साप्ताहिक झिल्का लेखन अभ्यासको पाँचौ शृङ्खला आइतवार सम्पन्न भएको छ । झिल्का साहित्य समाज नेपालको आयोजनामा यो अभ्यास शृङ्खला हरेक हप्ता सञ्चालन हुने गर्दछ ।
साप्ताहिक झिल्का कविता लेखन अभ्यासका विगतका शृङ्खलामाझैँ यसपटक पनि सहभागीहरूको निकै उत्साहप्रद सहभागीता रहेकोे थियो । जसमा नेपाल, भारत, भुटान लगायत विश्वका विभिन्न देशमा रहेर नेपाली भाषा, साहित्यलाई निरन्तर माया गर्नुहुने ६३ जना झिल्काकारहरूको सहभागीता रहेकोे थियोे ।
झिल्का कविताको उन्नयन, विकास र प्रवर्द्धन गर्नका लागि समाजले विभिन्न क्रियाकलापहरू सञ्चालन गर्दै आएको छ । त्यसमध्ये साप्ताहिक झिल्का लेखन अभ्यास शृङ्खला पनि एक भएको र साप्ताहिक रूपमा निरन्तर सञ्चालन गरिने यसका परिकल्पनाकार वसन्त अनुभवले बताउनुभयो ।
शृङ्खलाबारे प्रष्ट पार्दै शृङ्खला संयोजक/प्रशिक्षक म्यामराज राईले हरेक हप्ताको शुक्रवार राति १२ बजे अभ्यासको सूचना झिल्का कविता फेसबुक समूहमा राखिने र उक्त सूचनाको कमेन्टमा इच्छुक झिल्काकारज्यूहरूले स्वत:स्फूर्त आफ्ना उत्कृष्ट झिल्काहरू राखेर सहभागीता जनाउन सकिने बताउनुभयो ।
झिल्का कविता, नेपाली माटोमा उम्रिएको एक नवीनतम एवम् लघुतम प्रयोगवादी काव्य विधा हो । जसमा विम्ब, प्रतीक, अलङ्कारको प्रयोग गर्दै चोटिलो पाराले तीन हरफमा लेख्ने गरिन्छ । जसको पहिलो हरफले विषयवस्तुको उठान, दोस्रो हरफले विषयवस्तुको बिस्तार र तेस्रो अर्थात् अन्तिम हरफले भावलाई उत्कर्षमा पुर्याई समापन गर्ने गर्दछ । यसका प्रत्येक हरफमा तीन/तीन शब्दहरू हुने गर्दछन् । जम्माजम्मी नौ वटा शब्दमा एउटा झिल्का कविता पूरा हुने भएकोले यसलाई नौ शब्दको कविता पनि भन्ने गरिन्छ ।
झिल्का कविताका तीन हरफ मध्ये पहिलो र तेस्रो हरफमा अन्त्यानुप्रास हुनुपर्ने विधान छ भने दोस्रो हरफ स्वतन्त्र हुने गर्दछ । अर्थात् दोस्रो हरफको अन्त्यमा पहिलो र तेस्रो हरफको अन्त्यानुप्राससॅंग मिल्ने समध्वनिक अक्षर समेत हुनुहुँदैन ।
सहभागी झिल्काकारहरूका उत्कृष्ट झिल्काहरू-
……………………………
१,
फुलिरहेको फूल देखेर
म तिमीलाई सम्झन्छु
उज्यालो भविष्य कल्पेर ।
२,
जहाज देख्छु गगनमा
दिनहुँ देश खाली
भतभती आगो मनमा ।
३,
कोकिलकण्ठ सापटी पाए
खुसीको रास बढ्थ्यो
रतेउलीले वर्तमान सजाए ।
- म्यामराज राई, भोजपुर
…
१,
इच्छा चाहना रोकेर
खाडी छिरेँ बाध्यताले
आँखामा सपना बोकेर !
२,
आमाको याद आउँछ ।
जन्मभूमि त्यो गाउँघरको
निकै मायाले सताउँछ
३,
रातिमा सधैँ कल्पन्छु
देख्छु वृद्ध बाआमा
सन्ध्याको घाम सम्झन्छु । - वसन्त अनुभव, घोराही, दाङ
…
१,
जतन गरेर राख्नू
ओइलिएर झर्न सक्छ
टप्प टिपी चाख्नू ।
२,
बिर्सेको यादले सतायो
खरानी बनी डढेको
आत्मकथा बनेर ततायो ।
३,
हजारौँ हजार बाणले
देश खोक्रो पार्नेको
आन्द्रा कुहियोस् जाँडले । - अम्बिका अधिकारी, झापा बिर्तामोड
…
१,
इच्छा चाहना थियो
थिएन छाड्न मन
पापीले खुसी लियो।
२,
कस्को पर्यो खेल?
पापी ती आँखामा
आएन आँसुको भेल।
३,
मनै रहेछ ठुलो
चित्त बुझाउन खोज्छु
त्यतै पर्छ दुलो। - अर्जुन प्रसाद चौलागाई, रामेछापः-सुनापति-१(हालः-अमेरिका,बोस्टन)
…
१,
जीवनमा सपना बोकेर
बाध्यताले खाडी लागे
आँखामा आँसु रोकेर ।
२,
सुन्दर फूल पाएँ
कत्ति खुसी हुन्थेँ
जिन्दगीमा तिमी आए ।
३,
गरिदेऊ मुटुमा बास
आनन्दले रमाउने थिएँ
हर्ष, उमङ्गले खास । - केसर बोहरा ‘सङ्घर्ष’, सुदूरपश्चिम अछाम (हाल -भारत)
…
१,
लाहुरेको रहर पालेर
गर्वसाथ छोडेको जन्मभूमि
घरबारी धितो हालेर ।
२,
स्वाभिमानी हामी नेपाली
आफैँलाई ढाँट्ने बहाना
पराईको निम्ति गुलामी ।
३,
इच्छाका अग्ला टाकुरा
आफ्नालाई एक्लै पारेर
बेचेको दह्रा पाखुरा । - कमला पौडेल, भक्तपुर, चाँगुनारायण
…
१,
बढ्यो भ्रष्टाचारको मात्रा
स्वार्थमा लिप्त सरकार
सायद विडम्बनाको जात्रा ।
२,
मनमा भएन शान्ति
घटना मात्र सुनिन्छ,
हरायो अधरको कान्ति ।
३,
केवल सतहमा रुझी
आरोप लगाउछ्न हजुर
आन्तरिक कुरा नबुझी । - पृथक प्रकृति, झापा
…
१,
बलवान्ले निर्धो हेप्ने
पाइन्न न्याय यहाँ ,
दमन कति खेप्ने ?
२,
जन्मिन थाले दानव
निर्धाका पीडा बुझ्ने
छैन कोही मानव।
३,
पवित्र होस् माया
प्रेमको नाटक गर्दै
कहिल्यै नगर्नु दायाँबायाँ । - राज कुमार राजभण्डारी ‘खोटाङ्गे’, मध्यपुर ठिमी – ५ संगम कोलोनी भक्तपुर ।
…
१,
दुखद स्वतन्त्रता दिवस
फटाहालाई छ मोजमस्ती
सोझा मर्न विवश । - ताराप्रसाद चापागाईँ, धुनिबेसी
…
१,
जग्गा जमिन बाँझा
राख्नु हुन्न अब
खेती गरौँ साझा ।
२,
खेती किसान गरे
माड लाग्छ मुखमा
भोको हुन्न भरे ।
३,
गर्छु खेती किसान
नपत्याए हेर यहाँ
हातमा छ निसान । - सरिता सेढाई, धादिङ
…
१,
जिन्दगी कस्तो कस्तो ?
पत्याउँदैनन् यहाँ कोही
भयो सारै सस्तो ।
२,
तिमीले पनि छोड्यो
कठिन त्यो बाटोमा
उसले पनि छोड्यो ।
३,
निर्णय आफ्नै हुनेछ
सबैसँग छ सोधनी
आकाशको जून छुनेछ । - नागेन्द्रप्रसाद यादव , दाङ
…
१,
अन्तरात्मा देख्ने यन्त्र ,
विश्वमा बन्न सकेन,
बढ्यो धेरै मनपरीतन्त्र ।
२,
देखिने भए मन,
उसको कर्तुत छर्लङ्ग
देखिन्थे लुकाएको धन।
३,
नियतै साफ नभएपछि
कालोलाई गोरो पार्ने
सत्य छोड्दै गएपछि। - मनोहरी पौडेल, गैडाकोट १
…
१,
गाँठो पारेँ मन
बोकेँ झोला अनि
हिॅंडे कमाउन धन ।
२,
बिक्यो आफ्नै पाटो
उठेन त्यसको ब्याज
भत्कियो फर्किने बाटो।
३,
पाउनसम्म धेरै पाएँ
दुःख नै जीवनभरि
तर चित्त बुझाएँ । - सुरेशकुमार पाण्डे, दाङ घोराही १८
…
१,
यो हो कविता
सुन्नु, गुन्नु तिमीले
बुझेपछि हुनेछ रमिता ।
२,
टप्प टिपेर राख्नू
बेला बेला सम्झदा
जिब्रोले च्वाट्ट चाख्नू ।
३,
नमानेर तिमी लाज
आउनुस् मेरै मनमा
लाजले पुग्दैन काज। - टिकाराम पुन पुकार, छत्रेश्वरी गाउँपालिका २, सल्यान
…
१,
हिलोमा फुल्छ कमल
जिन्दगी भन्नु तलाउ
फुलेर हुन्छ सफल ।
२,
दु:खको गरेर सामना
फलोस् फुलोस् जीवन
सबैमा मेरो कामना ।
३,
हाँसेर सधैँ पिरमा
आर्तको यस्तै कहानी
जिन्दगी हुन्छ भिरमा । - आर्त अकुलीन
…
१,
देशको हाल देखेर
बिरक्तिन्छ मन नेपालीको
पोख्छन् कविता लेखेर ।
२,
साधुको भेसमा आए
देशलाई खोक्रो बनाई
ढिकुटी सबै रित्याए ।
३,
सुन्दर फूल फुलेको
रङ्गीचङ्गी हेर त
भॅंवरो किन डुलेको ? - बुद्धिमान दनुवार ‘सुरुङ्गेली कान्छो’, कनकाई – ४, झापा
…
१,
सकिॅंदैन काम गर्न
बुढेसकाल लागेर होला
पानी पनि भर्न।
२,
खेतबारी बाँझै भए
सन्तान जति सबै
परदेशतिर नै गए।
३,
पीडाको खात लागेको
लाग्छ जिन्दगीले पनि
मज्जाले लात हानेको । - कला ढकाल, झापा दमक
…
१,
देखेर पनि नहुने
कस्तो रहेछ जिन्दगी
कसैको हृदयले नछुने ।
२,
भित्री मन गलेछ
चाहेको कुरा नपुग्दा
आफू स्वयंलाई छलेछ ।
३,
एक दुई तीन
छौ किन दोधारमा
सोचाइ मात्र एकैछिन । - प्रेम थापा “मन”बागलुङ
…
१,
समय तानेर लाने
जता लैजान्छ लुरुलुरु
हामी उतै जाने।
२,
सबैले गरौँ हातेमालो
स्वदेश समृद्ध बनाउने
अब हाम्रो पालो। - बिके मुखिया, दार्जिलिङ भारत।
…
१,
तन्त्रको नाम फेर्ने
पालैपालो सत्तामा मस्ति
सर्वसाधारणले टुलुटुलु हेर्ने ।
२,
कुरा उनीहरूकै ठुला
ढलिमली पाउने समर्थक
जनताले पाए मुला ।
३,
काम कुरा एकातिर
बनाए तन्त्रहरूले देश
अहिले लाग्छ खातिर । - रामप्रसाद पुरी, बादेल ,खाेटाङ ।
…
१,
ज्यान मेरो बिरामी
ज्यादा के भन्नु
तिमी रहेछौ हरामी ।
२,
मनभित्र नै पसेर
भन केके गर्यो
चिल्ला कुरा घसेर ।
३,
चिप्ला कुरा बकेर
लठ्ठ पार्यौ तिमीले
मुटु माझ बसेर । - प्रद्युम्न चालिसे
…
१,
प्रकृतिको अनुपम उपहार
कोइलीको कुहुकुहु आवाजसँगै
आयो वसन्तको बहार । - मन्दिरा सेढाई, मलेखु,धादिङ
…
१,
सकेर सकिन्न अरे
काम त्याग्नु हुन्न
फल पाउनु भरे ।
२,
सधैँ योग गरौँ
व्यस्त जीवन पारेर
अनि निरोगी रहौँ।
३,
लेखेपछि आउँछ भाइ
अनुहार देखाएर निस्के
देखेपछि बोलाउँछ दाइ । - नन्दलाल आचार्य, बेलाका, सिद्धार्थटोल, उदयपुर, कोशी ।
…
१,
अदृश्य हतियार माया
छिया छिया पारेर
काट्यो मुटु दायाँबायाँ।
२,
विश्वासमा आगो लाग्यो
डढेलोझैँ जताततै डढेर
चैन जलाएर भाग्यो।
३,
रुँदै मुख छोपी
सम्झेर कति निष्ठुरीलाई
बेकारमा नाम खोपी। - संगीता खरेल, चन्द्रागिरी – ८, काठमाडौ
…
१,
पहिले पिरती बसाए
चुपचाप रहे नेपथ्यमा
अहिले दलदलमा फसाए ।
२,
पापी पेटको सवाल
कतै गुन्द्रुक ढिँडो
कतै व्यञ्जन बबाल ।
३,
सुनौलो त्यो जवानी
सम्हालेर राख प्रिया
बन्ला तितो कहानी । - त्रिलोचन भण्डारी, मेचीनगर, झापा
…
१,
समय सदुपयोग गर्दैन
सुकर्मबिना त यहाँ
सांसारिक दुःख टर्दैन ।
२,
सहनशीलता गुण असल
आउॅंछ, जान्छ विपत्ति
कर्मरत आखिरमा सफल ।
३,
एक्कासी आत्तिनु पर्दैन
हावा चल्दैमा रुखका
सबै पात झर्दैन । - कार्की डिबी माकुम, सुनवल-४, नवलपरासी
…
१,
कुरा गर्छ डोको
इलम सुका छैन
ठुलै रहेछ धोको ।
२,
जति तान्यो छोटो
ठुटो हुँदा फ्याँक्ने
बाँकी बस्यो भोटो । - कृष्णकुमार वैद्य, बनेपा ९, काभ्रे
…
१,
सपनाभित्र हराउने देश
कसरी भनूँ, रमाउनू
छैन कुनै भेष ।
२,
बस्ने मन जहाँ
आफ्नो माइतीलाई भेटेर
रमाइलो छ त्यहाँ।
३,
कान्छी मनको माया
दुनियाँको रमझममा रहन्छ
जून रहन्छ छायाँ। - नीमा छिरिङ भोटिया, जलढका कालेबुङ, भारत
…
१,
देशको अवस्था देखेर
लौ ! उकुसमुकुस भएँ
पिताश्रीको निर्णय सुनेर ।
२,
माया गर्नु किन ?
म त जान्छु
मिठाई चकलेट लिन।
३,
भावना हत्या गरेर,
माया गर्छु भन्दै
हिॅंड्यो बिगुल फुकेर। - दीपा गुरुङ्ग (समभाव), काठमाडौ
…
१,
घर छाड्नेलाई लाहुरे
उ बेलाको माहोल
अहिले भन्छन् चाउरे ।
२,
पहिला पहिलाको खबर
धागोले बाँधेको चिठ्ठी
आफ्ना नहून् बेखबर ।
३,
जमाना अनुसारको चलन
अहिले जस्तो थिएन
सहरका मान्छेमा जलन । - चुडामणी देबकोटा, चनपा १३ काठमाडौ
…
१,
आस्थाको दीप बालिन्छ
कतै पुजनीय मनहरू
ढुङ्गा सम्झी फालिन्छ।
२,
बुझे फूलको थुङ्गा
नबुझ्नेलाई आखिर जीवन
बगरमा पन्छिएको ढुङ्गा।
३,
परिश्रममा आफैँ जली
धरती सिॅंचाइ पसिनाले
कर्म लेख्छन् हली। - अनमोल चन्द्र “नेचाली” राई, लेबोङ, दार्जिलिङ
…
१,
गाउँबेँसी हुँदै सहर
पूरा भएन कहिल्यै
यो मनको रहर।
२,
सहमतिमा हुन्छ काम
अनि फसाउॅंछन् फेरि
प्राय: नमिलेपछि दाम ।
३,
मनमा छ डर
नछोड है माया
तिम्रै लाग्छ भर। - अनिता भण्डारी, ताप्लेजुङ
…
१,
जीवन अनौठो कलाले
गीतभित्र छ विचित्र
स्वर मिठो गलाले ।
२,
नजाऊ मित्र छोडेर
सधैँ मन तड्पाएर
जुटेको मुटु तोडेर । - इन्दिरा देवकोटा, कपिलस्तु न पा ३
…
१,
जिन्दगीको यात्रामा
भन्नलाई पनि अफ्ठ्यारो
परेँ म जात्रामा।
२,
बहकाउमा लागेर
अफ्ठ्यारोमा पर्यो जिन्दगी
मृगतृष्णा हो जागेर।
३,
दोष नदिऔॅं कसैलाई
खाडलमा आफैँ परिएला
भन्न हुन्न सबैलाई। - सरस्वती श्रेष्ठ, इटहरी
…
१,
शक्तिको कुरा किन
नचाहेको मात्र मैले
सक्थे जवाफ दिन।
२,
पदले ठुलो हुँदैन
मन सङ्कुचित राखे
चिप्ला कुराले छुॅंदैन।
३,
राजनीति किन खेलेको
मूर्ख छैन कोही
सहन्न कसैले पेलेको। - दीपा तिम्सना पौडेल, ईलाम
…
१,
हाइकु जापानले ल्यायो
नेपाली माटोमा हेर
झिल्का कविता आयो ।
२,
फुल्छ कोपिला फूलको
यही माटोमा फक्रिन्छ
झिल्का कविता साहित्यको ।
३,
देशको माया गर्नेहरू
परदेश जान्छन् कमाउन
विचित्रका यहाँ मान्छेहरू । - योगप्रसाद उपाध्याय चापागाईं, गोठाटार काठमाण्डौं
…
१,
देश भिरको बाटोमा
नेताहरूले गरेनन् सही
हामी हुँदै घाटामा ।
२,
व्यवस्था थियो ठिक
सुध्रिएन किन अवस्था
राज्य प्रणाली बेठिक ।
३,
काम नगरौँ हतारमा
स्वदेशमै बस्न पाए
नजाउँ कोही कतारमा । - रबि पौडेल, दक्षिण भारत पाण्डेचरि
…
१,
जाने गन्तव्य देखिँदैन,
आजको दिन बितिसक्यो
ठाउँ ठेगाना भेटिँदैन।
२,
दिल दुखेर जाओस्
मायाको देउराली बस्ने
सितलु छायाँ आओस्। - होम प्रसाद नेउपाने, धरान,सुनसरी ।
…
१,
मेरो हात समाऊ
तिमीलाई नजर लाग्ला ,
अरूले दिएको नखाऊ ।
२,
सुन्दर बनाऔॅं संसार
हामी एक भई
जोड्नु छ घरबार ।
३,
सारा पीडा भुलाई
बस्छु तिम्रो समीप,
परदेशबाट फर्केर आई । - सीमा कार्की समर्पण, पर्सा जिल्ला, ठोरी गाउँपालिका -४, मेलचोक
…
१,
तिमी म बाँचौँ
धरतीमा फूल जस्तै
मिठो माया साँचौँ।
२,
जय ! श्री राम
अयोध्यमा मन्दिर निर्माण
राम जन्मभूमिको नाम ।
३,
धर्म अन्धोपन नबन्नू
सबै धर्मको सार
नराम्रो कहिले नहुनू । - दिल ठकुरी, टिस्टा भेल्ली, दार्जिलिङ
…
१,
नबुनौँ धेरै जाल
बनौँ हामी सदाचारी
आफू आफैँ सम्हाल ।
२,
नाम दामी राख्नू
नबनौँ कोही बदमासी
तिमी हामी मिल्नू । - हरिगोपाल प्रधान, काभ्रेपलाञ्चोक बनेपा – १४, साँगा
…
१,
आशाको दियो बालिन्छ
उप्केको ठाउँ लिपेर
भत्केको मन टालिन्छ।
२,
सपना, रहरहरू पालिन्छ
विश्वास लर्खराए कतै
उर्लेको उमङ्ग फालिन्छ।
३,
मनमा मन चालिन्छ
स्वार्थपनको निहुँ पाएँ
नौलो परिपाटी थालिन्छ। - मोती सुब्बा, दार्जिलिङ, भारत
…
१,
हाँसो यसरी रित्तिन्छ
उपहारस्वरूप दिनेले जब
केवल चोट दिन्छ ।
२,
सहनु मुटुले सह्यो
तितामीठा ती पलहरू
सम्झना बनेर रह्यो।
३,
व्यर्थैमा रहर गरे
बाँचिन्छ, बाँचिन्न साथी
परदेशको चपेटामा परे। - बि.कुलुङ, दार्जिलिङ रंगबुल
…
१,
मनमा माया राखेर
छुटौँला सॅंगसगैँ भेटौँला
रचना साथ राखेर
२,
जिन्दगी मेरो हरेको
मान्छेको जातै आरिसे
आसक्ति अल्छी जलेको
३,
बजार अहिले बलेको
मेला लगाएर वाणिज्यले
स्यालको हुइयाँ चलेको - भगवती दवाडी, दमक, झापा
…
१,
हरियो सल्लेरीको वन
भुल्न खोज्दा तिमीलाई
सम्झना आयो झन् ।
२,
तिमी कता गयौ
अत्तोपत्तो कतै भएन
जब निष्ठुरी भयौ ।
३,
नदेख्दा कुनै पल
मन दुख्छ मेरो
नगर कुनै छल । - उर्मिला के.शी., धनकुटा
…
१,
पैसा कमाउने रहरमा
भिडभित्र म हराएँ
आफै अन्जान सहरमा ।
२,
बित्छ जिन्दगी आसमा
आखिर मरेपछि त
वस्त्र रहँदैन लासमा ।
३,
सबै दाउमा बस्छन्
पराईले होइन हजुर
आफ्नैले आफ्नैलाई डस्छन् । - भिम लिम्बू प्रयास, रिमबीक दार्जिलिङ
…
१,
नयाँ उत्सव छायो
फुलेर फूल ढकमक्क
आहा वसन्त आयो।
२,
हिमाली हावाको सङ्गत
उत्साह उमङ्ग मनमा
खुसीले रमाउछन् जगत् । - बाल कृष्ण श्रेष्ठ, सोलुखुम्बु
…
१,
माया तिम्रो लागि
खुसी भई हाँस
देवीदेउता छन् सहभागी ।
२,
साथीको बिहेमा गएको
होस उड्यो देखेर
प्रेमी बेहुला भएको ।
३,
जान्न म अन्त
निम्तो जसको आओस्
अबदेखि त जन्त । - शशी आचार्य
…
१,
माया लाग्छ काली
पराई भयो भन्छौ,
समय मिल्दैन खाली।
२,
चाहेर पनि अभाव
निष्ठुरी समय सधैँभरि,
अर्काको पर्यो दबाब।
३,
रहरहरू धेरै थिए
मनमै सिमित भयो,
सपनालाई पठाई दिएँ । - शंकर कार्की
…
१,
आँसु झर्यो हेर
खुसी हुँदा पनि
चिन्ता छ जतिखेर ।
२,
मायाको परिभाषा कति
गर्छौ धरामा सबैलाई
नबिगार्नुस् है मति ।
३,
कर्मको अधिकार हुन्छ
मनुष्य जातिलाई यहाँ
फलको आशामा रुन्छ । - धनुष न्यौपाने, गुठीचौर गाउँपालिका – ०४ बिगारे जुम्ला
…
१,
काम गर्नु रोज
बेला बेला आउँछ
दामको त खोज ।
२,
आमाबुबा हुन् भगवान्
आमाबुबाबाट जन्म लिए ,
छोराछोरी ईश्वरका वरदान ।
३,
उपहारमा गुलाफको फूल
कसैलाई पनि नहोस् ,
मायाजालमा त भुल । - श्री कृष्ण धामी, बझाङ
…
१,
कहिलेकाहीँ अलमल पर्छु
चढ्दाचढ्दै जीवनको उकालो
समतल भूभागमा झर्छु ।
२,
झर्ने चढ्ने क्रम
मानवको चलिरहन्छ यहाँ,
जीवन एक श्रम ।
३,
जीवन अनेक कला
नाटक रूपी रङ्गमञ्च
चल्न सकेमा भला । - शोभा आचार्य गौतम, काठमाडौँ
…
१,
बदलियो भाषा भेष
विदेश पलायन युवा
नेताले खाए देश ।
२,
चसक्क मुटु चस्कन्छ
मातृभूमिको त्यो मायाले
आँखामा आँसु पस्कन्छ ।
३,
परिवारको सपना लिएर
विदेशी भूमि प्यारो
रगत पसिना दिएर। - कोपिला अधिकारी, गोरखा ,सिरानचोक
…
१,
राष्ट्रियता मैलियो आज
धोई पखालेर उजिल्याऔॅं
झिल्का साहित्य समाज।
२,
बदनाम गरे नाममा
मान प्रतिष्ठा गुमाए
देश लुट्ने काममा।
३,
मौका पनि हेरियो
स्वार्थ पूरा गराउदै
धोको सबै फेरियो । - विवश पारदर्शी, झापा
…
१,
किन बन्छौ चुलबुल?
स्वचालित हुन्छ माया,
चाहिॅंदैन चलाउन रुल l
२,
जानु पर्दैन स्कूल
छोयो भने अन्तर्मनले
हेरिन्न कुल अकुल l
३,
स्वरूपमा आँखा चर्छ
नजरको बाटो हुँदै
हृदयमा बास गर्छ l - बाबुराम गौतम, गुल्मी
…
१,
कसले लाइदिने बुजो ?
नेता सबै उस्तै
राष्ट्र भइसक्यो कुँजो ।
२,
मुखसिद्धि चाहिने रे
प्रवृत्ति नै हाकिमको
नहुने रे मसलाले।
३,
भन्छ्यौ तिमी पियारो
पूरा हुन्छ स्वार्थ
रङ्ग फेर्ने छेपारो । - नेत्र घिमिरे, सूर्यविनायक भक्तपुर ।
…
१,
फूलाऔँ गोडमेल गरेर
जीवनलाई उपहार सम्झौँ
खुसी उमङ्गले भरेर।
२,
जीवन अमूल्य धन
कठिन छ यात्रा
बरालिन्छ घरी मन। - तेजप्रसाद खनाल
…
१,
जसको आवाज सुनेर
दिनै उज्यालो हुन्थ्यो
मायाप्रीति मिठो बुनेर ।
२,
समयसँग चल्नु पर्छ
नचल्दाखेरि त यहाँ
मानसम्मान आफैँ झर्छ ।
३,
पिरोले राखेर मनमा
अगाडि नबढे हुन्छ
आशक्त हुँदै धनमा !
-अच्युत घिमिरे, सर्पाङ, भुटान
…
१,
सक्नुपर्छ समयसँगै घुम्न
चपाएर हजारौँ हारहरू
विजयको मन्जिल चुम्न ।
२,
जिन्दगी जाओस् गलेर
दिनुपर्छ समाजलाई उज्यालो
मैनबत्ती जस्तै जलेर ।
३,
जति हुन्छौँ टाढा
जिन्दगीमा यो एकबारको
माया हुन्छ गाढा । - डम्बर थामी ‘अनुपम’, कालिन्चोक गा. पा. -६, दोलखा
….
१,
बगैँचामा ढकमक फूल
भ्रमरले चुम्दै हेर्यो
उ गर्दैन भुल ।
२,
अख्तियार बोल्दैन, लाग्छ
छैन खानपिन केही
सत्यतथ्यमा सरकार जाग्छ ?
३,
मलाई छैन मन
तातो खान खाडीको
नभए पनि धन । - बेदु न्यौपाने
…
१,
अन्यायमा हुँदैन पार्नु
पुछ्न एउटाको आँसु
सयौँलाई किन मार्नु ?
२,
पैसा धेरै कमायौ
इज्जत इमान सकियो
सर्वनाशको बाटो समायौ ।
३,
देश रोएको देखेर
मन त्यसै बरालिन्छ
सकिँदैन वेदना लेखेर । - ऋजु दिल्पाली, ईटहरी – १, हलगडा
…
१,
चोखो माया भुलेर
अरूले के भन्छन्
नहिँड यसरी डुलेर।
२,
सोच आफ्नै ठानी
तब मन जितिन्छ
भएर आफैँमा ज्ञानी।
३,
हुन्छ उसैको जित
जसले भलो चिताइ
गर्छ सबैको हित । - अनुग्रह राना मगर ‘पुष्प’, पाँचखपन नपा -६ सङ्खुवासभा
::::::::जय झिल्का साहित्य ! ::::::::::