झिल्का लेखन अभियानको ३७ औँ शृङ्खला (ठन्डी मौसम विषयक) सम्पन्न

झिल्का लेखन अभियानको ३७ औँ शृङ्खला (ठन्डी मौसम विषयक) सम्पन्न भएको छ । झिल्का साहित्य समाज नेपालको आयोजनामा उक्त झिल्का लेखन कार्यक्रम सञ्चालन गरिएको थियोे ।

झिल्का कविता लेखनको यस विशेष अभियानमा पनि विगतका शृङ्खलाहरूमाझैँ सर्जकहरूको निकै उत्साहप्रद सहभागीता रहेकोे थियो । जसमा नेपाल, भारत, भुटान लगायत विश्वका विभिन्न देशमा छरिएर रहनुभएका नेपाली भाषा, साहित्यलाई निरन्तर माया गर्नुहुने ६७ जना झिल्काकारहरूको सहभागीता रहेकोे थियोे ।

झिल्का कविताको उन्नयन, विकास र प्रवर्द्धन गर्नका लागि समाजले विभिन्न क्रियाकलापहरू सञ्चालन गर्दै आएको छ । त्यसमध्ये झिल्का लेखन अभियान पनि एक भएको र नेपाली समुदायका चाडपर्व, उत्सव लगायत विभिन्न विशेष अवसरहरूमा निरन्तर सञ्चालन गरिने यसका परिकल्पनाकार/प्रवर्तक/प्रशिक्षक वसन्त अनुभवले बताउनुभयो ।

झिल्का कविता, नेपाली माटोमा उम्रिएको एक नवीनतम, लघुतम, प्रयोगवादी काव्य विधा हो । जसमा विम्ब, प्रतीक, अलङ्कारको प्रयोग गर्दै चोटिलो पाराले तीन हरफमा लेख्ने गरिन्छ । जसको पहिलो हरफले विषयवस्तुको उठान, दोस्रो हरफले विषयवस्तुको बिस्तार र तेस्रो अर्थात् अन्तिम हरफले भावलाई उत्कर्षमा पुर्‍याई समापन गर्ने गर्दछ । यसका प्रत्येक हरफमा तीन/तीन शब्दहरू हुने गर्दछन् । जम्माजम्मी नौ वटा शब्दमा एउटा झिल्का कविता पूरा हुने भएकोले यसलाई नौ शब्दको कविता पनि भन्ने गरिन्छ ।

झिल्का कविताका तीन हरफ मध्ये पहिलो र तेस्रो हरफमा अन्त्यानुप्रास हुनुपर्ने विधान छ भने दोस्रो हरफ स्वतन्त्र हुन्छ तर सकभर समध्वनीक नभएमा उत्तम मानिन्छ ।

सहभागी झिल्काकारहरूका ठन्डी मौसम विशेष उत्कृष्ट झिल्का कविताहरू-

१)
समय नआकौँ कम
पर्नसक्छ स्वास्थ्य समस्या
ठन्डीको छ मौसम !
-वसन्त अनुभव, दाङ
—————<•>—————
२)
बढ्यो ठन्डीको मौसम
काप्दैछ थरथर शरीर
आगोले भएन कम !
-हरिनारायण चौधरी
—————<•>—————
३)
१)
लगाइदिनु तेल तताएर
बालक अनि वृद्धलाई
नमरुन् ठन्डीले सताएर !
२)
गाँस अनि बासमा
उचित ध्यान पुर्याउनु
अबको चार मासमा !
-हिरामाया श्रेष्ठ
गजुरी १ धादिङ
—————<•>—————
४)
बढ्दैछ ठन्डीकाे याम
स्वास्थमा पर्छ असर
ताप्नु बिहानको घाम !
-भाेलामान बर्देवा (बैरागि माईलाे)
धरान ८ सुनसरी
—————<•>—————
५)
१)
ठन्डी बढेकाे याम
ख्याल गरेर बस्नु
ताप्दै रापिलो घाम !
-जी.वि. चिन्तन
घाेराही,दाङ
—————<•>—————
६)
ठन्डी मौसमको बेला
झोलिलो तातो खानु
नगर्नु स्वास्थ्यसँग रेला ।
-अरुण कुमार भुजेल
दार्जीलिङ्ग,भारत
—————<•>—————
७)
१)
तात्तातो सुप खाऊँ
न्यानो कपडा लगाएर
आफूलाई चिसोबाट जोगाऊँ !
२)
व्यथाले हामीलाई सताउँछ
बेलैमा बुद्धि नपुराए
चिसोले शरीर गलाउँछ ।
-सीमा कार्की समर्पण
मेलचोक पर्सा
—————<•>—————
८)
१)
तराईमा चल्छ शीतलहर
हिमालमा पर्छ हिउँ
जीवन जिउन कहर ।
२)
गाउँ वा सहर
आयो ठन्डी मौसम
गरीबलाई तातोको रहर !
-सतीश पण्डित
भानु६ चुँदी तनहुँ
हाल चनपा ६ मातातीर्थ
—————<•>—————
९)
चिसो चिसो रातमा
तातो तातो हुन
चाहिन्छ कोही साथमा ।
-डम्बर थामी ‘अनुपम’
कालिन्चोक गा.पा. -६ , दोलखा ।
—————<•>—————
१०)
चिसो ठन्डीको याम
अब हुन्छ प्यारो
न्यानो तातो घाम ।
-सरिता सेढाई धादिङ
—————<•>—————
११)
१)
मौसम बदलिएर आयो
सबै बनौँ होसियार
चिसोले साह्रै सतायो ।
२)
अब ठन्डी जाग्छ
न्यानो लुगा लगाऔँ
आफैँ चिसो भाग्छ ।
-बेदु न्यौपाने
—————<•>—————
१२)
१)
चिसोमा न्यानो लगाऊँ
यसबाट बँच्नका लागि
तातो झोझिलो खाऊँ ।
२)
ठण्डी मौसमको बेला
न्यानो कपडा लगाउनुपर्छ
नगरौँ स्वास्थ्यमा खेला !
-भोज विवश मगर
गैंडाकोट -३ नवलपरासी पूर्व
—————<•>—————
१३)
१)
तात्ताताे खाना खाऔँ
चिसाे माैसमबाट हामीले
आफ्नो शरीर बचाऔँ ।
२)
बचौँ ठन्डीकाे बेला
हाेइन भने हामीलाई
राेगकाे हुन्छ झमेला !
-नाम केसर बाेहरा ( सङ्घर्ष )
सुदूरपश्चिम अछाम
हाल भारतबाट
—————<•>—————
१४)
१)
बुढापाकालाई बढ्छ दम
ख्याल गरौँ सबैले
आयो चिसो मौसम ।
२)
तात्तातो खानेकुरा खाऊँ
न्यानो लुगा लगाउँदै
स्वस्थ भएर रमाऊँ !
-अनिता भण्डारी ताप्लेजुङ
—————<•>—————
१५)
ठन्डी मौसम आयो
स्वयम् ख्याल गरौँ
कुहिरो चारैतिर छायो ।
-कार्की डिबी माकुम
सुनवल-४, नवलपरासी
—————<•>—————
१६)
१)
जाडो मौसम आयो
जोगिएर बस्नु सबैले
चिसोले ज्यान खायो ।
२)
तातोपानी खाना खाऊँ
घाम तापौँ आँगनीमा
न्यानो लुगाफाटो लगाऊँ !
-दुर्गा आचार्य
मोरङ
—————<•>—————
१७)
पटुकीले कम्मर कस्नु
मौसम छ ठन्डी
तातो खाई बस्नु ।
-अनुग्रह राना मगर ‘पुष्प’
पाँचखपन न. पा. ६ संखुवासभा
—————<•>—————
१८)
जाडो बिस्तारै बढ्दैछ
ख्याल गर्नु सबैले
कपडाको मोल चढ्दैछ !
-धनमाया चौधरी, कैलाली
—————<•>—————
१९)
१)
ठन्डी यो मौसमभरि
न्यानो लुगा लगाऔँ
शरीरको सुरक्षा गरी !
-लक्ष्मण देउवा डोटी
—————<•>—————
२०)
१)
शीतल छ सहर
चिसोले गलेको हुँदा
तातोको छ रहर !
२)
जाडोको फैलियो लहर
काँप्दै गरीबको जीवनले
घामको गर्यो रहर !
-लक्ष्मी रिजाल
कञ्चनरूप-१२, प्रगतिटोल, रूपनगर, सप्तरी
—————<•>—————
२१)
बिस्तारै बढ्दैछ ठन्डी
खोज्दैछ शरीरले पनि
तातो न्यानो मन्डी !
-शंकर कार्की, मकवानपुर
—————<•>—————
२२)
ठन्डी बढेछ धेरै
कसो गर्ने होला
फाट्यो चोली मेरै !
-सञ्जना शर्मा
लुम्बिनी प्रदेश नेपाल
लमही दाङ
—————<•>—————
२३)
चिसो मौसमबाट बचौँ
सबैमा सौहार्दता बाँडेर
झिल्का कविता रचौँ !
-प्रेम थापा “मन”बागलुङ
—————<•>—————
२४)
पुसको महिना फुस्स
बालक बुढाबुढीलाई चिसो
जाडोले बनायो झुस्स !
-चुडामणी देबकोटा
पुरानोनैकाप काठमाण्डौ
—————<•>—————
२५)
१)
चिसो मौसम आयो
धेरैजसो बाआमा केटाकेटीलाई
साह्रै नै सतायो !
२)
न्यानो कपडा लगाऊँ
चिसोबाट बँच्न हेर
झोलिलो तातो खाऊँ ।
-कला ढकाल, झापा
—————<•>—————
२६)
१)
टल्किन्छ शीतको थोपा
प्रतिविम्ब ठन्डी मौसमको
आहा ! न्यानो कनछोपा ।
२)
न्यानो राख्नु जीउलाई
ठन्डी मौसमले सताउला
बरफिलो सिरेटो आई !
-कृष्णकुमार वैद्य
बनेपा ९, काभ्रे
—————<•>—————
२७)
१)
ठन्डी मौसम आयो
गाउँ, सहर जताततै
आफ्नो आधिपत्य जमायो ।
२)
आफ्नो ख्याल गर्नुहोला
आवालवृद्ध ती सबैजनालाई
चिसोले पार्ला कोलाकोला !
-बाबुराम गौतम, गुल्मी
—————<•>—————
२८)
१)
जाडोमा चिया लिनु
कुरा भन्नेहरूको पनि
सोचेर तिमी भनिदिनु ।
२)
तातो कुरो खाऊँ
यो जाडोको मौसममा
छिट्टै घर जाऊँ ।
-नीमा छिरिङ भोटिया
जलढका कालेबुङ
भारत
—————<•>—————
२९)
१)
आकाश खुलेको रात
बिहानीपख हुँदा सधैँ
धर्तीभरि हुन्छ तुषारापात !
२)
जाडोले शरीर कमाउने
न्यानो लुगा छैन
ज्यान कसरी बचाउने ?
-राज कुमार राजभण्डारी खाेटाङे
मध्यपुर ठिमी ५ संगम काेलाेनी राधे राधे भक्तपुर ।
—————<•>—————
३०)
१)
तातो कपडा लगायो
चिसो मौसममा चट्ट
तात्तातो कुरा खायो ।
२)
तातो खाना खाऊँ
चिसो शुरू भयो
दिनमा घुम्न जाऊँ ।
-प्रेम शर्मा ” एकान्त प्रेमी “
कालेबुङ
—————<•>—————
३१)
१)
आउँदैछ ठन्डी मौसम
मिलाउनु छ चाँजोपाँजो
बढ्दछ खोकी, दम ।
२)
हुनेले लुगाफाटा लगाउँला
नहुनेले घाम आगो
तापेर जाडो भगाउँला !
-मोती योन्जन सुब्बा दार्जिलिङ।
—————<•>—————
३२)
१)
ठन्डी माैसम आयो
परिवर्तन भयो समय
शीतलहरको कहर छायो ।
२)
न्यानो घाम ताप्नु
ठन्डी मौसमको बेला
शरीरको तापक्रम नाप्नु !
-कृष्ण बजगाई, भक्तपुर
—————<•>—————
३३)
१)
चिसो हुँदैछ भयानक
दीर्घ रोगीले विशेष
ध्यान राखौँ एकपटक !
२)
बाक्लो कपडा लगाऔँ
ताजा खानेकुरा खाई
सजिलै जाडो भगाऔँ ।
-खडक आर सि मिलन
छेडागाड नगरपा२ साल्मा जाजरकोट
—————<•>—————
३४)
१)
ठन्डी मौसमको आगमन
जोगिऔँ हामी सबै
स्वस्थ राखौँ तन !
२)
पानी पर्याप्त पिउनु
व्यायाम गर्नु दिनहुँ
न्यानो लुगा सिउनु ।
-सुस्मिता अधिकारी ,काठमाडौँ
—————<•>—————
३५)
ठन्डी मौसमको जाडो
फर्केर आई हेर
पातलो लुगा घाँडो !
-अम्बिका अधिकारी
झापा बिर्तामोड
—————<•>—————
३६)
जीवनले दुःख पायो
सबै सतर्क बनौँ
जाडोको मौसम आयो ।
-दीप गोले तामाङ
🏠️चन्द्रपुर -१, पौराई, रौतहट
—————<•>—————
३७)
१)
ठन्डी बढ्न थाल्यो
राखौँ स्वास्थ्यमा ख्याल
रोगले कदम चाल्यो ।
२)
मौसम अँध्यारो कालो
धान काटेर खेतैभरि
झ्यार्‍ पानीको पालो ।
-भगवती दवाडी ,झापा
—————<•>—————
३८)
१)
ताताे खानेकुरा खाऊँ
चिसाे बढ्दै गयाे
न्यानाे लुगा लगाऊँ ।
२)
बाक्ला लुगा लगाऊँ
शरीर न्यानाे राखी
चिसाे सबै भगाऊँ ।
-सानु जाेशी
सुदुर पश्चिम दार्चुला
—————<•>—————
३९)
हिँड्नु पर्छ खोजी
ठन्डीले जीउ कठ्याङ्ग्रिदा
बस्नुपर्छ घाम रोजी !
-राज बहादुर बडुवाल
कनकासुन्दरी-५,जुम्ला
—————<•>—————
४०)
१)
रुघामार्कीले नाक छोयो
तुषारापात परेको मन
उनलाई सम्झेर रोयो ।
२)
डाँडापारी घाम झर्ला
मायालु बिर्सियौ भने
चिसोले कठ्याङ्ग्रिनु पर्ला !
-होमप्रसाद नेउपाने
धरान, सुनसरी ।
—————<•>—————
४१)
१)
मौसम आयो चिसो
होसियार रुघाखोकी लाग्छ
फेरि हुनसक्छ लिसो ।
२)
सर्दीमा जोगिएर जिउनु
जिरा, अदुवा उमालेर
चिया जस्तो पिउनु ।
-पृथक प्रकृति ,झापा
—————<•>—————
४२)
गर्मीलाई विदा गरी
चिसो ल्यायो मौसमले
सेताम्मे हिउँ परी !
-नन्दा धामी
नौगाड, दार्चुला
—————<•>—————
४३)
मौसम आयो ठन्डीको
पीडा सधैँ गरीबलाई
अभाव खड्किन्छ मन्डीको !
-बाल कृष्ण श्रेष्ठ, सोलुखुम्बु
—————<•>—————
४४)
माैसम छ ठन्डा
नेता छन् मस्त
जनतालाई देखाउँदै डन्डा ।
-जयनारायण नेपाल
बालकोट ,भक्तपुर ।
—————<•>—————
४५)
१)
चिसो बढेको बेला
रुघाखोकीले सताउन सक्छ
नठानौँ कसैले रेला ।
२)
चिसोले धेरै सताउँछ
शीतलहर चल्दा तराईमा
सब कोहीलाई अत्याउँछ ।
-शान्ता पौडेल भट्टराई
टङ्कीसिनवारी, मोरङ
—————<•>—————
४६)
१)
ठन्डी मौसमको बेला
तातो घाम प्यारो
गर्मीमा त्यही हेला !
२)
चिसोमा हिउँ पर्छ
तात्तातो कपडा किन्नु
ज्यानमा गर्मी भर्छ ।
-राजेश्वरी राजोपाध्याय
ललितपुर
—————<•>—————
४७)
१)
न्यानो लुगा लगाऔँ
चिसो लाग्न सक्छ
खोकी, ज्वरो भगाऔँ ।
२)
न्यानो लुगाको बजार
जसरी पनि किन्नुपर्ने
लाइनमा मान्छे हजार !
-शशी श्री आचार्य
बौद्ध कुमारीगाल काठमाडौं
—————<•>—————
४८)
१)
मौसम फेरिने मौका
रुघाखोकीले सताउँछ निकै
हान्छ यसले चौका ।
२)
उठ्नै नसकिने कस्तो ?
ज्वरो निरन्तर आएर
यसैले लैजान्छ जस्तो ।
-मनोहरी पौडेल
गैडाकोट १
—————<•>—————
४९)
१)
आयाे माैसम ठन्डी
सुरक्षित रहनुपर्छ सबैले
ओढ्नु हजुर मन्डी ।
२)
बेलाकाे हाेसियारी राम्राे
माैसमअनुकूल पहिरनले धर्नु
ज्यान सुरक्षित हाम्राे ।
-प्रद्युम्न चालिसे
भक्तपुर कटुञ्जे
—————<•>—————
५०)
चिसो मौसमको बेला
न्यानो कपडा लगाउनु
नगर्नु स्वास्थ्यमा खेला ।
-बुद्धिमान दनुवार ( सुरुङ्गेली कान्छो )
कनकाई ४ झापा
—————<•>—————
५१)
१)
ताताे चियाकाे प्याला
फाइदा गर्छ त्यसले
फुटाउँदै ठन्डीको ताला !
२)
ऊनी लुगा लगाऊँ
ठन्डी मौसम बुझेर
चिसाे तह लगाऊँ ।
-हरिगाेपाल न्हुच्छेँप्रधान
काभ्रे, साँगाबजार बनेपा १४
—————<•>—————
५२)
घुमेर आयाे फेरि
ठन्डीको माैसम हेर
आकाश जमिन घेरी !
-काेपिला अधिकारी
गाेरखा
—————<•>—————
५३)
१)
गर्मीको समय गयो
चिसो बल्झेर अझै
जाडो जवान भयो ।
२)
बाँचौँ बचाउँ नेपालीपन
प्रकृतिको नियम गतिलो
सबै हामी सज्जन ।
-घनश्याम पन्त, हरिवन सर्लाही
—————<•>—————
५४)
१)
चिसो माैसम आयो
चाहियो तातो लुगा
कपडाले भाउ पायो ।
२)
धनाढ्य अकुत पैसावाला
जस्तो होइन गरीब
लाउन नपाउँदै जाला !
-रामप्रसाद पुरी, बादेल, खाेटाङ।
—————<•>—————
५५)
१)
कतै छ हिउँ
कतै पर्छ शीतलहर
न्यानो कपडा दिउँ ।
२)
छ चिसाे लहर
देशैभरि अहिले पनि
सबैलाई छ कहर ।
-रबि पाैडेल
दक्षिण भारत पाण्डेचरी
—————<•>—————
५६)
१)
जाडोको जवानी चढ्यो
गाउँघरदेखि सहरसम्म नै
धुमधामले अघि बढ्यो ।
२)
मनतातो पानी खाऔँ
बाक्लो लुगा लगाएर
मात्र बाहिर जाऔँ ।
-अर्जुन प्रसाद चौलागाई
हालः-अमेरिका,बोस्टन
—————<•>—————
५७)
ठन्डी मौसम आयो
दिन भए घमाइला
रात्रिमा चिसो छायो ।
-पुष्पा सुवेदी
नेपालगन्ज,बॅाके
—————<•>—————
५८)
१)
लाग्यो मौसम ठन्डीको
बजारमा न्यानो लुगाहरू
बिक्न थाले मन्डीको ।
२)
भन्छन् जाँडो माघमा
गरीबलाई ठन्डीले सताउँछ
छैन लुगा ताकमा ।
-दिल ठकुरी, दार्जिलिङ
—————<•>—————
५९)
१)
जाडोमा चिसो पिउनु
गर्मीमा तातो चाहिन्छ
स्वस्थ भएर जिउनु ।
२)
चिसोबाट तात्ने हुन्छ
सेलाएर जान्छ तातो
अनि जाडोले छुन्छ ।
-गुणनिधि घिमिरे, अमेरिका
—————<•>—————
६०)
१)
मौसम जाडोको आयो
थेग्न नसक्ने शरीर
पीडाले झन् छ्ट्पटायो ।
२)
नसक्ने जाडो थाम्न
आएछ समय अचेल
शरीर थाल्यो काम्न !
-राजेशराज गड्तौला
कॅाडाघारी, काठमाण्डौ
—————<•>—————
६१)
१)
ठन्डी मौसम आयो
शरीरले न्यानोपन खोज्न
तातो कपडा पायो ।
२)
चारैतिर शीतको लहर
सबेरै उठ्न सकिँदैन
पर्खिनु घामको प्रहर !
-विकास क्षेत्री अञ्जान
कैजले, बिजनबारी, दार्जिलिङ
—————<•>—————
६२)
ठन्डी गोजीमा हात
पकाउ आमा तातो
खाइहाल्छु म भात !
-बिबा तामाङ
दार्जिलिङ
—————<•>—————
६३)
तात्तातो जहाँ पाइन्छ
ठन्डी मौसमको बेला
पौष्टिक आहार खाइन्छ ।
-मोती सुब्बा
—————<•>—————
६४)
गुणकाे मूल तुलसी
अक्सिजनकाे राम्राे स्राेत
प्रयोग गरौँ रोपी !
-हरिगाेपाल न्हुच्छेँपणरधान
काभ्रे, साँगाबजार बनेपा १४ ।
—————<•>—————
६५)
न्यानो लुगा लगाऊँ
लौ यसपालिको जाडो
सबै मिली भगाऊँ !
-दीप गोले तामाङ, रौतहट
—————<•>—————
६६)
न्यानो भएर बस्नुपर्छ
बड्दैछ ठन्डी मौसम
हातखुट्टामा तेल घस्नुपर्छ ।
-सुनगाभा पोखरेल
कपिलवस्तु १ बैरिया
—————<•>—————
६७)
स्विटर लगाएर जिउनु
चिसो माैसम आएपछि
तातोपानी सधैँ पिउनु ।
-श्रीकृष्ण धामी, बझाङ
—————<•>—————