साप्ताहिक झिल्का लेखन अभ्यासको ३७ औँ शृङ्खला आइतवार अपरान्ह सम्पन्न भएको छ । झिल्का साहित्य समाज नेपालको आयोजनामा यो अभ्यास शृङ्खला निरन्तर हरेक हप्ता सञ्चालन हुँदै आएको छ ।
साप्ताहिक झिल्का कविता लेखन अभ्यासका विगतका शृङ्खलामाझैँ यसपटक पनि सहभागीहरूको निकै उत्साहप्रद सहभागीता रहेकोे थियो । जसमा नेपाल, भारत, भुटान लगायत विश्वका विभिन्न देशमा रहेर नेपाली भाषा, साहित्यलाई निरन्तर माया गर्नुहुने ७६ जना झिल्काकारहरूको सहभागीता रहेकोे थियोे । यो उत्साहपूर्वक सहभागिताका लागि सम्पूर्ण सहभागीहरूमा संयोजक म्यामराज राईले हार्दिक धन्यवाद ज्ञापन गर्नुभएको थियोे ।
झिल्का कविताको उन्नयन, विकास र प्रवर्द्धन गर्नका लागि समाजले विभिन्न क्रियाकलापहरू सञ्चालन गर्दै आएको छ । त्यसमध्ये साप्ताहिक झिल्का लेखन अभ्यास शृङ्खला पनि एक भएको र साप्ताहिक रूपमा निरन्तर सञ्चालन गरिने यसका परिकल्पनाकार एवम् झिल्का कविताका प्रवर्तक वसन्त अनुभवले बताउनुभयो ।
शृङ्खलाबारे प्रष्ट पार्दै शृङ्खला संयोजक/प्रशिक्षक म्यामराज राईले हरेक हप्ताको शुक्रवार राति १२ बजे अभ्यासको सूचना झिल्का कविता फेसबुक समूहमा राखिने र उक्त सूचनाको कमेन्टमा इच्छुक झिल्काकारज्यूहरूले स्वत:स्फूर्त आफ्ना उत्कृष्ट झिल्काहरू राखेर सहभागीता जनाउन सकिने बताउनुभयो ।
झिल्का कविता, नेपाली माटोमा उम्रिएको एक नवीनतम एवम् लघुतम प्रयोगवादी काव्य विधा हो । जसमा विम्ब, प्रतीक र अलङ्कारको प्रयोग गर्दै चोटिलो पाराले तीन हरफमा लेख्ने गरिन्छ । जसको पहिलो हरफले विषयवस्तुको उठान, दोस्रो हरफले विषयवस्तुको बिस्तार र तेस्रो अर्थात् अन्तिम हरफले भावलाई उत्कर्षमा पुर्याई समापन गर्ने गर्दछ । यसका प्रत्येक हरफमा तीन/तीन शब्दहरू हुने गर्दछन् । जम्माजम्मी नौ वटा शब्दमा एउटा झिल्का कविता पूरा हुने भएकोले यसलाई नौ शब्दको कविता पनि भन्ने गरिन्छ ।
झिल्का कविताका तीन हरफ मध्ये पहिलो र तेस्रो हरफमा अन्त्यानुप्रास हुनुपर्ने विधान छ भने दोस्रो हरफ स्वतन्त्र हुने गर्दछ । अर्थात् दोस्रो हरफको अन्त्यमा पहिलो र तेस्रो हरफको अन्त्यानुप्राससॅंग मिल्ने समध्वनिक अक्षर नभएमा उत्तम मानिन्छ ।
साप्ताहिक झिल्का लेखन अभ्यास शृङ्खला- ३७ मा सहभागी झिल्काकारहरूका सुन्दर झिल्काहरू-
…
१,
आहा ! चाँदनी रात
बन्दछ सपना सबको,
सुनिरहूँ प्रेमिल बात ।
२,
विदेशी भाषामा अहङ्कार
जबाफ हराउॅंछ उसको
आफूलाई सोच्छ हिम्मतदार ।
३,
नछोपी आफ्नो गल्ती
बेकार चिच्याउनु साथीभाइमा
देखाऊ, सबै खल्ती ।
- म्यामराज राई, भोजपुर
…
१,
हेरेर जून, तारा
मिलाएर झिल्का लेखौँ
हातेमालो गरौँ सारा ।
२,
राजनितिक अत्याचार हुन्छ
व्याप्त भष्टाचार किन ?
बेथितिले मुटु छुन्छ ।
३,
पानी परेर फेरि
बाहिर निस्कन गाह्रो
चित्त बुझाऔॅं हेरी । - रवि पौडेल, दक्षिण भारत पाण्डेचरी
…
१,
आसुरी प्रवृत्ति हेर
कुमान्छे बन्दैछन् ती
अर्काको खुट्टा तानेर । - ताराप्रसाद चापागाईँ, धुनिबेसी, धादिङ
…
१,
रिमझिम वर्षा छायो
प्रकृतिले गर्यो तमासा
प्राणीले दु:ख पायो ।
२,
दसैँ आयो रमाउँदै
दुखीको छाक छैन
कमाई गयो हराउँदै ।
३,
गरिब रुन्छन् मनमा
दसैँ आयो नजिकै
कपडा छैन तनमा । - वेदु न्यौपाने
…
१,
ठुलो पानी आयो।
प्राकृतिले के गर्यो।
गरिबिको बासै उडायो।
२,
बाढी, पहिरो आयो
दसैँको मुखैमा लौ !
हजारौको ज्यान खायो। - वेल थोकर
…
१,
आनन्द जीवन मेलाले
मिल्छ सधैँ क्षणिक
कसैलाई पर्खिँदैन बेलाले ।
२,
अङ्गदान संसारमा महादान
सार्थक हुन्छ जुनी
गरौँ प्रभु गुणगान ।
३
धिक्कार जीवन हेलाले
गुरुको सधैँ मान
गर्नु पर्दछ चेलाले । - कार्की डिबी माकुम, सुनवल-४, नवलपरासी
…
१,
उठ्छु बिहान सबेर
योग,प्राणायम,ध्यान
गर्दै रहन्छु हेर।
२,
बिहानको समय महत्वपूर्ण
यस्तो विचार गर्दा
शरीर हुन्न अपूर्ण।
३,
ध्यान पुर्याऊँ सबैले
शरीरलाई प्राथमिकतामा राखौँ
भन्छु सदा मैले। - अर्जुन प्रसाद चौलागाई, रामेछापः-सुनापति-१
हालः-क्यानडा,क्यालगरी।
…
१,
दिएको देख्दा हात,
मन भयो चङ्गा
लाग्दैछ नपरोस् रात ।
२,
किन जातका कुरा ?
भाव मिल्यो भने,
हुन्छन् ती बेसुरा।
३,
नगरी हुन्न गल्ती,
तिललाई पहाड बनाउने
कस्तो बढ्यो चलनचल्ती ! - दीपा समभाव, दुबेकोल खोटाङ
…
१,
लाग्यो वर्षे झरी
काम छैन मानिसको
मोबाइल हेर्छौँ दिनभरि ।
२,
छैन अब खेतबारी
बजारको घर हाम्रो
जानुपर्छ सिमा पारि ।
२
दसैँ आयो धुमधाम
घर रित्तो खल्ती
भयो कता जाम ? - सुरेशकुमार पाण्डे, दाङ घोराही १८
…
१,
कृषि क्रान्तिका नारा
गमलामा धान रोपेर
बेईज्जत गरे सारा ।
२,
आर्थिक क्रान्तिको नारा
अत्याचार भ्रष्टाचार ठगी
भाषणका भरमा सारा ।
३,
फुके कोरा ढ्वाङ
पत्याउने हामी जनता
सरकार जहिलेसुकै स्वाङ । - गुणनिधि घिमिरे, अमेरिका
…
१,
सहयोगी आफ्ना हातहरू
पछाडि फर्केर हेर्दा
छैनन् कोही साथहरू ,
२,
सबै अर्थका साथी
जिन्दगी एक्लो रहेछ
हेर्छन पुगेर माथि ।
३,
आशा रहेन केही
व्यर्थै दु:खी रहेछ
मुटु रहेछ यही। - कमल प्रसाद बगाले रेग्मी, वालिङ्ग बजार स्याङ्जा
…
१,
प्रकृतिको भर छैन
आपद्विपद् कोही पर्दा
हराउँछ मनको चैन l
२,
अविरल पानी पर्यो
मजदुर किसान व्यापारी
सबैको हानी गर्यो ।
३,
धेरै पर्यो पानी
शान्ति भएन मनमा
नरमाइलो बन्यो जिन्दगानी । - राज कुमार राजभण्डारी खोटाङे, मध्यपुर ठिमी ५ संगम कोलोनी राधे राधे भक्तपुर ।
…
१,
फालेर हलो, कोदालो
साहुको ऋण काढेर
विदेशमा नबन्नू, गोठालो।
२,
पौरख सबैले गरौँ
अपनाई वैज्ञानिक पद्धति
अन्नको भण्डार भरौँ ।
३,
सधैँ जाग्नु सबेर
आलस्य गरेर बसे
हुनेछ भाइ अबेर। - बिके मुखिया, दार्जिलिङ, भारत
…
१,
लाग्यो अब झरी
पहिरोले बग्दैछ गाँउ
यसरी हल्ला नगरी।
२,
रुझ्दैछ जमिन पानीले
क्षति नगरी छोड्दैन
झरीको यो बानीले। - अन्मोल मुस्कान, तकदाह छाउनी, दार्जिलिङ
…
१,
पानीले जलमग्न बनायो
झरीको विवरण बुझ्दा
दैवले रिसले खनायो।
२,
बोतलले नालाहरू थुन्यो
सर्वत्र सड़क अवरोध
मान्छेले तानाबाना बुन्यो। - चुडामणी देवकोटा, पुरानोनैकाप काठमाण्डौं
…
१,
हुन्न त्यसै खोजी
गर मिहिनेत कडा
तब पाइन्छ रोजी ।
२,
सुखदुःखमा साथ दिनु
कुरा बुझी जनको
आनन्दको महसुस लिनु।
३,
गर देशको विकास
खुशी हुन्छन् जनता
तब मिल्छ निकास । - अनुग्रह राना मगर ‘पुष्प”, पाँचखपन न.पा. ६ संखुवासभा
…
१,
यो असोजे झरी
इन्द्र निदाए क्यारे
पानी बन्द नगरी ।
२,
बढे फेरि खोला
उहि बाटोको समस्या
रक्षा गर भोला। - पुष्पा सुवेदी, नेपालगन्ज, बॅाके
…
१,
पहिले थाप्यौ हात
आफूलाई भनेको पुगेपछि
दियौ फेरि बज्रपात । - प्रेम थापा “मन”बागलुङ
…
१,
मौकाको फायदा जानेर
कुरा काट्न सिपालु
हिॅंड्छन् खुट्टा तानेर !
२,
झरीले गर्यो मनपरी
बेला नकुबेला झरेर
क्षती नोक्सानी गरी !
३,
चाडबाड नजिक आयो
उमङ्गको पोको बोकेर
मनमा खुसी पलायो ! - अच्युत घिमिरे, सर्पाङ, भुटान
…
१,
शहरमा वर्षा चाहिन्न
कागजको काम हुन्छ
खेतीपाती प्राय लाइन्न। - देवी पन्थी
…
१,
परेको भदौरे पानी
खेतमा बाली बिनास
के होला जिन्दगानी ! - आर्त अकुलीन
…
१,
किन देखिॅंदैन चित्र ?
छर्लङ्ग मनका भावको
पर्यो दुस्मन मित्र । - लोक वहादुर छेत्री लामिछाने, मोदी २ देउपुर पर्वत
…
१,
शरदे झरी चम्कियो
गरिखान दिएन किसानलाई
भन्दै सबैजना बम्कियो ।
२,
चाडपर्वको मुखमा झरी
निरन्तर बर्सेको कति ?
आफन्त टार्नु कसरी ?
३,
लगातार पानी परेको
श्रद्धाभाव चढाउँदै श्राद्धमा
पितृको आँशु झरेको । - मोती योन्जन सुब्बा, दार्जिलिङ
…
१,
बुताभन्दा बाहिरको कुरा
प्रकृतिदेवी पनि रिसाएर
रोप्न थालिन् छुरा।
२,
गर्नुपर्छ भेटेर बात
प्रस्ताव राखेँ मैले
समाउन देऊ हात।
३,
आँखा किन फरफरायो
नजाती हुन्छ भन्छन्
त्यसैले थुरथुर गरायो। - सतीश पण्डित, भानु -६, चुँदी, तनहुँ, (हाल चनपा ६ मातातीर्थ )
…
१,
राम्रो गर्नेहरू नसहने
मनोमानी चलेमा खुसी
आफूलाई अजीव रहने।
२,
देश रोइरहेछ पीडाले
विधिको शासन कुल्चेका
देशलाई सके अखडाले।
३,
युवालाई पागल बनाउँदै
बुढाहरू बम्केका सत्तामातले
अडेका कसलाई समाउँदै। - घनश्याम पन्त, हरिवन सर्लाही
…
१,
प्रकृतिको छैन भर
छिनभरमै देखाउॅंछ ताण्डव
समयमै सुरक्षा गर । - विष्णु पङ्गेनी पाण्डे , स्याङ्जा वालिङ
…
१,
तारन्तार पानी आयो
केही नहुनेको पनि
झुपडी, खेतबारी बगायो ।
२,
खेतीयोग्य जमिन भासिन्छ
उब्जनीको नाम शून्य
अनि मान्छे मासिन्छ ।
३,
खेतबारी सबै बगायो
भयो भयानक परिस्थिति
भोक निन्द्रा हरायो । - हिरामाया श्रेष्ठ
…
१,
स्वच्छ दिलमा बसेर
आनन्द छ तिमीलाई
मनसॅंग मन साटेर।
२,
भाषा विदेशको भन्छ
बुझिॅंदैन कस्तो शब्द ?
युवा के बन्छ ?
३,
गल्ती छोपेर छोपिॅंदैन
भित्ताको कान हुन्छ
नबोलेको भए खोलिॅंदैन । - एवाइ प्रभात, सहिदभूमि, धनकुटा
…
१,
देऊ सधैँभरि साथहरू
तब हुन्छ ज्ञानी
नपठाऊ खाली हातहरू।
२,
कस्तो पानी परेको ?
संसार भिजाउने गरी
जूनको आँसु झरेको।
३,
कहाँ छ चित्र ?
कालो कानुनको अघि
प्रहरी हुँदैन मित्र। - नीमा छिरिङ भोटिया, जलढका कालेबुङ, भारत
…
१,
झरीले दिनरात जोड्यो
पहाड पहिरोले सखाप
तराई डुबाएरै छोड्यो! - मन्दिरा सेढाई, मलेखु, धादिङ
…
१,
विश्वास बाटोको गाडी
स्वार्थ पूरा नभएसम्म
हिॅंड्छ अगाडि पछाडि ।
२,
खहरेखोला उर्लेर आयो,
बालुवाले थुनेको किनारा
मनको बाँध बगायो। - होमप्रसाद नेउपाने, धरान, सुनसरी
…
१,
पुर्वमा डुबान भएको
वर्षे झरी लागेर
काममा पनि नगएको ।
२,
साहित्यमा राजनीति पसेको
अर्काको खुट्टा तान्दै
हेर कसरी बसेको। - कला ढकाल, झापा
…
१,
असत्यमाथि सत्यको विजय
भगवती माताको कृपाले
असुरहरूको विनास तय। - अरुण कुमार भुजेल, गोरूबथान, कालेबुङ, भारत
…
१,
काम गरेर सिद्ध
देखाऊ प्रमाण हामीले
सम्बन्ध तब मिल्छ ।
२,
दिएर हुकुम राजाको
भित्री आत्मा खुकुलो
झिंगा हुनहुनाउने बाजाको ।
३,
फेरेर छिनछिनमा बोली
के गर्न खोजिरहेछौ ?
टाटे पाटे रङ्गोली । - ईश्वर साउद (भिक्षु), रामारोशन – ६, सुदुरपश्चिम अछाम
…
१,
गरेको थिइन् कसुर
सम्पति बगाई दियो
ईश्वर बनेर असुर l
२,
खोस्यो मनको चैन
ओभाना छैनन् हिजोदेखि
परिवार जनका नैन l
३,
परिरहेछ अविरल झरी
बाँधिदियो ईश्वरले कठै!
शिरमा त्रासको पगरी l - बाबुराम गौतम, गुल्मी
…
१,
चाडपर्वको बिचमा झरी
लाएको बालीमा नोक्सान
मनमा चिन्ता सधैँभरि ।
२,
असोजमा भदौरे पानी
बाढीले विचलित बनायो
कस्तो होला जिन्दगानी !
३,
अविरल झरी पर्यो
चाडबाडको मुखमा यसले
किसानलाई गर्नसम्म गर्यो । - दुर्गा भट्टराई, मोरङ
…
१,
बेमौसमी वर्षा आयो
सबै देशबासीको मन
पानीले गर्दा डरायो।
२,
सयपत्री मखमली रमायो
फूलको हरेक डालिले
मेरो मन समायो ।
३,
एकान्त मनमा मेरो
कसैले ढुङ्गा हान्यो
त्यसैले लाएँ घेरो । - शशीश्री आचार्य, बौद्ध कुमारीगाल काठमाडौं
…
१,
विछोडमा मिलनको आस
जीवन यस्तै हो
मिलनमा विछोडको त्रास । - लक्ष्मी रिजाल, कञ्चनरूप १२, रूपनगर, सप्तरी
…
१,
तिम्रो माया मुटुभित्र
छैनन् कोही बसेको
राखेको छु पवित्र। - सुनगाभा पोखरेल, हाल: नेपालगन्ज
…
१,
शरदमा आकाश रूँदा
बाढी पहिरोको डर
एकनास झरी हुँदा।
२,
झारेर धानका फूल
किसानी पसिना व्यर्थ
आकाश अब खुल। - सरस्वती श्रेष्ठ रुपन्देही बुटवल
…
१,
ओझेलमा परेको ज्यान
बेखबर भएपछि साथी
हुँदैन कहिले ध्यान ।
२,
तनावग्रस्त अवस्था साथी
जिन्दगीमा परेपछि चट्याङ
गरियो शङ्का नियतिमाथि ।
३,
नेताको छैन विश्वास
हामी जनता अँध्यारोमा
कहिले होला निकास ? - पृथक प्रकृति ,झापा
…
१,
लगातार पानी परेर
देश विपदमा भासियो
बाँच्नु पर्यो मरेर ।
२,
व्यवस्थित छैन शहर
जताततै डुबान भयो
पीडामा थपियो जहर ।
३.
चाड भित्रिएको बेला
दोहोरो मारमा जनता
महॅंगीको परे फेला । - पुष्पा राई, बादेल, खोटाङ
…
१,
दशैं भयो हिले
गर्नु हुन्न देखासिकी
सम्बन्ध बन्छ मिले ।
२,
घरको भकारी रित्तियो
मुखमा माड छैन
विदेशी खाद्य भित्रियो ।
३,
झरीले किसानलाई मार्यो
दैवले अन्याय गरेछन्
धान खेतमै झार्यो । - धनमाया चौधरी कैलाली
…
१,
नाता पनि जोडियो
पानी परेको बेला
सॅंगसगैँ छाता ओढियो ।
२,
अनवरत यो झरी
परेको छ हजुर
दिन अनि रातैभरि ।
३,
परेर अनवरत पानी
नबिगारोस् कसैको घरबार
नहोस् कसैलाई हानी । - अमृत कोइराला, पोखरा
…
१,
मुगलानको सहेर दुख
गन्तव्य खोज्छ प्रदेशी
देख्दैन जीवनमा सुख ।
२,
ठगिन्छ सिमा वारीपारी
कसले देख्छ यहाँ ?
प्रदेशीको ऋणको भारी।
३,
बेरोजगारी हाम्रो अभिशाप
निर्धोले पाउछ सजाय
पहुँचवाला पाउॅंछ माफ । - हिरालाल न्यौपाने, बागचौर नगरपालिका ८, कोटमौला सल्यान
…
१,
अहोरात्र बर्सियो झरी
धनजनको क्षति भयो
बचाऊ लौ ! हरि ।
२,
दु:ख निम्छरोले पाउने
गाँसबासको भयो समस्या
अब कता धाउने ।
३,
दैव पार लगाऊ
हाम्रो छैन आधार
जनतालाई देशबाट नभगाऊ । - प्रद्युम्न चालिसे, भक्तपुर कटुञ्जे
…
१,
बर्सादले विपत्ति आइलाग्यो
धनजनको भयो हानिनोक्सानी
महाविनाशले भुसुक दाग्यो ।
२,
दिनरात झरझरी वर्षाकाल
भइगयो बन्दाबन्दी कामधन्दा
भोकप्यासले बनाए बेहाल । - कृष्णकुमार वैद्य, बनेपा ९, काभ्रे
…
१,
वर्षाले सत्यानास पार्यो
अतिले क्षति गरेर
जीवनलाई अन्यत्रै सार्यो । - नन्दलाल आचार्य, सिद्धार्थटोल, उदयपुर (हाल- एनेलकुटी, सिरहा )
…
१,
नेपालमा चाडपर्व आयो
भेल बाढी त्रासमा
जनताले दु:ख आयो ।
२,
घर फर्किए परदेशी
दसैँ तिहार मनाउन,
उमङ्ग छायो गाउँबेसी । - भुपेन्द्र राना मगर, धादिङ
…
१,
रिमझिम परेको झरी
बागमती कोशी उर्लेर
बाढी आयो गाउँभरि । - बिरेन्द्र कुमार चौधरी, इटहरी सुनसरी
…
१,
देशभर पानी पर्यो
प्रभावित बन्यो गाउँ
बाटाघाटा पैरो झर्यो ।
२,
पानी आयो गाउँभरि
खोला नालामा बाढी
उर्लेर परेको झरी।
३,
गरिबको बगायो बास
बेमौसमी पानीले गर्दा
मुखमा छैन गाँस । - दुर्गा आचार्य, मोरङ
…
१,
अविरल पानी बर्सियो
घरखेत सारा बगाएपछि
जनताको मन तर्सियो ।
२,
जिन्दगीमा साँचेर आशा
मजबुत भएर बढ्नुपर्छ
हुनुहुन्न कहिल्यै निराशा ।
३,
खहरेखोला बढेको आयो
बाढीले खेतबारी बगाएर
जनतामा सन्नाटा छायो । - डम्बर थामी ‘अनुपम’, कालिन्चोक गा.पा. -६ , दोलखा
…
१,
निरन्तर पानी परिरहेछ
सुरक्षित भइ बसौँ
सबैतिर क्षति गरिरहेछ !
२,
बाढी आउँछ होला
अशुभ सुन्न नपरोस्
शिव शङ्कर भोला । - उर्मिला के.शी., धनकुटा
…
१,
परे झरी अविरल
डुब्यो बस्ती सबै
भयो अति जल ।
२,
यहाँबाट भाग्ने कसरी ?
सङ्कट पार गरेर
भयो धरती तलाउसरि । - हरिगोपाल न्हुच्छेँप्रधान, काभ्रे, बनेपा १४ साँगाबजार
…
१,
असोजमा ठूलो झरी
रक्षा गर इन्द्र
पानी बन्द गरी । - शोभा आचार्य गौतम, काठमाडौँ
…
१,
सुनेका कुराको पछि
आएका कोही छैनन्
किन लागेका अघि ?
२,
सुन्दर महिमा हेर
जलाजल पानीको वर्षा
जाँदैन समय खेर ।
३,
जताततै बाढी पैरो
कतै डुबान भरिभण्ड
खन्नेछन् नेताको खैरो । - अम्बिका अधिकारी, झापा बिर्तामोड
…
१,
प्राकृतिक प्रकोप वृष्टिपातले
दसैँको आगमनको रमझममा
आशङ्कित बनाउॅंदैछ प्रतिघातले।
२,
रमाइलो मनाउने चाडबाडमा
बाढले खोसियो उत्साहहरू
संस्कृति रमाउने पहाडमा ।
३,
बोनस मिल्दैन प्रतिशतमा
मालिकसित नेताको मिलीभगत
श्रमिकहरू पर्दैछन् आघातमा। - दिल ठकुरी, दार्जिलिङ
…
१,
बाढी, पहिरो आएछ
सरकार मुकदर्शक बन्यो
कयौँ जनता खाएछ ।
२,
राहत कसले दिने ?
विपतमा परे जनता
सरकारलाई बल्ल चिने ।
३,
वर्षातले धेरै रुवायो
मौका छोप्यो सरकारले
राहत नेतालाई खुवायो । - राजेशराज गड्तौला, कॅाडाघारी, काठमाण्डौ
…
१,
हेर हेर हरी
बल्ल पर्यो अब
पानी बर्षे झरी।
२,
उर्लॅंदो छ खोला
हिॅंड्न पर्यो गाह्रो
कसो गर्नु होला !
३,
दशैँ तिहार आयो
यो चाडबाडको बेला
मेघ बादल छायो। - विवश पारदर्शी, झापा
…
१,
प्रकृतिले निम्ताएर त्रास
मानिसको चाहना विपरित
यत्रतत्र भयो सर्वनाश ।
२,
खोलाले लिन्छ बाटो
बसाऔॅं सुरक्षित बस्ती
नदी किनारको साटो ।
३
जोगाऔॅं हरियो बन
यही हो हाम्रो
भविष्यको सुरक्षित धन । - जयनारायण नेपाल, इलाम ,हाल सूर्य विनायक २, बालकोट भक्तपुर
…
१,
अविरल वर्षियो पानी
गरिब दु:खी बेसहाराको
स्वाहा भयो जिन्दगानी ।
२,
बगाउँदा मान्छेका झोला
उद्दारको पहल नगर्ने
कस्तो सरकार होला ?
३,
कसैलाई छैन दरकार
आँगनबाट मान्छे बग्दा
मौन बस्छ सरकार । - शान्ता पौडेल भट्टराई, टङ्कीसिनवारी, मोरङ
…
१,
उद्देश्यमा अघि बढ्न
मन चाहिन्छ बलियो
लक्ष्यको सिँढी चढ्न।
२,
विवाद झगडा मिलाउन
मेलमिलाप गर्नु सधैँ
फाटेको मन सिलाउन ।
३,
बेरोजगारी बढी भए
सरकारले दिएन काम
युवा परदेश गए । - कृष्ण बजगाई भक्तपुर
…
१,
वर्षा पानीको निरन्तर
बढ्दैछ रूप बाढीको
रोक्ने छैन मन्तर ।
२,
कतै बाटो अवरुद्ध
जताततै बाढीको तमासा
नदी झनै क्रुद्ध । - देव मगर, तिनाउ-१, कचल,पाल्पा
…
१,
नदीमा बग्छ ढल
खोलामा बसायो बस्ती
बस्तीमै पस्यो भल।
२,
बेमौसमी पर्यो झरी
रिसाइन् प्रकृति माता
देखेर मान्छेको मनपरी ।
३,
मनले विवेक खोजौँ
योजना दीर्घकालीन चुनेर
दिगो विकास रोजौँ । - पशपती राई, खोटाङ
…
१,
एक बाट दुई
हे ! मेरी कान्छी
नलगाऊ तिमी फुइँ ।
२,
नजाउ तिमी टाढा
एक्लै म हुन्छु
माया छ गाढा । - बुद्धिमान दनुवार (सुरुङ्गेली कान्छो ), कनकाई ४ झापा
…
१,
मन कहाँ घुम्छ ?
स्थिर यो तनलाई
जब बतासले छुन्छ। - नन्दा धामी, नौगाड दार्चुला
…
१,
तनक्क जीउ तन्काएको
किन होला मायाले
गाजलु आँखा सन्काएको ?
२,
ओइ ! ह्यान्डसम हिरो
भन्दै उनले बोलाउँदा
भएँ लाजले रातोपिरो ।
३,
बिस्तारै बिस्तारै सरी
जब पुगेँ सामु
दाइ भनेर मरी ! - वसन्त अनुभव
…
१,
मनभित्र रहेको हाँसो
छैन ममाथि खास
पिरतीको कुनै पासो ।
२,
सताएको छ झरी
बाढी पहिरो आउँछ
देशमा घरी घरी । - श्रीकृष्ण धामी, बझाङ
…
१,
पानी धेरै परेर
गर्यो धेरै क्षति
नदीको सतह बढेर।
२,
प्रकृतिको संरक्षण गरौँ
सुरक्षित स्थान रोजेर
जीवनलाई खुसीले भरौँ ।
३,
सक्दो सहयोगमा लागौँ
स्वार्थी भावना मनबाट
सधैंका लागि त्यागौँ । - सुस्मिता अधिकारी, काठमाडौँ
…
१,
जरैबाट देखियो भ्रष्टाचार ,
हेर्दै माथि मुलुकको,
कसैले सिकेन सदाचार।
२,
पाइला गनेर चन्दा,
विकासको ढोंग रच्दै,
देखियो लुटको धन्दा।।
३:
लुटेरै दरबार ठड्यायो,
के रमाउला बसेर?
दुनियाँ रुवायो चिढ्यायो। - मनोहरी पौडेल, गैडाकोट १
…
१,
अधेरी औँसीको रात
जवानी यस्तै होला
चढेपछि बैँसको मात ।
२,
सभ्य समाज बनाऔॅं
कसैलाई भेदभाव नगरी
सबैले आफ्नोपन जनाऔॅं।
३,
गल्तीबाट खुलेको होस
बढ्दै जाओस् सबैमा
जाँगर अनि जोस । - लक्ष्मण देउवा, डोटी
…
१,
पूर्णिमाको रात जस्तो
मुहार झल्काएर पनि
आभास नपाउने कस्तो ?
२,
आफ्नै संस्कृति भुलेर
विदेशी संस्कारको कुरा
यहाँ बोल्छन् खुलेर ।
३,
आफ्नो गल्ती लुकाएर
समाजमा हिॅंड्नु नपरोस्
मानिसले शिर झुकाएर । - ललिता गिरी, सिन्धुली
…
१,
बाढीले सबै बगायो
हेर्यौँ टुलुटुलु बसेर
मनमा भय जगायो | - सरिता सेढाई, धादिङ
…
१,
जीवन अस्त बनायो
वर्षाले नै देशभरि
त्यसैले मन डरायो ।
२,
सपनाहरू बाढीले बगायो
उद्धार गर्न भनेर
बल्ल हेलिकप्टर मगायो ।
३,
दुःख, पीडा देखेर
जन्म लिएँ कि !
कर्महारा जीवनमा लेखेर । - सानु जोशी, सुदुर पश्चिम दार्चुला
…
१,
अकर्मण्यताले भरिएछ सिंहदरबार
भाषण चाँहिदैन नेताजीको
ब्रह्मलुटमा बनाउॅंछन् घरबार । - तिर्थराज जोशी
…
१,
रिसराग सारा मासेर
निभाउँछ आफ्नै ठानी
फूल जसरी हाँसेर ।
२,
हृदयको माया देखाई
प्रेमको साङ्लोमा बाँधिन्छ ,
मितव्ययिताको डोर समाई ।
३,
ज्यानलाई धारमा राखेर
चोरलाई गर्छ खबरदारी
रातभर आफैँ जागेर । - सीमा कार्की समर्पण, मेलचोक पर्सा
::::::::जय झिल्का साहित्य ! ::::::::::
