—————
१.
चिन्ता गरेरै मर्यो
नगर भन्दा मानेन
बिचरा ठहरै पर्यो ।
२.
भन्छन् चिन्ता रोग
कतिलाई बुझाउनु यहाँ
बरू भगवान् ढोग !
-राजेशराज गड्तौला
कॅाडाघारी, काठमाण्डौ
५६)
—————<•>—————
१.
चिन्ताले जीवन जान्छ
नलिनू तनाव व्यर्थै
अकालै कालले लान्छ ।
२.
चिन्ताले मन जलाउँछ
सुन्दर जीवन पनि
जलाएर खरानी बनाउँछ ।
-कृष्ण बजगाई, भक्तपुर
५७)
—————<•>—————
१.
आएको समस्या झेल्नुपर्छ
हिम्मत जुटाऔँ सबैले
जीवनको गाडी ठेल्नुपर्छ ।
२.
बगर बनाएर दामी
दु:खद परिस्थिति छिचोल्दै
अघिअघि जाऔँ हामी !
-पृथक प्रकृति ,झापा
५८)
—————<•>—————
१.
देशको चिन्ता छैन
भ्रष्ट हुनाले नेता
खोसियो जनताको चैन !
२.
राज्यकोष बाँडेर खाए
जनताको मौलिक हकमा
पुरै अङ्कुस लगाए ।
-बाबुराम गौतम, गुल्मी
५९)
—————<•>—————
१.
चिन्ता राेगकाे बीउ
आफैँ उब्जिएर मनमा
सारै गलाउँछ जीउ ।
२.
भाेक निद्रा भगाउन
खप्पिस हुन्छ चिन्ता
शरीरमा राेग लगाउन !
-काेपिला अधिकारी
गाेरखा ,सिरानचाेक
६०)
—————<•>—————
१.
हुनेहार दैव नतार
भन्ने उखान सुन्छु
नलिउँ चिन्ता धुवाधार !
२.
नियति सकाराैँ सबै
भागेर कहाँ जानु
नलिउँ चिन्ता कबै !
-हरिगाेपाल न्हुच्छेँप्रधान
काभ्रे, साँगाबजार बनेपा १४
६१)
—————<•>—————
१.
अराजकताको बीउ जाग्याे
चिन्ता देशको भविष्यको
सुनिन्छ नेताहरू भाग्याे ।
२.
सम्झिन्छु जनयुद्धको तर्क
गतिविधिले लाग्छ चिन्ता
पुरानै बाटोमा फर्क ।
-रामप्रसाद पुरी, बादेल, खाेटाङ
६२)
—————<•>—————
१.
गल्तीले शिर झुकाउँछ
सोचेर बोलौँ सधैँ
चिन्ताले शरीर सुकाउँछ ।
२.
रोग चिन्ताले भेटायो
खुसी आएन मेरो
ईश्वरले लेख्दै मेटायो ।
-अन्मोल मुस्कान
तकदाह छाउनी, दार्जिलिङ
६३)
—————<•>—————
बगिरहोस् जीवनको धारा
सकारात्मक सोच ल्याऊँ
सकिनेछ दु:ख सारा !
-नन्दलाल आचार्य
सिद्धार्थटोल, उदयपुर
६४)
—————<•>—————
चिन्ता गरौँ बाआमाको
भगवान् हुन् हाम्रा
नगर तीर्थ धामाको !
-सविता, भट्टराई, जनकपुरधाम
६५)
—————<•>—————
चिन्ताले ग्रसित भयो
उपचारमै उठ्यो बास
सारा खेतबारी गयो ।
-बिरेन्द्र कुमार चौधरी
इटहरी, सुनसरी
६६)
—————<•>—————
पागल हुन्छ मन
चिन्तालाई स्थान दिए
गल्दै जान्छ तन !
-नन्दा धामी
नौगाड दार्चुला
६७)
—————<•>—————
खाइरहन्छ भित्र कुटुकुटु
जतिबेला हुन्छौ टाढा
चल्दैन तिमिबिना मुटु !
-सुनगाभा पोखरेल
कपिलवस्तु १ बैरिया
६८)
—————<•>—————
१.
चिन्ताले चिता ल्याउँछ
पीरमर्का दिएर सधैँ
ज्यान गलाएर सताउँछ ।
२.
सधैँ सताउने गर्छौ
अमिट्य चोट दिई
फेरि आफैँ डर्छौ ।
-सञ्जीवराज जोशी विवस, कञ्चनपुर
६९)
—————<•>—————
चिन्ता लिई नथाक्नू
हुने भएरै छोड़छ
मनको चोट ढाक्नू !
-बिबा तामाङ
लाटपञ्चर सिटोङ खरसाङ
७०)
—————<•>—————
१.
चिन्ताले पुर्याउँछ चितामा
मुक्ति पाउन समस्याबाट
समर्पित हुनू गीतामा !
२.
चिन्तनले अध्यात्मतर्फ डोहोर्याउँछ
व्यर्थको चिन्ताले व्यक्तिलाई
सिधैँ चितामा सुताउँछ ।
-शान्ता पौडेल भट्टराई
टङ्कीसिनवारी, मोरङ
७१)
—————<•>—————
१.
महिला हिंसा बढेछ
नजर यता लगाऔँ
समाज कता ढलेछ ?
२.
रूप छन् धेरै
समाजमा महिला हिंसाका
बसेका छन सहेरै !
-देव मगर
तिनाउ-१,,कचल,पाल्ला
७२)
—————<•>—————
१.
विचारबाट मनमा पसेर
दुःख दिन्छ चिन्ताले
हरेक पलपलमा डसेर !
२.
बेलैमा नगरे निदान
भित्रभित्रै खोक्रो बनाई
लिन्छ चिन्ताले ज्यान !
-पुष्पा सुवेदी
नेपालगन्ज,बॅाके
७३)
—————<•>—————
१.
चिन्ता भएमा मनमा
पिरोल्छ भित्रभित्रै हरदम
लाग्दैन घाम तनमा !
२.
समस्या समाधान हुँदैन
बोकेर चिन्ताको भारी
बाहिरी वातावरणले छुँदैन ।
-घनश्याम पन्त, हरिवन सर्लाही
७४)
—————<•>—————
१.
चिन्ताले पिरोलेको मन
सुखले बस्दैन कहिले
दुख्दछ भित्रसम्म तन !
२.
चिन्ता विषकाे भाँडो
कतिले जानेर पिउँछन्
लगाई घाँटी ठाडो !
-विनोद खाती, मिरिक
७५)
—————<•>—————
१.
मनमा भयो पिर
छैन लहर खुसीको
फुट्न खोज्छ शिर !
२.
चिन्ताले बाधा टर्दैन
दुःख लाग्छ खाली
आफैँलाई मन पर्दैन !
-श्रीकृष्ण धामी – बझाङ
—————<•>—————