काठमाडौ। साप्ताहिक ‘टुक्का माथि टुक्का’ व्यङ्ग्यात्मक टुक्का लेखनको ८० औँ शृङ्खला यही बैशाख ०२ गते शनिबार सम्पन्न भएको थियो।
अभ्यासमा नेपाल लगायत विश्वका ४४ जना नेपाली भाषी टुक्काकारहरूको सहभागिता रहेको कार्यक्रम संयोजक/ प्रशिक्षक एवम् टुक्का साहित्य समाजका उपाध्यक्ष वसन्त अनुभवले बताउनुभयो । टुक्का साहित्य समाजको आयोजनामा उक्त शृङ्खला विगत लामो समय देखि नियमित रूपमा सञ्चालन हुँदै आएको छ।
टुक्का कविताको उन्नयन, विकास र प्रवर्द्धन गर्ने हेतुले समाजले विविध किसिमका कार्यक्रम गर्दै आइरहेको छ । टुक्का लेखनमा पृथकता एवं फरकपन भित्राउने सिलसिला अन्तर्गत यस शृङ्खला सञ्चालन गरिदै आएको समाजका संस्थापक अध्यक्ष, टुक्का प्रवर्तक एवम् कार्यक्रमका परिकल्पनाकार ताराप्रसाद चापागाईंले बताउनुभयो ।
टुक्का लेखनका लागि एक व्यङ्ग्यात्मक टुक्का राखिने र त्यसैमा आधारित रहेर गहन भावको एक एक टुक्का सहभागीले राख्नुपर्ने संयोजक अनुभवले जनाउनुभयो ।
‘टुक्का माथि टुक्का’ व्यङ्ग्यात्मक टुक्का लेखनको ८० औँ शृङ्खलाको लागि प्रतिनिधि टुक्काको रूपमा समाजका उपाध्यक्ष वसन्त अनुभवले समसामयिक विषयमा लेख्नुभएको व्यङ्ग्यात्मक टुक्कालाई राखिएको संयोजक अनुभवले बताउनुभयो ।
अभ्यासका लागि राखिएको प्रतिनिधि टुक्का
काढेरै ऋण हजुर ! मनाइयो नयाँ वर्ष,
बाँकी दिन साहुकै हातमा, आज भने हर्ष ।
वसन्त अनुभव
घोराही, दाङ
सहभागी टुक्काकारहरूले अभ्यासका क्रममा सृजना गर्नुभएको टुक्काहरू
[१]
सकेमा यतै बसौँला, नसके खाडीमा,
कदापि हराए भने खोज्नु है झाडीमा ।
🌑वसन्त अनुभव, घोराही, दाङ
[२]
कस्तो जमाना हर्षमा पनि घरबार रहेन,
साहुले खोस्यो सुख र शान्ति नयाँ वर्ष सहेन ।
🌑अम्विका अधिकारी, झापा विर्तामोड
[३]
गरिब हुनु पनि, एउटा सङ्घर्ष जस्तै,
नववर्षमा त्यही इच्छा बच्चाहरू मस्तै।
🌑एवाइ प्रभात
[४]
खुसी त आयो क्षणभरको लागी खै त सन्तुष्ट आत्मा ?
दुःखकष्ट बुझ्दैनन् कोही बाँकी दिन साहुकै हातमा।
🌑योगेन्द्र भट्टराई, खोटाङ
[५]
जसो तसो चलाइयो, नयाँ वर्ष मनाइयो,
भोलि जो होला सो होला आज राम्ररी खाइयो ।
🌑रचना शर्मा प्रतीक्षा, ललितपुर
[६]
गरिबको मनमा आएन कहिल्यै नि हर्ष,
काँढेर भएपनि मनाइयो यो नयाँ वर्ष ।
🌑अर्जुन प्रसाद चौलागाई, रामेछाप:-सुनापति-१
हाल:-अमेरिका,म्यासाचुसेट्स बोस्टन।
[७[
उँधाे गति लाग्याे देश नै, झनपछि झनै गरिब भयाे
ब्यायाे भन्थे लाेकतन्त्र खै ? सत्तरीकाे दशक थारै गयाे।
🌑ताराप्रसाद चापागाईँ, धुनिबेसी ।
[८]
परम्परा नै हो हाम्रो ऋण काढेर पर्व मनाउनु,
काढेको ऋण तिर्दैमा आफूलाई कङ्गाल बनाउनु।
🌑दीपक ठटाल जलन,१५.४.२३
[९]
ऋणको भारी बोकेर हाँस्ने मनका रहर,
कसरी होला जीवन बाँच्ने गाउँ र सहर ?
🌑आर्त अकुलीन, कैलाली
[१०]
लुटकाे धनमा फुपूकाे श्राद्ध जनतालाई सिकाउँछन् ठुला ,
गरिब माराकाे देखासिकी गर्छाै हामी सबै अन्धा भक्त मुला
🌑निरज कोइराला इटहरी ।
[११]
बाउ बाजेले लगाएको ऋण तिर्छन् छोरा र नातिले,
नेताको मोजले देशलाई समेत मुखभित्र निले।
🌑सुरेशकुमार पाण्डे दाङ घोराही १८
[१२]
नयाँ नेपाल भनेर भाषणमा शब्द बर्सायौ,
नयाँ वर्ष आए पनि सदैव जनता तर्सायौ ।
🌑प्रेम थापा “मन” बागलुङ
[१३]
अर्को नयाँ वर्ष आउँछ अनि पुरानोले विदा हुनैपर्छ खुरुक्क,
एक वर्षको आयु पनि खोस्दै जान्छ कुनै दिन हिँड्नैपर्छ लुरुक्क ।
🌑प्रमोद भट्टराई ‘प्रतीक’
कौशलटार, भक्तपुर
[१४]
ऋणैमा जन्मी ऋणैमा हुर्की मर्दछ रिनैमा,
फेरिन्छ वर्ष बनेर नयाँ आखिरी दिनैमा ।
🌑बिबस पारदर्शी
झापा
[१५]
उखान गर्थे उहिले ” ऋण लागोस् दिन नलागोस् “
अहिले भन्नुपर्ने भो ऋणी हुने दिनै नआओस् ।
🌑बिके माकजु ,भक्तपुर ।
[१६]
नव वर्ष भन्छ भित्ताको पात्रो साटिन्छ,
गरीबको त्यो जीवन दु:खमै काटिन्छ !
🌑बि.कुलुङ
दार्जिलिङ
[१७]
गरीब हुनु बेकार रै’छ नयाँ वर्ष आयो,
रिनै ऋणले पुरिएर कटक्कै मन खायो ।
🌑लक्ष्मण देउवा
[१८]
नेपालीले नै जानेका छौँ चाडबाडमा रमाउन,
एकदिन खुशी, बाँकी समय खाडीमा कमाउन ।
🌑राजेशराज गड्तौला
[१९]
उस्तै छ दुःख, छैन मनमा हर्ष,
दुःखमा जाने होला यो पनि वर्ष ।
🌑हिमा रोका, मेहेलकुना सुर्खेत
[२०]
ऋण काँढेर नयाँ वर्ष मनाएँ धुमधाम,
भोलि बिहानै साहु आउँछ अब कता जाम !
🌑डम्बर थामी ‘अनुपम’, कालिन्चोक गा.पा.-६, दोलखा ।
[२१]
घाँटी हेरेर हाड निल्ने गर्नुपर्छ बानी
आफ्नै चिजमा रमाउने हुन्छ भाग्यमानी ।
🌑बाबुराम पाण्डे, शीतगंगा अर्घाखाँची
[२२]
ऋण काँढेर भए नि हजुर मनाए नयाँ वर्ष,
अब जस्तो नि अाउछन् दिनहरू विस्मात न हर्ष।
🌑शाेभा अाचार्य गाैतम, काठमाडौँ
[२३]
ऋण काँढियो र नयाँ वर्ष मनाइयो,
जसोतसो नेपाली हुँ भन्ने जनाइयो ।
🌑मल्ल लक्ष्मी श्रेष्ट, मेची किनार
बिर्तामोड झापा
[२४]
रमाउनु पर्ने पनि जिन्दगीको पाटाे भयो,
ऋणमाथि ऋण थप्दा जीवन नै खेर गयो ।
🌑त्रिलाेचन भण्डारी, मेचीनगर, झापा
[२५]
खर्च गर्दा भलो हुन्छ, आफ्नै औकातमा बसी
अन्यथा साहुले खान्छ, ब्याजमा खोरको खसी।
🌑रामशरण न्यौपाने,भक्तपुर
[२६]
ऋण काढ्दै देखासिकी, बडप्पन देखाउँदै गर्छु चैन,
हुनेखाने झैँ गर्यो, घाँटी हेरेर हाड निल्ने बानी छैन ।
🌑रामप्रसाद पुरी बादेल खोटाङ ।
[२७]
यहाँ ऋण लागोस् दिन नलागोस् , मनाइयो नयाँ वर्ष,
दु:ख सबैको आफ्नै ठाउँमा छन्, मनमा भने छ हर्ष।
🌑कबिताहरी, सुन्दर हरैंचा नगरपालिका १ मोरङ
[२८]
ऋण काढेर मनाउनु पर्ने नयाँ वर्ष, कस्तो चलन,
पछि तिर्न गाह्रो साहुको कचकच,अनि हुन्छ जलन !
🌑रबि श्रेष्ठ, सन्धिखर्क-१, अर्घाखाँची,
हाल : बुटवल, रुपन्देही, नेपाल !
२०८०/०१/०२
[२९]
ऋणमा पनि मान्छेहरू रमाएको देख्छु, दुख्छ मन,
पैसा छैन देशमा तर ऋण त पुग्छ कसरी भन ?
🌑पुष्पा सुवेदी, नेपालगञ्ज, बाँके ।
[३०]
नयाँ वर्ष मनाउनलाई के को ऋण गर्नु,
उधारो खाउँला माल्दिदीको भट्टीतिर झर्नु ।
🌑नवशिला, बेलबारी-२,लालभित्ती,मोरङ।
[३१]
ऋण लिएर उकालो चढेरै नयाँ वर्ष मानिन्छ,
साहु महाजन देखे नदेखेझैँ गर्दै पो भागिन्छ ।
🌑भगवती दवाडी, झापा
[३२]
तिर्न बाँकी नै छ पुरानो ऋणको भार,
नयाँ वर्षमा थप्नु छ दुई दुना चार।
🌑होम प्रसाद, धरान,सुनसरी ।
[३३]
विना औकात ऋण काडेर नववर्ष मनाको देखाउने नेपालीको बानी,
त्यै बानीको विकृति र विसङ्गतिले गर्दा ऋणले गरायो सबैलाई हानी ।
🌑बेदु न्यौपाने, काठमाडौ
[३४]
दिन महिना फेरिँदै आउने घरिघरी यस्तै नया वर्ष,
ऋण काढेर क्षणिक रमाउने हामी अझै छौ कति हर्ष।
🌑शंकर कार्की, थाहा नगरपालिका ३ मकवानपुर।
[३५]
भरिया बिर्खेले पिउन जहिल्यै आउॅंछ पुर्ने,
पाएसम्म खुसी मनाउन त्यो दिन किन कुर्ने?
🌑म्यामराज राई, भोजपुर ।
[३६]
काढेरै ऋण हजुर रमाइ रहेका छन् सत्ताधारी ,
लालाबाला रमाउन मैले पनि बाेके ऋणकाे भारी ।
🌑प्रद्युम्न चालिसे
भक्तपुर कटुञ्जे ।
[३७]
बिहानी किरणको नव प्रकाश चले जितको गीत गाइ रहेछन्,
उ हेर त ती पालुवाहरू नि तिमी जस्तै मुस्कुराइ रहेछन् ।
🌑भरत खडका
[३८]
ऋणमा डुबेर नयाँ वर्ष मनाउँदा,
चाल पाइन्छ धोती न टोपी बनाउँदा ।
🌑भेष कुमारी लामिछाने, देवदह ०५ खैरेनी, रुपन्देही ।
[३९]
नयाँ वर्ष आउँछ जान्छ, छैन केही पिर ,
गतिलो साहु हुँदा, सधैँ हुन्छ उच्च शिर ।
🌑बुद्धिमान दनुवार ( सुरुङ्गेली कान्छो )
कनकाई ४ झापा
[४०]
देखासिकी हामीलाई गर्नैपर्ने भए भरको,
अमृत पिलाउन सक्ने कोही नि छैन घरको ।
🌑जमुना आचार्य, सिन्धुपाल्चोक
[४१]
गरिबले नि धनीले झैँ खर्च गर्न सिक्यो,
देखासिकी गर्दागर्दै ऋणले टुप्पी बिक्यो ।
🌑बाबुराम गौतम, गुल्मी
[४२]
एउटा सानो चाड आयो ऋण काड्नै पर्ने,
गरिबीले सेकुवा सुक्यो खै कसो पो गर्ने ।
🌑सरस्वती श्रेष्ठ, इटहरी
[४३]
मनाइयो नयाँ वर्ष, हर्ष उल्लास साथ
ऋण काडेरै भए पनि उच्च राखेँ माथ।
🌑मन्दिरा सेढाई, मलेखु,धादिङ
[४४]
जता जान्छन् नि उतै गर्छन् भ्रष्टाचार,
जनतालाई परेकाे छ ठुलो मार ।
🌑सहयात्री शाेभा अर्याल, बुटवल , रूपन्देही