साप्ताहिक झिल्का लेखन अभ्यासको ३९ औँ शृङ्खला आइतवार अपरान्ह सम्पन्न भएको छ । झिल्का साहित्य समाज नेपालको आयोजनामा यो अभ्यास शृङ्खला निरन्तर हरेक हप्ता सञ्चालन हुँदै आएको छ ।
साप्ताहिक झिल्का कविता लेखन अभ्यासका विगतका शृङ्खलामाझैँ यसपटक पनि सहभागीहरूको निकै उत्साहप्रद सहभागीता रहेकोे थियो । जसमा नेपाल, भारत, भुटान लगायत विश्वका विभिन्न देशमा रहेर नेपाली भाषा, साहित्यलाई निरन्तर माया गर्नुहुने ५१ जना झिल्काकारहरूको सहभागीता रहेकोे थियोे । यो उत्साहपूर्वक सहभागिताका लागि सम्पूर्ण सहभागीहरूमा संयोजक म्यामराज राईले हार्दिक धन्यवाद ज्ञापन गर्नुभएको थियोे ।
झिल्का कविताको उन्नयन, विकास र प्रवर्द्धन गर्नका लागि समाजले विभिन्न क्रियाकलापहरू सञ्चालन गर्दै आएको छ । त्यसमध्ये साप्ताहिक झिल्का लेखन अभ्यास शृङ्खला पनि एक भएको र साप्ताहिक रूपमा निरन्तर सञ्चालन गरिने यसका परिकल्पनाकार एवम् झिल्का कविताका प्रवर्तक वसन्त अनुभवले बताउनुभयो ।
शृङ्खलाबारे प्रष्ट पार्दै शृङ्खला संयोजक/प्रशिक्षक म्यामराज राईले हरेक हप्ताको शुक्रवार राति १२ बजे अभ्यासको सूचना झिल्का कविता फेसबुक समूहमा राखिने र उक्त सूचनाको कमेन्टमा इच्छुक झिल्काकारज्यूहरूले स्वत:स्फूर्त आफ्ना उत्कृष्ट झिल्काहरू राखेर सहभागीता जनाउन सकिने बताउनुभयो ।
झिल्का कविता, नेपाली माटोमा उम्रिएको एक नवीनतम एवम् लघुतम प्रयोगवादी काव्य विधा हो । जसमा विम्ब, प्रतीक र अलङ्कारको प्रयोग गर्दै चोटिलो पाराले तीन हरफमा लेख्ने गरिन्छ । जसको पहिलो हरफले विषयवस्तुको उठान, दोस्रो हरफले विषयवस्तुको बिस्तार र तेस्रो अर्थात् अन्तिम हरफले भावलाई उत्कर्षमा पुर्याई समापन गर्ने गर्दछ । यसका प्रत्येक हरफमा तीन/तीन शब्दहरू हुने गर्दछन् । जम्माजम्मी नौ वटा शब्दमा एउटा झिल्का कविता पूरा हुने भएकोले यसलाई नौ शब्दको कविता पनि भन्ने गरिन्छ ।
झिल्का कविताका तीन हरफ मध्ये पहिलो र तेस्रो हरफमा अन्त्यानुप्रास हुनुपर्ने विधान छ भने दोस्रो हरफ स्वतन्त्र हुने गर्दछ । अर्थात् दोस्रो हरफको अन्त्यमा पहिलो र तेस्रो हरफको अन्त्यानुप्राससॅंग मिल्ने समध्वनिक अक्षर नभएमा उत्तम मानिन्छ ।
साप्ताहिक झिल्का लेखन अभ्यास शृङ्खला- ३९ मा सहभागी झिल्काकारहरूका सुन्दर झिल्काहरू-
…
१,
नवदुर्गाको प्रसाद लगाउॅंछु
विजयादशमीको दिन पारेर
जितको खुसी मनाउॅंछु ।
२,
हिन्दु धर्मावलम्बीहरूको पर्व
राखेर धार्मिक सहिष्णुता
दसैँ मनाऔॅं सगर्व ।
३,
मालश्री लाग्छ कलनाद
आभासमा महान् दसैँ
वाह ! दक्षिणासॅंगै आशीर्वाद ।
- म्यामराज राई
…
१,
दसैँको जमरा टीका
आशीर्वाद लिनलाई जानु
नहोस् कसैको फिका ।
२,
नवरात्रि सुरु हुँदैछ
बाढी पहिरो गएर
यो मन छुँदैछ ।
३,
दसैँमा रमाइलो गरेर
आशीर्वाद लिन जाने
टीका जमरा भरेर । - अम्बिका अधिकारी, बिर्तामोड, झापा
…
१,
आमाबुवाको आशिष् पाए
मिठो मसिनो बनाएर
टीका जमरा लाए ।
२,
शिरैमा जमरा झपक्कै
रातो टीका निधारमा
टल्केको हेर टपक्कै । - साहित्य प्रेमी सुशील, धनगढी
…
१,
दसैँको रातो टीका
शिरमा लगाएर जमरा
कसैलाई नहोस् फिका ।
२,
आशीर्वाद ठुलाको पाउनू,
मनाउँदै नेपालीको पर्व
ज्ञानले विश्वभरि छाउनू ।
३,
रमाइलो दसैँ आएको
नवदुर्गाले रक्षा गरून्
शुभकामना सबैमा छाएको । - बेदु न्यौपाने
…
१,
दशहरा राम्ररी मनाऔॅं
मद्यपान गरेर होइन
जातीय संस्कृति जनाऔॅं ।
२,
ठूलाबडाका आशिष् पाऊन्
निधारभरि टीका लगाई
ससुराली घर जाऊन् ।
३,
आफन्तसित सम्बन्ध सुधार्न
चाडपर्वमा भेटघाट गर्दा
आत्मीयताको ढोका उघार्न। - दिल ठकुरी, दार्जिलिङ
…
१,
थोरै खर्चमा पनि
रमाउँन सक्छौ सबै
यही छ कथनी।
२,
नराम्रोमा राम्रोको जीत
मनको फोहोर फालौँ
सुन्दरताकै गाउँ गीत ।
३,
रातो टिका जमरा
लगाई मनाऔॅं खुसी
वर्ष दिनको परम्परा। - सुरेशकुमार पाण्डे, दाङ घोराही १८
…
१,
भयो नवदुर्गाको पूजा
टीका लगाउने मात्र
रह्यो बाँकी जम्मा।
२,
आशीर्वाद दिनुस् माता
अज्ञानी छौँ हामी
हजुर एकमात्रै विधाता।
३,
निधारमा रातो टीका
जमरा कानमा लगाई
नहोस् कसैमा फिका। - अर्जुन प्रसाद चौलागाई, रामेछापः-सुनापति-१
हालः-क्यानडा,क्यालगरी।
…
१,
रातो अक्षता निधारमा
दसैँको टीकाको दिन
खुसी छाओस् परिवारमा।
२,
मान्यजनबाट टीका लगाउने
गरेर सबैसँग भेटघाट
आपसमा सम्बन्ध बढाउने।
३,
दु:खसुख रहोस मनमा
सबै हाँसीखुसी रहून्
नफालून् चित्त धनमा । - सतीश पण्डित, भानु६ चुँदी तनहूँ (हाल चनपा ६ मातातीर्थ )
…
१,
कहीँ छैन बाटो
घरको यादले उफृन्छ
कुरा बुझ्दैन लाटो।
२,
बाढीले बेहाल बनायो
अधिकांश डुबान पहिरो
खोलाले उपस्थिति जनायो।
३,
खोलाको साबिक ठाउॅंमा
मान्छेले पेलेर ठड्याए
बगायो घरहरू गाउॅंमा । - चुडामणी देबकोटा, पुरानोनैकाप काठमाण्डौ
…
१,
दसैँको टीका लगाऊ
मान्यजनको आशीर्वाद थाप्दै
भएको मनमुटाब भगाऊ।
२,
परिवारमा खुसी आओस्
दुर्गा भवानीको आशीर्वादले
एकताको सन्देश छाओस्।
३,
नखेल्नु जुवा तास
चाडपर्वको नाममा कसैले
हुन्छ है बनीबास। - कला ढकाल, झापा
…
१,
निधारमा रातो टिका
दसैँको उज्यालो पक्ष
लगाउन नपाए फिका ।
२,
मान्नेले खुसीले मनाऊ
नमान्नेको आफ्नै ईच्छा
दसैँ विवादित नबनाऊ । - ध्रुव श्रेष्ठ, खोटाङ बजार
…
१,
दुर्गा भवानीको प्रसादले
सकारात्मक उर्जा थपियोस्
मनमा आशीर्वादको बर्सादले | - सरिता सेढाई, धादिङ
…
१,
मनाऔॅं दसैँ रमेर
दुःखसुखको यो जिन्दगी
घरपरिवार आपसमा जमेर।
२,
चाडपर्वले मनमा शान्ति
दसैँमा मान्यजनको आशीर्वादले
पाओस् उज्यालो कान्ति ।
३,
मनमा शक्ति आओस्
बनेर सुनौलो बिहानी
दसैँले सद्भाव छाओस्। - राज कुमार राजभण्डारी खोटाङे, मध्यपुर ठिमी ५ संगम कोलोनी राधे राधे भक्तपुर ।
…
१,
टिका दसैँको सान
लिएर आशिष् माथमा
गरौँ अग्रजको मान ।
२,
सत्यको विजय हुन्छ
दुष्ट चरित्र पालक
सदा व्यर्थमा रुन्छ ।
३,
अनास्थामा मानिस तानातान
छन् संस्कार सनातनीको
राम्रा नभुलौँ जानाजान । - कार्की डिबी माकुम, सुनवल-४, नवलपरासी
…
१,
मन छैन थिरमा
सन्तान सबै परदेश
टीका जमरा शीरमा।
२,
आशीर्वाद छ तिमीलाई
खुशी हुनु सधैँ
दाहिने हुन् दुर्गामाई। - पुष्पा सुवेदी, नेपालगन्ज, बाँके
…
१,
दसैँ राम्रोसँग मनाउनु
वर्ष दिनको चाड
दसैँमा नयाँ लगाउनु।
२,
जाँडरक्सी खानु हुँदैन
धनसम्पत्तिको तनको नाश
जँड्याहालाई कसैले छुँदैन।
३,
खर्च धेरै नगर
चाहिन्छ भविष्यमा पैसो
गलत काममा नसर। - नवराज भट्ट, कञ्चनपुर
…
१,
शुभकामना छ बडादसैँको
छाओस् हर्ष उमङ्ग
पुगोस् चाहना सबैको ।
२,
मनाउँदै गरौँ गर्व
यो हो नेपालीहरूको
दसैँ महान् पर्व।
३,
मिठा परिकार खाएर
खुसी हुन्छन् सबै
टीका जमरा लाएर । - अनिता भण्डारी ताप्लेजुङ
…
१,
दाहिने होऊन् दुर्गा
अभावले कसैलाई पनि
नपारोस् कदापि मुर्गा l
२,
राता अछेता निधारमा
लगाएर मनाऔॅं दसैँ
सबले आआफ्नो परिवारमा l
३,
टिकासँगै थापौँ आशीर्वाद
आजको दिनमा कसैको
मुहारमा नहोस् अश्रुपात l - बाबुराम गौतम, गुल्मी
…
१,
हिन्दुहरूको महान् पर्व
देखाउनका लागि होइन
क्षमतानुसार मान्नु गर्व । - विष्णु पङ्गेनी पाण्डे, वालिङ, स्याङ्जा
…
१,
कति सुन्दर बाटो
कुरा नबुझेर म
बने हजुर लाटो।
२,
खुसीको आर्शीवाद पाएँ
तिमीलाई आज भेट्दाखेरि
सॅंगसँगै टिका लाएँ । - नीमा छिरिङ भोटिया, जलढका कालेबुङ, भारत
…
१,
पर्व, संस्कृति जनाउनु
अरुको देखासिकीमा होइन
आफ्नो हैसियतमा रमाउनु ।
२,
नसोचौँ कसैको अहित
विवेकशील प्राणीको दसैँ
बन्नुपर्छ अब हिंसारहित ।
३,
निधारमा जमरा टिका
बर्सेनि आउने पर्व
नहोस् कसैको फिका । - शान्ता पौडेल भट्टराई, टङ्कीसिनवारी, मोरङ
…
१,
राष्ट्रिय चाडपर्वहरूमा बडादसैँ
भेट्घाट ,मेलमिलाप शुभावसर
आफन्तहरू भेटिन्छन् जसै। - लोक वहादुर छेत्री लामिछाने, मोदी गापा, देउपुर, पर्वत
…
१,
टालौँ सम्बन्धको छेद
यसपालि दसैँ पर्वमा
हटाई आपसी मतभेद !
२,
बडाका घरमा आई
आशिर्वाद ग्रहण गरौँ
टीका जमरा लगाई !
३,
फुटाएर आत्मीयताको मूल
यस विजयादशमी पर्वमा
बनाऔँ परिस्थिति अनुकूल ! - वसन्त अनुभव, घोराही, दाङ
…
१,
निधारमा रातो टीका
शिर भरी जमरा
नहोस् दशमी फिका।
२,
सफल बनून् सामना
पर्व बनोस् उल्लासमय
विजयादशमीको हार्दिक शुभकामना। - तोया नाथ चापागाईं, दमक,झापा,नेपाल
…
१,
हिन्दुहरूको दसैँ पर्व
आशीर्वादका पोका साटौँ
मनाऔॅं सबै सगर्व ।
२,
सुख, शान्तिको भावना
दसैँले ल्याओस् समृद्धि
नेपाली जनमा शुभकामना ।
३,
टीका, जमरा शिरमा
दसैँमा होस् सबैको
नमानौँ कसैले पीरमा । - राज बहादुर बडुवाल, कनकासुन्दरी -५,जुम्ला
…
१,
मलाई टीका लगाइदिनुस्
दक्षिणाको चिन्ता नलिई
आशीर्वाद दिएर पठाइदिनुस् ।
२,
यसपालि आइयो गाउँ
दसैँमा घुमफिर गर्दा
भेटियो नौलो ठाउँ ।
३,
आऊ नानीबाबु यता
टीकाजमरा लगाएर मात्रै
अनि जाऊ उता । - नन्दलाल आचार्य, बेलका-२, सिद्धार्थटोल, गल्फडिया, उदयपुर ।
…
१,
निधार छ खाली
यो कस्तो समय
दैव पनि जाली ! - आर्त अकुलीन
…
१,
बडादसैँको चलोस् सुवास
मान्यजनले दिएको आशिर्वादले
प्रगतिको मिलोस् आभास।
२,
बडादसैँले भरोस् लालित्य
उर्वर देश नेपालमा
भावनाले भरोस् साहित्य । - होमप्रसाद नेउपाने, धरान,सुनसरी ।
…
१,
दसैँ आयो गयो
कति थिएनन् खुसी
किन यस्तो भयो ।
२,
गयो बाढी पहिरो
दसैँको मुखमा हेर
कतिलाई चोट गहिरो । - बुद्धिमान दनुवार ( सुरुङ्गेली कान्छो ), कनकाई ४ झापा
…
१,
खुसी दोब्बर हुने
अक्सर चाडपर्व आए
परदेशीको मन रुने ।
२,
गाएर उमङ्गको गीत
हामीले मेला लगायौँ
हुनाले सत्य जित।
३,
जय दुर्गा भवानी
रक्षा गर्नुहोस् सबैको
अज्ञानता होस् खरानी । - पृथक प्रकृति ,झापा
…
१,
सबै खुसी भएर
दुर्गा माताको आशिष्
लागोस् दसैँ आएर।
२,
भाग्य सबैको चम्कियोस्
पीडा नहोस् कसैलाई
पाइला सफलतामा लम्कियोस्। - सानु जोशी, सुदुर पश्चिम दार्चुला,
…
१,
विजयादशमीको हार्दिक शुभकामना,
दुर्गा माताको आशीर्वादले
पूरा होऊन् मनोकामना ।
२,
नेपाली संस्कृति अपरम्पार
विश्व जगत्को आकर्षण
प्रभाव विश्वभर अपार । - नबिन कुमार ढकाल, हेटौडा-९
…
१,
मिलेर गरौँ सामना
मानवता सदैव रहिरहोस्
विजयादशमीको हार्दिक शुभकामना ।
२,
सत्मार्गको बाटो खोजौं
दम्भ अभिमान त्यागेर
वसुधैव कुटुम्बकम् रोजौं ।
३,
घमण्डले तिमी फुल्छौँ
सम्पतिको भुतले छुँदा
क्षणभङ्गुरको चोला भुल्छौँ । - ऋजु दिल्पाली(राजेन्द्र घिमिरे), ईटहरी १ सुनसरी ।
…
१,
जहिले कहाँ पाइन्छ ?
टीका जमरा आशिष्
बडादसैँ पर्व चाहिन्छ ।
२,
वैमनस्यता दूर गरी
नम्रताले झुक्नु पर्छ
मान्यताले शरण परी।
३,
समयमै वेग भर्नू ,
तडकभडक छोडी सबै
औकातमा चल्ने गर्नू ! - विवश पारदर्शी, झापा
…
१,
टीका ग्रहण गरी
आशीर्वाद लिने दिन
मनमा उमङ्ग भरी।
२,
आफनै संस्कृति मनाऔॅं
अगालौ आफ्नै संस्कार
हामी नेपाली जनाऔँ ।
३,
सुगन्धित जमरा लगाई
आफ्नो सिरमा सिउरेर
समाजको दुर्गन्ध भगाई। - शशी श्री आचार्य, बौद्ध कुमारीगाल काठमाडौं
…
१,
सबैका घरघरमा दसैँ
आयो बोकेर हर्ष
मनाऔॅं रमाउॅंदै यसै ।
२,
हटून् सबका पिर
दाहिने परून् कालिका
नझुकोस् बसैको सिर ।
३,
सुख र शान्ति
मिलोस् मनमा सबका
हटोस् देशबाट क्रान्ति । - ईश्वर साउद(भिक्षु), रामारोशन गाउँपालिका ६ सुदुरपश्चिम अछाम
…
१,
चाड मनाउने चाहना
फजुल खर्च नगरी
बडादसैँको हार्दिक शुभकामना ।
२,
दक्षिणा सकेको दिन्छन्
फराकिलो उहाको मन
आशिष् धेरै लिन्छन् ।
३,
हातमा दक्षिणा गन्दै
लिङ्गेपिङ सबै खेल्छन
चचहुइ चचहुइ भन्दै । - हिरामाया श्रेष्ठ
…
१,
नहोस् कतैबाट हेला
पहिरोले बगाए घरबार
हरे चाडपर्वको बेला ।
२,
कसरी धान्नु परम्परा
लुगाफाटो अन्नपात छैन
मात्र थुपार्यो कचरा । - कृष्णकुमार वैद्य, बनेपा ९, काभ्रे
…
१,
दसैँ मनाऔॅं हर्षले
कसैलाई नपरोस् दु:ख
असत्य हटाऔॅं सङ्घर्षले ।
२,
निधारमा रातो टीका
लगाइ मनाऔॅं सबैले
कसैको नहोस् फिका । - धनमाया चौधरी, कैलाली
…
१,
जताततै हुँदै रमाइलो
चाडपर्व छायो सर्वत्र
मनमा छाओस् घमाइलो ।
२,
पिङको चचहुइ छायो
सबैको मनमनमा बसेर
दसैँले प्रिति लायो ।
३,
भोक प्यारो भएको
पर्वले नेपाली मनमा
उमङ्ग सर्वत्र छाएको । - लक्ष्मी रिजाल, कञ्चनरूप १२, सप्तरी ।
…
१,
आयो महान् पर्व
मितव्ययी बनी मनाउँदै
गरौँ सबैले गर्व। - अरुण कुमार भुजेल, गोरूबथान कालेबुङ, भारत
…
१,
बडादसैँमा आशीर्वाद मिलोस्
मनोकाङ्क्षा पूरा हुन्
जीवनमा खुसी बढोस् ।
२,
टीका जमरा पाएर
चाडपर्व मान्नु पर्छ
खुसीका साथ रमाएर ।
३,
बाआमाको आशीर्वाद पाएर
भाग्यको मार्ग खुलून्
सधैँ खुसी आएर । - कृष्ण बजगाई, भक्तपुर
…
१,
आत्मियता सबैले गाँसेर
ठुलाको आशिष् थापौँ ,
मनका पीडालाई मासेर।
२,
मनमा आत्मीयता जगाई
हटाऔॅं मनका मैला ,
माताको प्रसाद लगाई ।
३,
फैलिन्छौँ दुबो जसरी,
मातापिताको आशिष्ले हामीलाई ,
आउँछ खुसीयाली सधैँभरि । - सीमा कार्की समर्पण, मेलचोक पर्सा
…
१,
उज्यालो घाम घमाइलो
दसैँको यही अवसरमा
गर्नु सबै रमाइलो । - प्रेम थापा “मन”, बागलुङ
…
१,
दसैँ लागेछ आहा
चारैतिर रमझम देखियो
लाग्यो अति डाहा ।
२,
टिकाको रमझम चारैतिर
घरघरमा जमघट टन्नै
आफूलाई चाहिॅं पीर ।
३,
दसैँको मौका पारेर
खुसी हुँदै बसे
माछा मासु तारेर । - राजेशराज गड्तौला, कॅाडाघारी, काठमाण्डौ
…
१,
सितल शशीको सामीप्यमा
फुर्यो रौनक दसैँको
चचहुइ चचहुइ लिङ्गेपिङमा ।
२,
गगनमा चङ्गा उडेको
आहा ! मन चन्चल
उमङ्गले प्रकृति हाँसेको । - हरिगोपाल न्हुच्छेँप्रधान, काभ्रे, साँगा बजार बनेपा १४
…
१,
मानेर सब मान्यजन
आशिष लियौँ अपार
पायौँ यही दिव्यधन।
२,
अक्षता रातो निधार
शीरमा जमरा पहेँलो
लाग्यो सोह्रै श्रृङ्गार।
३,
खुसीले छाएको सबमा
हरिया,निला,पहेँला
उडेका चङ्गा नभमा। - सरस्वती श्रेष्ठ, रुपन्देही बुटवल
…
१,
दसैँको मनमा भावना
संस्कृति बचाउने सबैमा
दिॅंदैछु मनैदेखि शुभकामना।
२,
मान्यजनको रमाइलो भेटमा
आशीर्वाद पाउने आसले
मुसुक्क मुस्कुराउदै गेटमा। - दुर्गा आचार्य, मोरङ
…
१,
सपरिवार विजयादशमी मनाउँदै
सारा नेपाली जगत्
नेपाली संस्कृति जनाउँदै।
२,
जमरा सिउरेको कानमा
चाड मनाउँदै सबैले
तगारो नलागोस् मनमा ।
३,
निधारमा रातो टीका
आशीर्वाद ग्रहण गर्दै
खुसीमा रमाउँदै बालबालिका । - मोती योन्जन सुब्बा, दार्जिलिङ
…
१,
जमरा रातो टीका
परदेशी अनुपस्थित हुँदा
दसैँ लाग्यो फिका ।
२,
जुटिएन सपरिवार हामी
आउने वर्ष पक्कै
मनाऔॅंला विजयदशमी दामी । - कोपिला अधिकारी, सिरानचोक, गोरखा
…
१,
दसैँ मनाउने रेसमा
भएन रमाइलो खासै
सन्तान हुनाले परदेशमा । - मन्दिरा सेढाई, मलेखु, धादिङ
::::::::जय झिल्का साहित्य ! ::::::::::