राघबेंद्र चौबे
कपिलवस्तु – केही नागरीकले हात्तीपाईले (फाईलेरीया) रोग विरुद्धको औषधी सेवन नगर्दा कपिलवस्तु जिल्ला संसारको उच्च जोखिममा परेको छ । हात्तीपाईले रोग विरुद्धको औषधी केही मानिसले नखादा जोखिममा परेको हो । नेपालमा ६३ जिल्ला जोखिममा परेका छन । ६३ जिल्ला मध्ये १३ जिल्ला धेरै जोखिममा परेको वताईएको छ । जिल्लाको १०० मध्ये ७० जनाले हात्तीपाईले रोगको औषधी सेवन गरेका छन । सरकारी निकायले गरेको चेक जाचमा अनुसार कपिलवस्तुको १०० जना मध्ये १३ जनामा हात्तिपाईले रोगको किटाणु शरिरमा रहेको पाईएको छ । देश भरीमा १००० जना मध्ये १५ जनामा हात्तीपाईले रोगको किटाणु फेला परेको छ । यता कपिलवस्तुको वाणगंगा नगरपालिकामा सवै भन्दा वढी जोखिममा रहेको जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । वाणगंगा नगरपालिकामा १०० मध्ये १२ जनामा हात्तीपाईले रोगको किटाणु फेला परेको छ । वाणगंगा नगरपालिकाका पिपरा, वुङची, वनगाई लगायतका क्षेत्रमा परिक्षण भएको थियो । कपिलवस्तुको वाणगंगा , वहादुरजंज, महाराजगंज क्षेत्रमा परिक्षण गरीएको थियो । लगातार ६ वर्ष सम्म सवैले औषधी सेवन गरेमा हात्तीपाईले रोग निर्मुल हुन्छ । एउटा टोलमा एक जनाले पनि औषधी खाएन भने टोलको सवै जना जोखिममा पर्ने जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । यदी ६ वर्ष सम्म सवै जनाले औषधी सेवन गरेमा कपिलवस्तु जिल्लाबाट हात्तीपाईले निर्मुल हुने जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख योगेन्द्र भगतले वताउनु भयो । नेपालमा ११ वर्ष अगाडीवाट हात्तीपाईले रोग विरुद्धको औषधी खुवाउन सुरु भएको हो । सन २०२० सम्म नेपालबाट हात्तीपाईले रोग निर्मुल पार्ने अभियान रहेको छ । हात्तीपाईले रोगको औषधी खान मानिस र मिडियाले फैलाएको भ्रमको समस्यामा परेको छ । हात्तीपाईले रोगको औषधी खादा समस्या नहुने तर हात्तीपाईले रोगको किटाणु शरिरमा भएमा ज्वरो आउने वा टाउको दुख्ने हुन सक्छ । त्यही भ्रम फैलीएको कारणले धेरै मानिसले औषधी नखाएको वताईएको छ । हात्तीपाईले रोगको औषधी संगै जुकाको औषधी समेत खुवाईन्छ । यि औषधी केही खाए पछी खायो भने अरु समस्या नहुने डा गंगाराम यादवले वताउनु भयो । रातीको समयमा टोक्ने क्युलेक्स नाम गरेको लामखुट्टेले टोक्दा हात्तीपाईलेको किटाणु सर्ने गर्दछ ।