झिल्का लेखन अभियानको दोस्रो शृङ्खला (मौलिक संस्कृति विशेष) गत फागुन १२ गते सम्पन्न भएको छ । झिल्का साहित्य समाज नेपालले उक्त कार्यक्रमको आयोजना गरेको थियोे ।
झिल्का कविता लेखन अभियानको यस शृङ्खलामा विगतका शृङ्खलामाझैँ सहभागी सर्जकहरूको निकै उत्साहप्रद सहभागीता रहेकोे थियो । जसमा नेपाल, भारत, भुटान लगायत विश्वका विभिन्न देशमा छरिएर रहनुभएका नेपाली भाषा, साहित्यलाई निरन्तर माया गर्नुहुने ६५ जना झिल्काकारहरूको सहभागीता रहेकोे थियोे ।
झिल्का कविताको उन्नयन, विकास र प्रवर्द्धन गर्नका लागि समाजले विभिन्न क्रियाकलापहरू सञ्चालन गर्दै आएको छ । त्यसमध्ये झिल्का लेखन अभियान पनि एक भएको र नेपाली समुदायका चाडपर्व, उत्सव, आदि जस्ता विशेष अवसरहरू पारेर निरन्तर सञ्चालन गरिने यसका परिकल्पनाकार/प्रशिक्षक वसन्त अनुभवले बताउनुभयो ।
यस अभियानको दोस्रो शृङ्खलाको सहजीकरण प्रशिक्षकद्वय वसन्त अनुभव र राजेशराज गड्तौलाले गर्नुभएको थियो ।
झिल्का कविता, नेपाली माटोमा उम्रिएको एक नवीनतम, लघुतम, प्रयोगवादी काव्य विधा हो । जसमा विम्ब, प्रतीक, अलङ्कारको प्रयोग गर्दै चोटिलो पाराले तीन हरफमा लेख्ने गरिन्छ । जसको पहिलो हरफले विषयवस्तुको उठान, दोस्रो हरफले विषयवस्तुको बिस्तार र तेस्रो अर्थात् अन्तिम हरफले भावलाई उत्कर्षमा पुर्याई समापन गर्ने गर्दछ । यसका प्रत्येक हरफमा तीन/तीन शब्दहरू हुने गर्दछन् । जम्माजम्मी नौ वटा शब्दमा एउटा झिल्का कविता पूरा हुने भएकोले यसलाई नौ शब्दको कविता पनि भन्ने गरिन्छ ।
झिल्का कविताका तीन हरफ मध्ये पहिलो र तेस्रो हरफमा अन्त्यानुप्रास हुनुपर्ने विधान छ भने दोस्रो हरफ स्वतन्त्र हुने गर्दछ ।
सहभागी झिल्काकारहरूका उत्कृष्ट झिल्काहरू-
[१]
फैलाई सर्वत्र जागृति
जगेर्ना गरौँ देशको
मौलिक धर्म संस्कृति !
✍️ वसन्त अनुभव
[२]
नेपाल नेपालीको पहिचान
सिकार नहोस् अतिक्रमणको
मिलिजुली गाऔँ गुणगान !
✍️ पृथक प्रकृति ,झापा
[३]
संस्कृति हाम्रो पहिचान
जगेर्ना गरौँ सबैले
देशको यो सान !
✍️ शोभा आचार्य गौतम
काठमाडौँ
[४]
दौरासुरुवाल, ढाका टोपी
फरिया चोली भेषभूषा
गौरव मान्छन् नेपाली !
✍️ म्यामराज राई, भोजपुर
[५]
परम्परा हरेक घरको
बिर्सनु हुँदैन हामीले
समाज हाम्रो वरपरको !
✍️ टिकाराम पुन पुकार
छत्रेश्वरी गाउँपालिका २ सल्यान
[६]
आफ्नै भर पर्नू
हुन्न अरूको भरोसा
बुझेर अगाडि सर्नू !
✍️ अनुग्रह राना मगर ‘पुष्प’
पाँचखपन नपा – ६ संखुवासभा ।
[७]
सोचौँ हामी सबैले
आफ्नो भाषा संस्कृति
अपनाऔँ अझ क्रमैले !
✍️ तुलसी पण्डित
[८]
सबैले दिनुपर्ने ध्यान
धर्म संस्कृति बचाउनु
हामी नेपालीको पहिचान ।
✍️ शंकर कार्की, मकवानपुर
[९]
नेपाली हाम्रा अभिमान
झुकेको शिरमा उठाई
खुकुरी भिरे स्वभिमान !
✍️ अम्बिका अधिकारी
झापा बिर्तामोड
[१०]
हाँसौ आँसु सुकाएर
यस्तै छ जिन्दगी
बाँचौँ दुःख लुकाएर !
✍️ भिम लिम्बू प्रयास
रिमबीक दार्जिलिङ
[११]
सद्धभाव सबै धर्ममा
जोगाऔँ मौलिक संस्कृति
विश्वास गरौ कर्ममा !
✍️ सुस्मिता अधिकारी, काठमाडौँ
[१२]
मौलिक हाम्रा संस्कृति
अमूल्य निधि सम्झेर
बदलौंँ गलत प्रवृति !
✍️ त्रिलाेचन भण्डारी
मेचीनगर,झापा
[१३]
धर्म, संस्कृतिको मान
सबैले थाहा पाऔँ
नेपालीको यो पहिचान !
✍️ अर्जुन प्रसाद चौलागाई
रामेछापः-सुनापति-१
हालः-अमेरिका,बोस्टन।
[१४]
देश डुबेको देख्दैनन्
मौलिकताको अर्थ के ?
संविधानमा लेख्दै लेख्दैनन् !
✍️ कबिताहरी
सुन्दर हरैंचा नगरपालिका १ मोरङ
[१५]
बन नेता असल
नबेच कुनै नदीनाला
देश होइन पसल !
✍️ विके माकजू , भक्तपुर
[१६]
नेपाली कदापि चुक्दैन
आइपरोस् जस्तै समस्या
नेपाल कहिल्यै झुक्दैन ।
✍️ जमुना लामिछाने
पोखरा
[१७]
हरियो हाम्रो जङ्गल
संरक्षण गर्दै लगेमा
हुन्छ सबैको मङ्गल !
✍️ सरिता सेढाई धादिङ
[१८]
संस्कृति हाम्रो सान
जोगाऔँ सबै मिली
गुम्न नदिन स्वाभिमान !
✍️ दीपा तिम्सना ईलाम
[१९]
गर्नुपर्छ असल कर्म
अन्धविश्वास छिर्यो भने
रहँदैन संस्कृति धर्म ।
✍️ कृष्णकुमार वैद्य
बनेपा ९, काभ्रे
[२०]
रहेर आफ्नो धर्ममा
जोगाऔँ मौलिक संस्कृति
मन लगाई सत्कर्ममा !
✍️ पुष्पा सुवेदी
नेपालगंन्ज,बॅाके।
[२१]
थोरै कमाएर रमाऊँ
आफ्नो भाषा संस्कृति
कहिले नबिर्सेर जोगाऊँ !
✍️ कला ढकाल झापा
[२२]
धर्म मान्ने गर
सत्कर्मलाई अङ्गालेर सधैँ
नपर कसैको भर !
✍️ धनुष न्यौपाने
गुठीचौर गाउँपालिका ०४
बिगारे जुम्ला
[२३]
भाषा भेषभुषा सुन्दर
लाग्यो नजर दुष्टको
लोभले गुमायो डगर !
✍️ सुरेशकुमार पाण्डे
दाङ घोराही १८
[२४]
देशको माटोमा रमाऔँ
बाँचौँ देशको निम्ति
एकताको संदेश फैलाऔँ !
✍️ नीमा छिरिङ भोटिया
जलढका कालेबुङ भारत
[२५]
जोगाऔँ देशको सान
मौलिक धर्म संस्कृति
हुन् हाम्रा पहिचान !
✍️ बाबुराम गौतम
गुल्मी
[२६]
माैलाउँदै विदेशी संस्कृति
विराेध गरौँ यसको
जनतामा ल्याऔँ जागृति !
✍️ रबि पाैडेल ,दक्षिण भारत पाण्डेचरि
[२७]
फैलाई सर्वत्र जागृति
जोगाऔँ सबै मिलेर
भाषा धर्म संस्कृति !
✍️ बाल कृष्ण श्रेष्ठ
सोलुदुधकुण्ड नगरपालिका २, सोलुखुम्बु
[२८]
पुर्खाहरूबाट हामीले सिक्नुपर्छ
मौलिक धर्म संस्कृति
सतिसाल भएर टिक्नुपर्छ ।
✍️ वि.वि.याक्खा
पाँचखपन नगरपालिका -६
संखुवासभा।
[२९]
परायाको रितीरिवाज हुलेर
बन्दैन परिचय देशको
साहित्य संस्कृतिलाई भुलेर !
✍️ बि.कुलुङ
दार्जिलिङ रंगबुल
[३०]
आफ्नै प्यारो लाग्छ
माैलिक धर्म संस्कृतिमा
गहिरो ममता जाग्छ ।
✍️ रामप्रसाद पुरी, बादेल, खाेटाङ ।
[३१]
ल्याउँछ सुन्दर बिहान
दीनदुखीको सेवा गर्ने
हाम्रो धर्मको पहिचान !
✍️ मन्दिरा सेढाई
मलेखु,धादिङ
[३२]
धर्म आफ्नो जोगाऔँ
पहिरिई नेपाली भेषभुषा
संस्कृति आफ्नो मनाऔँ ।
✍️ सरस्वती श्रेष्ठ रुपन्देही बुटवल।
[३३]
संस्कृति हाम्रो पहिचान
मौलिकता जाेगाउन सके
नेपालीको हुन्छ सान ।
✍️ राज कुमार राजभण्डारी खाेटाङ्गे
मध्यपुर ठिमी ५ संगम काेलाेनी भक्तपुर ।
[३४]
हामीलाई अनुशासीत बनाउँछ
हाम्रै मौलिक रितिरिवाजले
सन्सारमा माथि उठाउँछ ।
✍️ होम प्रसाद नेउपाने
धरान,सुनसरी।
[३५]
जाँदैन साथमा धन
मनुष्य सर्वोत्तम योनी
राखौँ आस्थामा मन !
✍️ कार्की डिबी माकुम
सुनवल-४, नवलपरासी
[३६]
संस्कार संस्कृति पहिचान
पुर्खाले दिएका नासाे
अमुल्य निधि जान ।
✍️ प्रद्युम्न चालिसे
भक्तपुर कटुञ्जे ।
[३७]
मुटुकाे आलाे घाउ
तिम्रै ताजा निसानी
भइगाे अब नचलाऊ ।
✍️ हरिगाेपाल प्रधान
काभ्रे पलाञ्चाेक बनेपा१४ साँगा।
[३८]
भित्र्याए विदेशी नीति
लोप हुँदै गयो
हाम्रो संस्कार रीति !
✍️ अनिता भण्डारी ताप्लेजुङ
[३९]
देशको हाम्रो सान
जोगाउनु छ सबैले
संस्कार संस्कृति पहिचान !
✍️ बेदु न्यौपाने ✍️🇳🇵
[४०]
अन्तको संस्कृति देखेर
नगरौँ अरूको सिको
नहिँंडनु ट्याटु खोपेर !
✍️ दुर्गा आचार्य
मोरङ
[४१]
जाेगाउनु सस्कार संस्कृति
हामी मिलेर हटाउनुपर्छ
फैलाई समाजमा जागृति !
✍️ श्री कृष्ण धामी -बझाङ
[४२]
सनातन मौलिक धर्म
जोगाउन जागरूक रहौँ
आफ्नो संस्कृति कर्म !
✍️ मोती सुब्बा
दार्जिलिङ
[४३]
देश रहे बाँचिन्छ
धर्म संस्कृति मनोमानी
जुरुक्क उठौँ साँचिन्छ ।
✍️ चुडामणी देबकोटा
चनपा १३ काठमाण्डौ
[४४]
मौलिक संस्कृति हाम्रो
दशै , तिहार , सङ्क्रान्ती
हिन्दु संस्कार राम्रो ।
✍️ बुद्धिमान दनुवार ( सुरुङ्गेली कान्छो )
कनकाई ४ झापा
[४५]
फैलाई सर्वत्र जागृति
जिउँदो राखौँ पहिचान
नबोकी विदेशी विकृति !
✍️ ऋजु दिल्पाली
ईटहरी १ सुनसरी ।
[४६]
विश्वमा नेपालीको सान
माैलिक धर्म संस्कृतिले
जनाउँछ असल पहिचान ।
✍️ काेपिला अधिकारी
गाेरखा
[४७]
देवत्व महिमा अपार
बोलीसँगै सधैँ मानिसमा
चाहिने ठुलो संस्कार !
✍️ आर्त अकुलीन
[४८]
संस्कृति भाषा धर्म
पहिचान हो हाम्रो
यसैले बोक्छ मर्म !
✍️ दीपा समभाव
काठमाडौँ
[४९]
धर्मलाई जाेगाउनु राम्रो
आफ्नो प्यारो लाग्छ
बढ्छ मान हाम्रो ।
✍️ सहयात्री शाेभा अर्याल
रुपन्देही
[५०]
जोगाऔँ आफ्नो संस्कृति
नभित्र्याऔँ विकृति यहाँ
अपलाई खराब प्रवृति ।
✍️ मन्जु बोहरा
सुदुरपश्चिम बझाङ
[५१]
आफ्नोपनमा गर्व गरौँ
जोगाइ मौलिकता सबैले
एकताको सन्देश छरौँ ।
✍️ शान्ता पौडेल भट्टराई
टङ्कीसिनवारी , मोरङ
[५२]
जोगाउँदै गराैँ संस्कृति
हामीले सम्झदै गराैँ
हाम्रो परम्पराको स्मृति !
✍️ केसर बाेहरा ” सङ्घर्ष “
सुदूरपश्चिम ” अछाम “
हाल ” भारतबाट ।
[५३]
सुधारौँ हाम्रा मनोवृति
सभ्यताको पाठ सिकौँ
उन्नत बनाऔँ संस्कृति !
✍️ देव मगर
तिनाउ-१,कचल,पाल्पा
[५४]
पुऱ्याऔँ सबैले ध्यान
धर्म, संस्कृति जोगाए
बन्छ देशको पहिचान !
✍️ सीमा कार्की समर्पण
[५५]
पुर्खाले सुम्पिएको नासो
संरक्षण गर्नु सन्तानहरू
नसकुन् बनाउन हाँसो ।
✍️ संगीता खरेल
काठमाडौँ
[५६]
जाेगाउनु छ संस्कृति
र सम्पदा स्वदेशकाे
नहाेस है विस्मृति ।
✍️ शम्भुप्रसाद गजुरेल
सिन्धुलीमाडी
[५७]
संस्कृति हाम्रो पहिचान
भेषभुषा मेलापर्व जात्रा
राखौं यसको मान !
✍️ रुना कर्माचार्य दाहाल
चितवन
[५८]
फालेर खराब प्रवृति
नेपाली सबै मिलेर
बचाऔँ धर्म संस्कृति ।
✍️ ध्रुव श्रेष्ठ
हाल,काठमाडौ ।
[५९]
हमला भो सरकार
मौलिक संस्कृति माथि
छैन तिम्रो दरोकार !
✍️ पूर्णप्रसाद पन्त
सिराञ्चोक ८, गोरखा
२०८०/११/११/०६
[६०]
बिलाउला आफ्नै भेष
पहिरेर पहिरन विदेशी
नरहला भोलि देश !
✍️ अनमोल चन्द्र “नेचाली “राई
लेबोङ,दार्जीलिङ
[६१]
नलागौँ गलत बाटोमा
विभिन्न धर्म संस्कृति
फुलेको हाम्रो माटोमा
✍️ डम्बर थामी ‘अनुपम’
कालिन्चोक गा. पा. -६, दोलखा ।
[६२]
हाम्रो भेष भाषा
हाम्रो गौरव स्वाभिमान
जगेर्ना कर्तव्य खासा !
✍️ कमला पौडेल
[६३]
भाषा धर्म संस्कृति
बचाऔँं मिलिजुली सबै
पन्छाई गलत प्रवृति !
✍️ विवश पारदर्शी
झापा
[६४]
पृथक संस्कृति राम्रो
खिच्दै विश्वको मन
संरक्षणको दायित्व हाम्रो !
✍️ नेत्र घिमिरे
सूर्यविनायक भक्तपुर
[६५]
विश्वको मौलिक पहिचान
अद्वितीय नेपाली संस्कृति
लागौँ संरक्षणको अभियान ।
✍️ शान्ति उपाध्याय
सूर्यविनायक भक्तपुर~~~~