झिल्का लेखन अभियानको चौथो शृङ्खला (नारी दिवस विशेष) सम्पन्न

झिल्का लेखन अभियानको चौथो शृङ्खला (नारी दिवस विशेष) फागुन २५ गते सम्पन्न भएको छ । झिल्का साहित्य समाज नेपालको आयोजनामा उक्त कार्यक्रम सम्पन्न भएको थियोे ।

झिल्का कविता लेखन अभियानको यस शृङ्खलामा विगतका शृङ्खलामाझैँ सहभागी सर्जकहरूको निकै उत्साहप्रद सहभागीता रहेकोे थियो । जसमा नेपाल, भारत लगायत विश्वका विभिन्न देशमा छरिएर रहनुभएका नेपाली भाषा, साहित्यलाई निरन्तर माया गर्नुहुने ६३ जना झिल्काकारहरूको सहभागीता रहेकोे थियोे ।

झिल्का कविताको उन्नयन, विकास र प्रवर्द्धन गर्नका लागि समाजले विभिन्न क्रियाकलापहरू सञ्चालन गर्दै आएको छ । त्यसमध्ये झिल्का लेखन अभियान पनि एक भएको र नेपाली समुदायका चाडपर्व, उत्सव, आदि जस्ता विशेष अवसरहरू पारेर निरन्तर सञ्चालन गरिने यसका परिकल्पनाकार/प्रशिक्षक वसन्त अनुभवले बताउनुभयो ।

झिल्का कविता, नेपाली माटोमा उम्रिएको एक नवीनतम, लघुतम, प्रयोगवादी काव्य विधा हो । जसमा विम्ब, प्रतीक, अलङ्कारको प्रयोग गर्दै चोटिलो पाराले तीन हरफमा लेख्ने गरिन्छ । जसको पहिलो हरफले विषयवस्तुको उठान, दोस्रो हरफले विषयवस्तुको बिस्तार र तेस्रो अर्थात् अन्तिम हरफले भावलाई उत्कर्षमा पुर्‍याई समापन गर्ने गर्दछ । यसका प्रत्येक हरफमा तीन/तीन शब्दहरू हुने गर्दछन् । जम्माजम्मी नौ वटा शब्दमा एउटा झिल्का कविता पूरा हुने भएकोले यसलाई नौ शब्दको कविता पनि भन्ने गरिन्छ ।

झिल्का कविताका तीन हरफ मध्ये पहिलो र तेस्रो हरफमा अन्त्यानुप्रास हुनुपर्ने विधान छ भने दोस्रो हरफ स्वतन्त्र हुने गर्दछ ।

सहभागी झिल्काकारहरूका उत्कृष्ट झिल्का कविताहरू-
~~~~

[१]
नारीमाथि हुने अत्याचार
मिलेर बन्द गरौँ
हत्या, हिंसा, बलात्कार !
✍️ वसन्त अनुभव
घोराही उपमहानगरपालिका १४, दाङ
[२]
नारीमाथिको यो दुर्व्यवहार
मिलेर हामी सबै
हटाऔँ हिंसा बलात्कार !
✍️ श्रीकृष्ण धामी – बझाङ
[३]
मनाउछौँ नारी दिवस
घट्छन् फेरि घटना
हुन्छौँ सहन विवश ।
✍️ रबि पाैडेल
दक्षिण भारत पाण्डेचरि
[४]
अस्तित्वहीन होइनन् नारी
छानबिन होस् सरकार
उम्कन नपाओस् बलात्कारी ।
✍️ पृथक प्रकृति, झापा
[५]
छोरीलाई भ्रूणमै तुहाउने
लैङ्गिक विभेदको पराकाष्ठा
होइन मानवलाई सुहाउने ।
✍️ कृष्णकुमार वैद्य
बनेपा ९, काभ्रे
[६]
नारीको सम्मान गरौँ
समस्या पर गरेर
अत्याचारको विरोधमा जुटौँ ।
✍️ मनोज गजमेर
सहिदभुमि गाउँपलिका ४ धनकुटा
[७]
हिंसा अन्याय अत्याचार
सहेर बस्न सकिँदैन
न्याय मागौँ बारम्बार ।
✍️ बाबुराम पाण्डे
अर्घाखाँची
[८]
नारी घातक हुँदैनन्
अत्याचार हुन्छ कसरी
समस्या नपरी रुँदैनन्
✍️ अम्बिका अधिकारी
झापा बिर्तामोड
[९]
सृष्टि सुरक्षाको सूत्र
गर्भपतन गरिदिनुस् आमा
जन्माउनुभन्दा बलात्कारी कुपुत्र ।
✍️ बि.कुलुङ
दार्जिलिङ रंगबुल
[१०]
नारी हुन् जन्मदाता
इच्छा बुझौँ उनको
प्यारी हाम्री माता !
✍️ शोभा आचार्य गौतम
काठमाडौँ
[११]
कतिसम्म सहने अत्याचार
गर्नुपर्छ शासनमा कडाइ
झनै बढ्यो बलात्कार ।
✍️ शंकर कार्की
थाहा ३ मकवानपुर
[१२]
एक भई जुटौँ
अन्त्य गर्न ज्यादती
नारी अब उठौँ ।
✍️ अनिता भण्डारी ताप्लेजुङ
[१३]
नारी लक्ष्मी पुज्नुपर्छ
गल्तीमा मौन नभई
सरकारले सत्य बुझ्नुपर्छ ।
✍️ मुक्ति काफ्ले।
असम, भारत
[१४]
छोराछोरी हुन् बराबरी
नगरौँ छोरीलाई पाखा
सुरक्षा गरौँ हरघडी ।
✍️ सुरेशकुमार पाण्डे
दाङ घोराही १८
[१५]
नारी हुन् माता
जोगाउँछन् हामीलाई दु:खबाट
ओढाई ममताको छाता ।
✍️ अनुग्रह राना मगर ‘पुष्प’
पाँचखपन नपा – ६ संखुवासभा ।
[१६]
परिवारको सुन्दर तारा
नगर हेलाँ नारीलाई
हुन् भरिलो सहारा ।
✍️ नीमा छिरिङ भोटिया
जलढका कालेबुङ भारत
[१७]
नारी ममताकी खानी
गर्भदेखिनै गरौँ संरक्षण
बनाई हृदयकी रानी ।
✍️ प्रद्युम्न चालिसे
भक्तपुर कटुञ्जे ।
[१८]
नारीको इज्जत गरौँ
दमनको घर भत्काउँदै
ममताले दया भरौँ ।
✍️ प्रेम थापा “मन”बागलुङ
[१९]
अधिकार सिमित नारामा
नारी सुरक्षित छैनन्
त्रास छ सारामा !
✍️ दीपा समभाव
काठमाडौँ
[२०]
महिला सम्बन्धी नारा
बाटोमा पार्टीले घन्काउने
बलात्कृत बालिका सारा ।
✍️ सोमनाथ लुइटेल “रवि पाल्पाली” पाल्पा
[२१]
नाबालिकामाथिको यो अत्याचार
सहन सकिँदैन कदापि
न्यायमा जुटाैँ बारम्बार !
✍️ सहयात्री शाेभा अर्याल
रुपन्देही
[२२]
गुन्यु चोली सारी
मात्र भित्र छैनन्
आजको युगका नारी ।
✍️ ध्रुव श्रेष्ठ
खोटाङ,हाल काठमाडौँ
[२३]
जगत् जननी नारी
नछोड बलात्कारी दुष्ट
बन्नुपर्दछ हेर भारी ।
✍️ भिम लिम्बू प्रयास
दार्जिलिङ
[२४]
हुँदैन पत्थर पुजेर
पूजन गर्नु आमाको
कुभलो रहन्न बुझेर !
✍️ नील हरि काफ्ले
सिन्धुली
[२५]
समस्या हुँदैन भारी
सुध्रिएमा बलात्कारी सोच
सुरक्षित रहन्छन् नारी l
✍️ बाबुराम गौतम, गुल्मी
[२६]
किन मान्दैनौ समान ?
महत्व तिनैको बढी
बुझेर पनि हानाहान ।
✍️ अर्जुन प्रसाद चौलागाई
रामेछापः-सुनापति-१
हालः-अमेरिका,बोस्टन।
[२७]
नगरे नारीलाई हेला
कार्यमा देखिँदैन कमी
पछि परौला फेला ।
✍️ दुर्गा भट्टराई
मोरङ
[२८]
अति भयो अत्याचार
अब निर्मूल पारौँ
हत्या, हिंसा, बलात्कार ।
✍️ रुना कर्माचार्य दाहाल
चितवन
[२९]
गरेर सम्मान नारीकाे
शाश्वत जिन्दगी क्षणभर
यात्रामा सहज सारीकाे ।
✍️ श्रीबहादुर केसी शैलुङ्गे
[३०]
सशक्त पाइला नारीले
पर्नेछ सारेर देखाउनु
नथिचोस् पीरको भारीले ।
✍️ संगीता खरेल
चन्द्रागिरी ८ काठमाडौँ
[३१]
ओजन मलाई दिनू
आफू जत्तिँकै ठानेर
अपराध जिम्मा लिनू ।
✍️ नन्दलाल आचार्य
एनेलकुटी, सिरहा ।
[३२]
माली हुन् फूलबारीको
उनै धरा जननी
गरौँ सम्मान नारीको ।
✍️ डम्बर थामी ‘अनुपम’
कालिन्चोक गा. पा. -६, दोलखा ।
[३३]
सुरक्षा छैन देशमा
गर्दा पढ्ने लेख्ने
कलिला छाेरीकाे केशमा ।
✍️ सावित्रा नेपाली सबु
[३४]
नारीको कमलो मनमा
बारम्बार नगर अत्याचार
कहिले नतौलनु धनमा ।
✍️ दुर्गा आचार्य
मोरङ
[३५]
नारीले सहन्न अत्याचार
अब जुट्न थाले
दमन नगर बारम्बार ।
✍️ राज कुमार राजभण्डारी खाेटाङ्गे
मध्यपुर ठिमी ५ संगम काेलाेनी भक्तपुर ।
[३६]
अत्याचार छ नारीमाथि
यसपालि नारी दिवसबाट
अन्त्य गरौँ साथी !
✍️ प्रकृति देवकोटा
चितवन,टाँडी
[३७]
आऊ मिलेर मनाऔँ
हर्सोल्लासमा नारी दिवस
नारी उच्च बनाऔँ ।
✍️ टिकाराम पुन पुकार
छत्रेश्वरी गाउँपालिका २
सल्यान
[३८]
कुरा मनै छुने
नसोच्नु है अब
जे गर्दा हुने ।
✍️ उमा दाहाल
शुन्दर हरैँचा -१० मोरङ
[३९]
खुलेर मनाएपछि दिवस
पार्नुहुँदैन भुलेर नि
कुनै नारीलाई विवश ?
✍️ त्रिलोचन भण्डारी
मेचीनगर
[४०]
नारी संरक्षक घरको
गृहलक्ष्मीको भूमिका निवारण
गर्नुपर्छ सबै जनको !
✍️ भगवती दवाडी, झापा
[४१]
नारी विशेषत: मारिन्छ
गर्भमा, जवानीमा, दाइजोमा
कानुनहरू निष्क्रिय पारिन्छ ।
✍️ चुडामणी देबकोटा
चनपा १३काठमाडौँ
[४२]
नारी समाजको बाटो
संवेदनशील बन्नैपर्छ हेर
सुधार्नु जीवनको पाटो ।
✍️ पुष्पा राई, खोटाङ।
[४३]
धरती हुन् नारी
गरौँ मान सम्मान
ठानेर ठुलो जिम्मेवारी ।
✍️ बाल कृष्ण श्रेष्ठ
सोलुदुधकुण्ड न.पा.२ सोलुखुम्बु
[४४]
उच्च तहको ज्ञान
जसले दिन्छिन् हामीलाई
गरौँ तिनको सम्मान ।
✍️ गुणनिधि घिमिरे, अमेरिका
[४५]
नारीकाे हक अधिकार
कुण्ठित नगराैँ कसैले
हँसाऔँ मातृ अनुहार ।
✍️ हरिगाेपाल प्रधान
काभ्रे पलाञ्चाेक बनेपा १४ साँगा।
[४६]
नारी अस्मिताको कुरा
रक्षक बन्छ भक्षक
चलाउँछ भित्रभित्रै छुरा ।
✍️ मोती सुब्बा
दार्जिलिङ निमकी डाँडा।
[४७]
फाँसी लगाऔँ बलात्कारीलाई
महिला हिंसा हटाउन
सम्मान गरौँ सदाचारीलाई ।
✍️ मन्जु बोहरा
सुदुरपश्चिम बझाङ
[४८]
धर्तीमा नारी महान
सम्मान सबैले गरौँ
चलाउँछिन् उनैले जहान ।
✍️ कार्की डिबी माकुम
सुनवल-४, नवलपरासी
[४९]
मनाउँछन् नारी दिवस
गाउँ समाजमा होलान्
कति मर्न विवश ।
✍️ बुद्धिमान दनुवार ( सुरुङ्गेली कान्छो )
कनकाई ४ झापा
[५०]
अजस्र ममताकी छहारी
बुझे महिमा अपार
देवीत्वको प्रतिरूप नारी !
✍️ नेत्र घिमिरे
सूर्यविनायक,भक्तपुर ।
[५१]
सत्यम् शिवम् सुन्दरम्
शिवकाे तीन रूप
शुद्ध मनले जलार्पणम् ।
✍️ प्रद्युम्न चालिसे
भक्तपुर कटुञ्जे ।
[५२]
चेतना बढ्दै गएमा
घरमा शान्ति मिल्दछ
नारीको सम्मान भएमा ।
✍️ केशवप्रसाद ढकाल ‘प्रीतबीज’
सिरान्चाेक-७, उपल्लो गाेहाेरे, गाेरखा।
[५३]
कस्तो छोरीको भाग
कोपिला लुट्छ भमराले
फूललाई बनाउँछ दाग !
✍️ सीमा कार्की समर्पण
[५४]
शक्तिको रूप नारी
हकको निम्ति बढ
नराख पीर भारी ।
✍️ समुन्द्रा शर्मा
सुनसरी
[५५]
नारीकाे महिमा अपार
उनी हुन् सृष्टिकर्ता
जन्मिनदेऊ है नमार ।
✍️ ताराप्रसाद चापागाईँ
धुनिबेसी ।
[५६]
नारी आँखाकी नानी
चिन्नसक्यौ भने तिमीले
उनी मायाकी खानी ।
✍️ विमल खतिवडा माइला
सिलगढी भारत
[५७]
शोषण दमन बलात्कार
छिट्टै अन्त्य होओस्
नारीमाथिको ती अत्याचार ।
✍️ ऋजु दिल्पाली
ईटहरी १ सुनसरी
[५८]
नारी ममताकी कोष
पवित्र छिन् प्रकृतिझैँ
नलगाऊ कतै दोष ।
✍️ बेदु न्यौपाने
[५९]
अर्धनारीश्वर हे कैलाशपति
बचाऊ नारीको अस्तित्व
अत्याचार भयो अति !
✍️ विवश पारदर्शी
झापा
[६०]
तिम्रो तृप्ति निमित्त
घोटिँदै ढल्छ जिन्दगी
निखार बेलैमा सिनित्त ।
✍️ कमला पौडेल
[६१]
फूलबारी हुन् नारी
फुलिरहने सुगन्धित फूल
सौन्दर्यले भरिएको चौतारी ।
✍️ म्यामराज राई, भोजपुर
[६२]
नारीको रूप अपार
कठिन कार्य पनि
सजिलै लाउँछिन् पार !
✍️ शशी आचार्य
[६३]
नारी सृष्टि संसार
हाँसी खुसी बाँच्ने
जीवनको सौम्य आधार !
✍️ आर्त अकुलीन
<•> जय झिल्का ! जय साहित्य ! <•>