झिल्का लेखन अभियानको एघारौँ शृङ्खला (आमा विषयक) सम्पन्न भएको छ । झिल्का साहित्य समाज नेपालले मातातीर्थ औँसी(आमाको मुक्ग हेर्ने दिन) को अवसरमा उक्त कार्यक्रमको आयोजना गरेको थियोे ।
झिल्का कविता लेखनको यस विशेष अभियानमा पनि विगतका शृङ्खलामाझैँ सर्जकहरूको निकै उत्साहप्रद सहभागीता रहेकोे थियो । जसमा नेपाल, भारत, भुटान लगायत विश्वका विभिन्न देशमा छरिएर रहनुभएका नेपाली भाषा, साहित्यलाई निरन्तर माया गर्नुहुने ८० जना झिल्काकारहरूको सहभागीता रहेकोे थियोे ।
झिल्का कविताको उन्नयन, विकास र प्रवर्द्धन गर्नका लागि समाजले विभिन्न क्रियाकलापहरू सञ्चालन गर्दै आएको छ । त्यसमध्ये झिल्का लेखन अभियान पनि एक भएको र नेपाली समुदायका चाडपर्व, उत्सव लगायत विभिन्न विशेष अवसरहरूमा निरन्तर सञ्चालन गरिने यसका परिकल्पनाकार/प्रवर्तक/प्रशिक्षक वसन्त अनुभवले बताउनुभयो ।
झिल्का कविता, नेपाली माटोमा उम्रिएको एक नवीनतम, लघुतम, प्रयोगवादी काव्य विधा हो । जसमा विम्ब, प्रतीक, अलङ्कारको प्रयोग गर्दै चोटिलो पाराले तीन हरफमा लेख्ने गरिन्छ । जसको पहिलो हरफले विषयवस्तुको उठान, दोस्रो हरफले विषयवस्तुको बिस्तार र तेस्रो अर्थात् अन्तिम हरफले भावलाई उत्कर्षमा पुर्याई समापन गर्ने गर्दछ । यसका प्रत्येक हरफमा तीन/तीन शब्दहरू हुने गर्दछन् । जम्माजम्मी नौ वटा शब्दमा एउटा झिल्का कविता पूरा हुने भएकोले यसलाई नौ शब्दको कविता पनि भन्ने गरिन्छ ।
झिल्का कविताका तीन हरफ मध्ये पहिलो र तेस्रो हरफमा अन्त्यानुप्रास हुनुपर्ने विधान छ भने दोस्रो हरफ स्वतन्त्र हुने गर्दछ ।
सहभागी झिल्काकारहरूका उत्कृष्ट झिल्का कविताहरू-
—————<•>—————
[१]
१//
आफ्नो पेट काटेर
मेट्छिन् भोक सन्तानको
आमाले पटुकी बाँधेर !
२//
पुज्दछु शिरमा राखी
आमा देवी हुन्
खानी हुन् ममताकी !
३//
क्रयविक्रय र व्यापारमा
खोजेमा मिल्छ हरचिज
पाइन्नन् आमा संसारमा !
४//
बगेका आँसु साराको
सकिँदैन तिर्न आमा
ऋण ती दसधाराको !
५//
स्वर्ग लाग्छ काख
सृष्टिकर्ता पालनकर्ता आमा
तिम्रो माया लाख !
✍️ वसन्त अनुभव
घोराही, दाङ
—————<•>—————
[२]
आमा भगवान् सुन
किन पत्थर पुज्छौँ
तिरेर सकिन्न गुन !
✍️ शंकर कार्की
थाहा ३ मकवानपुर।
—————<•>—————
[३]
१//
आमा घरको मियो
सन्तानको लागि अहोरात्र
फाटेको सिलाउने सियो !
२//
आमा शब्द भारी
भोक लाग्यो नभन्ने
आमा भगवान् नारी !
३//
आफू नखाई छोराछोरी
खेलाउने भुलाउने जहिल्यै
बाँधेर ममताको डोरी !
✍️ चुडामणी देबकोटा
चनपा १३ काठमाण्डौ
—————<•>—————
[४]
१//
सृष्टिकर्ता मायाकी खानी
देवी मानेर पुज्छु
मुटुको बनाएर रानी !
२//
तिमीले सिलाएको जामा
च्यातेर नयाँ धोती
कसरी बिर्सनु आमा !
३//
खाजा पोल्टामा हाल्दै
मेला गएको बेला
हुर्कायौ स्नेहमा पाल्दै !
✍️ संगीता खरेल
चन्द्रागिरी ८ काठमाडौं
—————<•>—————
[५]
१//
आमाकाे माया लाख
भेटिँदैन अन्त कतै
स्फटिक सुन्दर काख !
२//
देख्दा आमाकाे मुहार
वात्सल्यकाे ज्योति बल्ने
टल्कन्छन् कायामा जुहार !
३//
आमा माफी माग्छु
अबाेध सम्झिदिनु है
दैनिक कुलदेवता भाग्छु ।
✍️ हिरालाल न्याैपाने, काेटमाैला, सल्यान
—————<•>—————
[६]
आमाको महिमा अपार
सुख चाहन्छिन् सन्तानको
गर्दै सङ्घर्ष लगातार !
✍️ सुस्मिता अधिकारी ,काठमाडौँ
—————<•>—————
[७]
१//
आमा ममताकी खानी
कमी नहुने मायामा
घरकी आमा रानी !
२//
शुन्य हुन्छ घर
आमा नहुँदाका पलहरू
घर आमाको भर !
३//
आमा प्राण दानी
यिनैका महिमा अपार
सरल स्वभाव बानी !
✍️ कार्की डिबी माकुम
सुनवल-४, नवलपरासी
—————<•>—————
[८]
१//
ब्रम्हाण्डमा आमाको महानता
तुलना गर्दा कसैसँग
पाइँदैन कहिल्यै समानता !
२//
जननीलाई नगर हेला
सृष्टिमा आमाभन्दा अगणित
कुनै पर्दैन फेला !
३//
सामाजिक सञ्जाल रङ्गाएर
वर्षेनी मातृऔँसी मनाउने
झुपडीमा सहाराहीन बनाएर !
✍️ पारसमणि खतिवडा
सूर्योदय ३ इलाम हाल सूर्यविनायक भक्तपुर
—————<•>—————
[९]
१//
आमाको मायामा हुर्कने
पढाइलेखाइ सबै सकेर
घमन्डी पाखुरा सुर्कने !
२//.
मुखमा गाँस नपारी
बाँचिन बच्चाको खातिर
काममा बोकेर नझारी !
✍️ अम्बिका अधिकारी
झापा बिर्तामोड
—————<•>—————
[१०]
१//
आमाको माया मुटुभरी
औँसीमा मात्र होइन
अविरल सर्वदा यसैगरी !
२//
आमा विनाको घर
उज्यालो हुँदैन कहिल्यै
अँध्यारो हुन्छ निशाचर !
३//
आमा हाम्री बिहानी
संस्कार सिकाउने बच्चामा
घर परिवारकी जिन्दगानी !
✍️ भगवती दवाडी
—————<•>—————
[११]
१//
तिमी फलिरहेको बोट
अनेक चोट झेल्छ्यौ
छैन तिमीमा खोट !
२//
चुसाई आफ्नो रगत
सजक बनेर सन्तानको
लियौ जस फगत !
३//
भविष्य उजाडी बचायौ
हसायौ रोएर मकाई
ममताको इतिहास रचायौ !
✍️ रोसन अधिकारि
—————<•>—————
[१२]
१//
मियो ढलेको दिन
म पर्खिरहेछु आमा
नभई रत्ती उदासिन !
२//
म सम्झन्छु पल
आमा याद आउँदा
हेर्छु तिम्रो सल !
३//
दिन, महिना, वर्ष
भुल्नै सक्दिनँ कहिल्यै
न उमङ्ग हर्ष !
✍️ म्छुगेम रोदु
मकालु-६, वालेङ, संखुवासभा
—————<•>—————
[१३]
१//
आमा हुन् विशाल
ममताकी खानी औ
करुणाकी उच्च मिसाल !
२//
सारा सपना मुज्याएर
बस्छिन् सन्तान हुर्काइ
इच्छाहरू पनि कुज्याएर !
३//
हुँदैम आमालाई खरो
सन्तानलाई टाउको दुख्दा
आउँछ उनलाई ज्वरो l
✍️ बाबुराम गौतम, गुल्मी
—————<•>—————
[१४]
१//
अपार ममताकी देवी
अतुलनीय सेवामा समर्पित
परिवारको महान् सेवी !
२//
आमा शब्दमै मिठास
प्रेरणाकी साक्षात् मूर्ति
बनाउदिनन् कहिले हतास !
३//
आमाको ममता नपाउँदा
लाग्छ जीवन उदास
प्रेम अभावले सताउँदा !
✍️ दिल ठकुरी टिस्टा भेल्ली दार्जिलिङ
—————<•>—————
[१५]
१//
आमाको अपार मायाले
बनेको जिन्दगी सुनौलो
छुँदैन कसैको छायाले !
२//
रमाइलो तिम्रै घरमा
गल्ती जति गर
बस्नुपर्दैन है डरमा !
३//
परान मेरो भनेर
तिमीले राख्छेउ काखमा
धर्ती जस्तो बनेर !
✍️ सञ्जना शर्मा दाङ लमही
—————<•>—————
[१६]
१//
आमा हुन् धरती
आमालाई हेला गर्नेहरू
पर्छन् पक्कै अगति !
२//
स्वर्ग तिम्रै काख
सृष्टिकर्ता हौँ आमा
माया दिन्छौँ लाख !
३//
आमाको माया अपार
यस्ती ममता खानीको
हेरविचार गरौँ बारबार !
✍️ अर्जुन प्रसाद चौलागाई
—————<•>—————
[१७]
१//
मायाको तिमी रानी
आकाशकी तिमी जून
दयाको आमा खानी !
२//
हजुर नै जून
भरोसा छ जिन्दगीको
तिमी नुनिलो नुन !
✍️ नीमा छिरिङ भोटिया
जलढका कालेबुङ
—————<•>—————
[१८]
१//
आमा मायाको खानी
हर दुःखकष्ट सहने
घरकी हुन् रानी !
२//
उज्यालो हुन्छ घर
पूर्णीमाकाे यो रातसरि
हाँसेकाे आमाकै भर ।
३//
आमा भगवान जून
सृष्टिकर्तालाई पूजा गरी
तिर्नु आमाको गुन !
✍️ राज कुमार राजभण्डारी खाेटाङ्गे
मध्यपुर ठिमी ५ संगम काेलाेनी राधे राधे भक्तपुर
—————<•>—————
[१९]
१//
जरा जननी हाम्रो
हाँगा पात उन्नति
खुसी फलेको राम्रो !
२//
खन्याएर जीवनमा ममता
स्वर्गकी काख कल्याणी
जीवन रूप सार्थकता !
✍️ ममता पौडेल
बुढीगङगा-२ मोरङ
—————<•>—————
[२०]
१//
आमाको जस्तो काख
हुँदैन अरू कसैको
सबैले याद राख !
२//
आमाको लागि छोरी
अमूल्य सम्पत्ति हुन्
प्रेमको अटुट डोरी !
३//
घरको लक्ष्मी मानेर
कहिल्यै मन नदुखाउनु
नमिठो वचनले हानेर !
४//
दुःखमा दाजुभाइले हेप्दा
जाने ठाउँ हुँदैन
त्यसैमा परिवारले चेप्दा !
५//
आमाछोरीको यो सम्बन्ध
प्रगाढ हुन्छ सधैँ
कहिल्यै बन्दैन मन्द !
✍️ ललिता गिरी, सिन्धुली
—————<•>—————
[२१]
१//
बगेका आँसू साराको
आमाको सकिँदैन तिर्न
दुधको ऋण दशधाराको !
२//
झेलेर अनकौँ चोट
हुर्काउँछ्यौ तिमी सन्तानलाई
आइपरेको सहेर खोट !
३//
खानी हुन् ममताकी
सन्तानको खातिर आमा
कष्ट सहने क्षमताकी !
✍️ बेदु न्यौपाने
—————<•>—————
[२२]
१//
घरकी लक्ष्मी आमा
मात्र उनी एक
हाँस्न सक्ने पीडामा !
२//
गल्तीलाई सच्चाएर डोर्याउँछिन्
भरपुर समय खर्चेर
सन्ततीलाई योग्य बनाउँछिन्।
३//
जननी शुद्ध सुन
आमा भन्दै गर्दा
पीडा हराउँछ जुन !
✍️ केन्टरमेश क्षेत्रीय
रोल्पा
—————<•>—————
[२३]
१//
आमाको माया सधैँभरी
सन्तानमा हुन्छ भरिपुर्ण
कसैलाई नछुट्याई बराबरी !
२//
पर्न दिन्निन् छायामा
निरन्तर हेरचाह गरी
खटिरहन्छिन् है मायामा !
✍️ अनुग्रह राना मगर ‘पुष्प’
पाँचखपन नपा – ६ संखुवासभा ।
—————<•>—————
[२४]
१//
आमा तिमी महान
टेकेर आज धर्तीमा
देखायौ सारा जहान !
✍️ गंगाराम यादव
औरावनी २ सुनसरी
—————<•>—————
[२५]
१//
घाम अनि जून
मेरो लागि आमा
हिरा, मोती सुन !
२//
माया ममताकी खानी
आमा नै हुन्
मेरो सारा जिन्दगानी !
✍️ अनिता भण्डारी ताप्लेजुङ
—————<•>—————
[२६]
१//
आमा विनाको घर
लाग्छ उजाड न्यास्रो
मेरो बस्ती सहर !
✍️ देव मगर
कचल,पाल्पा
—————<•>—————
[२७]
आमाको चोखो मायामा
नगर्नु कहिल्यै दुर्व्यवहार
पवित्र निश्चल छायामा !
✍️ सरस्वती श्रेष्ठ
—————<•>—————
[२८]
१//
आमाझैँ यहाँ अरू
काेही छैनन् मेरो
घनिष्ठ आफ्ना आफन्तहरू !
२//
मेरी आमा मेरै
जिन्दगीको मुहान हुन्
मनपर्छ मलाई धेरै !
✍️ ईश्वर साउद, रामाराेसन गाउपालिका ६ सुदुरपश्चिम अछाम
—————<•>—————
[२९]
१//
आफ्नो बाटो खनेर
हिँड्दा देखिन्छ साहसी
युद्धको मैदानमा लडेर !
✍️ डा देवी पन्थी
—————<•>—————
[३०]
आमा दयाकी खानी
आमा नहुँदा हाम्रो
अन्धकार हुन्छ जिन्दगानी !
✍️ बाबुराम पाण्डे
अर्घाखाँची
—————<•>—————
[३१]
१//
कञ्चन ममाताकी धनी
बाँच्न चाहन्छिन् सन्तान
मुटुको टुक्रा भनी !
२//
छोराछोरीलाई दिन्छिन् सुख
हुन्छिन् खुसी मुद्रामा
ढालेर जिन्दगीको दुख !
३//
हुँदैन कहिले विरक्ति
कुनै प्रकोपले छोप्दा
पाइन्छ अलौकिक शक्ति !
✍️ पृथक प्रकृति, झापा
—————<•>—————
[३२]
१//
आमा सभ्यताकी खानी
खाइनखाई गरेर सधैँ
सुनाउने गर्नुहुन्थ्यो कहानी !
२//
सङ्घर्षमा जिउन सिकायो
जिन्दगीमा सधैँ हाँसेर
समाजमा उज्यालो देखायो !
३//
सुखको दिन आमाको
आएन तिम्रो कहिले
भाग्छ लुकेर छायाको !
✍️ एवाइ प्रभात
सहिदभुमि धनकुटा
—————<•>—————
[३३]
१//
अपरम्पार छन् जन्मदाता
आफ्नो सन्ततिको लागि
धरणी हुन् माता !
२//
हुँदैन कुनै सिमा
आकाशभन्दा नि विशाल
तिनै आमाको महिमा !
३//
ज्ञान चेतना छरौँ
हेलाहोचो गर्ने होइन
आमाको सम्मान गरौँ !
✍️ डम्बर थामी ‘अनुपम’
कालिन्चोक गा.पा. -६ , दोलखा ।
—————<•>—————
[३४]
१//
संसारकै पहिलो गुरु
हाम्रो जीवनको शिक्षण
आमाबाट हुन्छ सुरु !
✍️ बिके मुखिया
दार्जीलिङ,भारत।
—————<•>—————
[३५]
१//
दूधको भारा तिर्नुछ
आमाको दुःख सम्झी
घर चाडै फिर्नुछ ।
२//
आमा हुन् हाम्रो
घरको मूल देवता
सन्तानले गर्नुपर्छ राम्रो !
३//
माया मायालु हाम्री
उनी एकमात्र हुन्
यो संसारकी राम्री !
✍️ कला ढकाल, झापा
—————<•>—————
[३६]
१//
आमा वृद्ध हुँदा
सन्तान साथैमा छौँ ?
भोक, प्यासले रुँदा !
२//
किन गर्ने पूजा ?
तातो न्यानो छैन
मुटु धुजा धुजा !
✍️ कमला न्यौपाने
—————<•>—————
[३७]
१//
नगरौँ कुरा लामा
कसरी हुन्छौँ हामी ?
भइनन् भने आमा !
२//
आमा ममताको खानी
अबोध शिशु हुर्काउने
मनको भाषा जानी !
३//
चिच्याएर आमालाई नबुझाउनु
बुझ्न सक्छिन् आमा
तिमीले नसक्दा बोलाउनु !
४//
निस्वार्थ मायाको नमुना
जतिसुकै खोजे पाइँदैन
पार गरेपनि यमुना !
✍️ दीपा समभाव
खोटाङ्ग
—————<•>—————
[३८]
१//
आमा ममताकी खानी
साक्षात् दर्शन मिल्ने
जिवित देवी सर्वज्ञानी !
२//
पीडा लुकाई छातीमा
खुसी बाँड्न सक्ने
देवी हुन् आमा !
✍️ निर्मल शर्मा
पेदोङ भारत
—————<•>—————
[३९]
१//
आमाको सम्झना आयो
सम्झ्यौ कतै आमाले
मलाई बाडुली लायो !
२//
आमाको मुख हेर्न
अब कहाँ पाइएला
अङ्गालोमा आमालाई बेर्न !
३//
भर छैन सासको
कामना गर्छु आमाको
सधैँ बैकुण्ठ बासको !
✍️ देव कृष्ण काफ्ले
पोखरा १ कास्की
—————<•>—————
[४०]
१//
दुखी न सुखी
अधमराे जीव भएर
बन्दैछाैँ परनिर्भर मुखी !
२//
कर्तव्यमा सधैँं चुक्ने
जालझेल मात्र सधैँ
त्यसैले जनले थुक्ने ।
✍️ प्रद्युम्न चालिसे
—————<•>—————
[४१]
१//
जबसम्म काखमा थिएँ
स्वर्ग जस्तै लाग्थ्यो
अहिले पाे एक्लिएँ !
२//
आमा देवता जस्तै
हिजो वा आज
सदैव हुनेछ्याै त्यस्तै !
३//
जीवनदातृ हुन् आमा
सधैँ सधैँ पुजनीय
देवी हुन् धरामा !
✍️ शम्भु गजुरेल सिन्धुली ,
—————<•>—————
[४२]
१//
हजुर मेरी भगवान
गर्दछु हरेक स्थानमा
आमाको सधैँ सम्मान !
✍️ बिरेन्द्र चौधरी
इटहरी१६ सुनसरी
कोशी प्रदेश
—————<•>—————
[४३]
१//
सिक्यौँ सुरुमा बोल्न
सक्यौँ आमाकै सहयोगमा
मातृभाषाको ढोका खोल्न !
२//
देखायौ संसार सारा
आमा बनी तिमीले
पिलायौ दूधको धारा !
३//
आमा ममताको खानी
पाइन्न खोजेर कतै
कष्टमा नपारौँ जानी !
४//
आमा भन्थिन् रुँदै
पढेर ज्ञानी बन्नु
म ‘जिउँदो’ हुँदै !
५//
आँखाको आँसु पुछेर
हाँस्न खोज्थिन् आमा
सन्तानको भविष्य बुझेर !
✍️ मोती सुब्बा
दार्जिलिङ निमकी डाँडा, भारत।
—————<•>—————
[४४]
१//
महिनौँसम्म गर्भमा भार
सहेर अनेकौँ दुखहरू
आमा देखायौ संसार !
२//
सायद रहेछु अभागी
आयो अँध्यारो रात
आमा नहुनेको लागि !
३//
सम्झनामा तस्बिर हेर्छु
गहका आँसु पुछेर
सपनामा पाइलाहरू फेर्छु !
✍️ भुपेन्द्र राना मगर
धादिङ
—————<•>—————
[४५]
१//
आमा सन्तुष्टि हुन्छिन्
ख्वाई अमृत सन्तानलाई
अल्प निदाई सुन्छिन् ।
२//
आमा सन्तानलई साँच्छिन्
आफू नखाएर पनि
अरुको निम्ति बाँच्छिन् ।
३//
आमाको त्याग ठूलो
ती आमाको तपस्या
गुन सन्तानले भुल्यो ।
✍️ रामप्रसाद पुरी
बादेल, खाेटाङ ।
—————<•>—————
[४६]
१//
आमा नभएको बेला
अँध्यारो हुन्छ संसार
गर्छन् सबैले हेला !
२//
एउटा गजबकाे बानी
आफूले नखाएर खुवाउने
आमा ममताकी खानी !
३//
टुहुराे हुन्छ मन
संसार आमा विनाको
किन चाहियो धन ?
✍️ रबि पाैडेल
दक्षिण भारत पाण्डेचरि ।
—————<•>—————
[४७]
१//
आमा हुन् भगवान
सहेर दुखकष्ट ती
हुर्काउँछिन् आफ्नो सन्तान !
२//
आमालाई खुसी राखे
भगवान् खुसी हुन्छन्
आमाको माया चाखे ।
✍️ बुद्धिमान दनुवार ( सुरुङ्गेली कान्छो )
कनकाइ ४ झापा
—————<•>—————
[४८]
१//
पीर पर्दा मलाई
आँट दिने तिमी
नयाँ जुक्ति फलाई !
२//
तिमी धर्ती आकाश
आमा विना अँध्यारो
लाग्छ संसार भास !
३//
आउँछु अर्को साल
पैसा पठाइँछु आमा
नयाँ चोलो हाल !
✍️ शाशिश्री आचार्य
बौद्ध कुमारीगाल काठमाडौँ
—————<•>—————
[४९]
१//
हुँदैनन् आमा समान
दुनियाँमा कोही पनि
नगर्नु कसैले अपमान !
२//
जगतमा सृष्टिको पालन
ममताको खानी आमा
गर्छिन् सत्मार्ग परिचालन !
३//
नित्य पवित्र साख
वात्सल्य छ सदासर्वदा
आमाको न्यानो काख !
✍️ कृष्णकुमार वैद्य
बनेपा ९, काभ्रे
—————<•>—————
[५०]
१//
ममताकी तिमी खानी
गर्दछौँ सम्मान हमेसा
बात्सल्यकाे मूल ठानी !
२//
आफ्नाे भाेक बिर्सेर
सन्तानकाे पेट भर्ने
हरदम तयार रहेर !
३//
आमाकाे जस्ताे माया
खै कसले गर्छ
मेटाउने सङ्कट छाया !
✍️ हरागाेपाल प्रधान
काभ्रे, बनेपा १४ साँगा बजारल
—————<•>—————
[५१]
१//
आमा हुन् देउता
चट्टान फाेरेर उम्रने
प्रकृति प्रदत्त एउटा !
२//
मेरी आमा वनमा
मातातिर्थ हाे आज
सम्झना छ मनमा !
३//
मुटुभित्र लुकाउन पाउँ
आमाकाे दर्शनमा सधैँ
शिर झुकाउँदै आउँ !
✍️ फूलमाया कुलुङ
साेलु-महाकुलुङ-१
—————<•>—————
[५२]
१//
आमा सबैको जीवन
कोखमा कहिले काखमा
सन्देश पुराऔँ जनजन !
२//
शब्दै अमूल्य आमा
जीवनदाता हुन् उनै
हर जीव जीवात्मामा !
३//
अमृत पिलाई पालिन्
सिकाए गुरू बनेर
सचेत नागरिकमै ढालिन् !
✍️ सुरेशकुमार पाण्डे
दाङ घोराही १८
—————<•>—————
[५३]
१//
असल सोच्ने गर
हुन्छ हेर स्वर्गझैँ
आमा भएको घर !
२//
आमा करुणाकी खानी
सकिन्छ पूजा गर्न
देवी भनेर जानी !
३//
आमा हुन सृष्टि
नगर्नु हेला कहिल्यै
सधैँ पुर्याउनु दृष्टि !
✍️ अरुण कुमार भुजेल
गोरूबथान,कालिम्पोङ,भारत।
—————<•>—————
[५४]
१//
आमा मायाकी खानी
अनवरत खटिरहन्छिन् सधैँ
उनी घरकी रानी !
✍️ शोभा आचार्य गौतम
काठमाडौँ
—————<•>—————
[५५]
१//
आमा ममताकी खानी
आकाशभन्दा नि फराकिलो
हृदयकी तिमी रानी !
२//
आफैँलाई भुली हेर्छ्यौ
सन्तानको भविष्य खोज्दै
सधैँभरी मायाले बेर्छ्यौ ।
३//
सक्छु कठिन तोड्नलाई
आशीर्वाद शिरमा तिम्रो
सही बाटो मोड्नलाई !
✍️ पुष्पा राई, बादेल, खोटाङ ।
—————<•>—————
[५६]
१//
पहिलो हुन् ज्ञानदाता
मलाई संसार देखाउने
ममताकी मूर्ति माता !
२//
अतुलनीय हजुरको ममता
कसैमा छैन त्यस्तो
माया दिने क्षमता !
३//
निस्वार्थ आमाको माया
भुल्छु हरेक दु:खकष्ट
हुँदा हजुरको दायाँबायाँ !
✍️ रुना कर्माचार्य दाहाल
चितवन
—————<•>—————
[५७]
१//
आमा हुन् ममता
कुनै कसर नराख्ने
मायामा देखिन्छ समता !
✍️ प्रेम थापा “मन”बागलुङ
—————<•>—————
[५८]
१//
मेरो बदमासी सहेर
मलाई सन्तुष्ट पारिरह्यौ
आफू निस्तै रहेर !
२//
पौरख गर्यौ पहिले
मलाई गर्न लगाइनौ
नालायक भएँ अहिले !
३//
सधैँ फूलझैँ फुलेकी
आमा, तिमी किन
मेरै खुसीमा भुलेकी !
✍️ नन्दलाल आचार्य
बेलका २, सिद्धार्थटोल, उदयपुर ।
—————<•>—————
[५९]
१//
नौ महिना बोकी
धर्ती टेकायौ आमा
आफ्नो धड्कन रोकी !
२//
दयाकी खानी आमा
आफूले टालेको लगाई
सन्तानलाई नयाँ जामा !
३//
आमा दयाकी खानी
नरुवाऊ तिनलाई कहिल्यै
तिमीले जानी नजानी !
✍️ मंगला उपाध्याय
—————<•>—————
[६०]
१//
आमा शब्दै काफी
झन् आमाको काख
स्वर्ग भन्दा माथि !
२//
इन्द्रको आसन धाइदैन
आमाको काख पाइरहुँ
अरुको लाख चाँहिदैन !
३//
आमाको कस्तो बानी
झिकेर मुटु खटाउँछिन्
रहेछ ममताको खानी !
✍️ पशपती राई
खोटाङ
—————<•>—————
[६१]
१//
मेरी आमाले मलाई
हुर्काइन् बढाइन् पढाइन्
मन मुटु जलाई !
२//
नौ महिना पेटमा
च्याँच्याँ रोएको दिन
रमाइन् पहिलो भेटमा !
३//
प्रसवका पीडाहरू कठिन
मैले आँखा उघार्दा
खुसीले सहेर बसिन ।
४//
पहिलोपल्ट म रोएको
खुसीमा आमाले बिर्सिदिइन्
प्रसव पीडाले छोएको !
५//
स्याहारसुसार गरिन् लाखौँलाख
बिर्सन्न कहिल्यै पनि
आमाको न्यानो काख !
६//
आमा ममताकी खानी
जीवनभरी खुवाइरहन पाऊँ
औषधी खाना पानी !
७//
पहिलो शिक्षिका आमा
हामीलाई संसार देखाउने
देखिरहूँ सपना विपनामा !
८//
रहिरहोस् जन्मजन्मान्तर मातृभक्ति
देवी धरती माता
हाम्री आदरणीय शक्ति !
९//
आमाका खुसीका सन्तान
भूलचुकमा चित्त दुखेमा
क्षमाप्रार्थी छु अन्जान !
१०//
नछुटोस् आमाप्रतिको सद्भावना
विश्वभरीका सम्पूर्ण आमाहरूलाई
मातातिर्थ औँसीको शुभकामना !
११//
सहनुभयो पिडा यातना
विश्वभरी जहाँजहाँ हुनुहुन्छ
सबै आमाहरूलाई शुभकामना !
✍️ गुणनिधि घिमिरे अमेरिका
—————<•>—————
[६२]
१//
मैनबत्ती हुन् आमा
निस्वार्थ उज्यालो दिने
जीवनकालको बुझाउॅंछिन् राजीनामा !
२//
गल्तीमा दिन्छिन् माफी
उनी हारेर जिताउॅंछिन्
आमा शब्द काफी !
३//
आमाको गगनझैँ छाती
लाग्दैन भविष्यमा ग्रहण
मिल्छ जहिले भलिभाँती !
✍️ म्यामराज राई, भोजपुर
—————<•>—————
[६३]
१//
साँचेर मनमा माया
खिपेर सबै रिसराग
सत्मार्गमा शीतल छाया !
२//
जति दिन्छिन् गाली
उति मायाको सागर
भरिन्छ विकार फाली !
३//
नबुझी उनका भाव
सन्तान किन टेढिन्छन्
अगाध प्रेम अनुराग !
✍️ मनोहरी पौडेल
गैडाकोट १
—————<•>—————
[६४]
मायाकी खानी थियौ
छाडेर गयाै धर्तीबाट
सधैँलाई विदा लियाै ।
✍️ श्रीबहादुर केसी शैलुङ्गे
भक्तपुर
—————<•>—————
[६५]
१//
मातृवात्सल्यताकी असिम खानी
भरोसाकी केन्द्र आमा
हरेक घरकी महारानी !
२//
ममताकी सुन्दर फूल
अंश सङ्कट मोचनकी
करुणाकी अविरल मूल !
✍️ तोया नाथ चापागाईं
दमक,झापा
—————<•>—————
[६६]
१//
आमा ममताकी खानी
सन्तान सुखी बनाउँछिन्
हुन् परिवारकी रानी !
२//
दु:खपिर सब लुकाउँछिन्
नखाइकन खाएँ भनी
पेट आफ्नो सुकाउँछिन् ।
३//
आमा हाम्रो सान
खुसी बनाई राख्नुपर्छ
गरी उनको मान !
✍️ जयनारायण नेपाल
इलाम हाल सूर्यविनायक २ बालबोट भक्तपुर ।
—————<•>—————
[६७]
नाताकी मुख्य रानी
आमा नै हुन्
माया ममताकी खानी !
✍️ पुष्पा सुवेदी
नेपालगन्ज,बॅाके।
—————<•>—————
[६८]
१//
आमा जगत माता
बुझाैँ अपार महत्त्व
आफ्नो आफ्नै विधाता !
२//
दया करूणाकी खानी
आमा हुन् धरामा
दिने सबैलाई जिन्दगानी !
३//
पिलाएपछि दूधको धारा
बिर्सनुहुन्न है कहिल्यै
आमाप्रतिकाे त्याे अभिभारा !
✍️ त्रिलाेचन भण्डारी
मृचीनगर,झापा
—————<•>—————
[६९]
१//
सन्सार चलाउने आमा
दुनियाँको मोहमा बगेकी
झरना झरेकी पहरामा !
✍️ होम प्रसाद नेउपाने
धरान,सुनसरी ।
—————<•>—————
[७०]
१//
दु:ख, दर्दको माझ
सन्तानको खुशी हेरेर
रमाउँछिन् हरेक साँझ !
✍️ मन्दिरा सेढाई, मलेखु,धादिङ
—————<•>—————
[७१]
१//
ममताको त्यो आँचलभित्र
सङ्गालेर न्यानो माया
कोर्छिन् भविष्यको चित्र !
२//
मायाको शिखर चुलिन्छ
आमाको साथ पाउँदा
मनको दुःख भुलिन्छ !
३//
रमाउँछु तिम्रो मायामा
दुःखेसो केही छैन
आमाको स्नेह छायामा !
✍️ समुन्द्रा शर्मा
सुनसरी
—————<•>—————
[७२]
नखोजी मान भाउ
मेरी प्राण माताको
सेवा गरिरहन पाउँ !
✍️ सरिता सेढाई धादिङ
—————<•>—————
[७३]
१//
नौ महिना कोखमा
बोकेर जन्मायौ तिमीले
नपाई खान भोकमा !
२.
दशधारा दूधको भारा
नरुनु आमा कहिल्यै
बन्नेछु जीवनको सहारा !
✍️ पद्मा काश्यप पाण्डे, मोरङ
—————<•>—————
[७४]
१//
आमा पहिलो गुरु
श्वास रहुन्जेल उनको
सेवा गरौँ खुरुखुरु !
२//
पीपलुकाे शीतल छाया
जुनीजुनी नै पाइराखाैँ
प्यारी आमाको माया !
✍️ कोपिला अधिकारी
—————<•>—————
[७५]
१//
आमा ममताकी खानी
आफैँ उठाउँछिन् दायित्व
ठान्छिन् मलाई सानी !
२//
ममताको आँचलमा बाँधेर
राख्छिन् सन्तानलाई आमाले
नयनको नानी मानेर !
३//
आमा हाम्रो सहारा
अन्धकारमा उज्यालो दिन
उनी बन्छिन् जुनतारा !
✍️ सीमा कार्की समर्पण
मेलचोक पर्सा, नेपाल
—————<•>—————
[७६]
१//
आमाको माया पाएर
सुखसयलमा म हुर्केको
आटो ढिँडो खाएर !
२//
आमा संसार देखाउने
सृष्टिकर्ता हुन् मेरो
पढाउने र लेखाउने !
३//
आमाको हातले दिएको
याद आउँछ झलक्क
मनमा छु लिएको !
✍️ लक्ष्मण देउवा डोटी
हाल भारत
—————<•>—————
[७७]
१//
आमाको माया लाख
हुँदैन अरू कसैकाे
यिनकाे जस्तो काख !
२//
देवी आमाको नाम
पूजा गराैँ यिनैकाे
धाउनुपर्दैन कुनै धाम !
३//
अरूबेला परपर सर्छन्
मातातीर्थमा मात्र ती
मायाकाे नाटक गर्छन् ।
✍️ उर्मिला के.शी.
धनकुटा
—————<•>—————
[७८]
१//
देखाइन् आमाले संसार
आफ्नै मुटु टुक्र्याई
भरिदिए ज्ञानको भण्डार !
२//
आमाको गुण अपार
बाँचुन्जेल सद्भाव राखौँला
स्नेह अनि प्यार !
✍️ राजेश्वरी राजेपाध्याय
—————<•>—————
[७९]
१//
मेटाउन तृष्णका भावना
तमाम आमाहरू सबैलाई
मातृदिवसकाे हार्दिक शुभकामना !
२//
दौडेर आऊ हुरुरु
आमा तिमीलाई सम्झेर
मन रुन्छ धुरुरु !
३//
लाग्छ धेरै माया
पवित्र हुन्छ मन
सँगसँगै आमाकाे छाया !
✍️ सहयात्री शाेभा अर्याल
रुपन्देही
—————<•>—————
[८०]
१//
बगेको आँसुको ऋण
तिर्न सकिनँ आमा
नगर कहिले अघृण !
२//
बनायो संसार विचित्र
स्वार्थ भरेर आफैँमा
देखाउँछ आफ्नो चरित्र !
✍️ बिकास छेत्री अञ्जान
कैजले, बिजनबारी, दार्जिलिङ।
—-<••:जय झिल्का! जय साहित्य!:••>—-
